รัฐวิสาหกิจปลอดการเมือง?ขี่พายุ ทะลุฟ้า

ชาญชัย สงวนวงศ์

 

ขยับๆ กันมาตั้งแต่ต้นปี 2559 บัดนี้ก็ได้ฤกษ์งามยามดีแล้ว ร่างพ.ร.บ.การพัฒนา การกำกับดูแลและบริหารรัฐวิสาหกิจ ผ่านความเห็นชอบจากครม. ก่อนส่งเข้ากฤษฎีกา และนำเข้าสู่การพิจารณาของสนช. ก่อนบังคับใช้เป็นกฎหมายต่อไป

สาระสำคัญก็คือ การนำรัฐวิสาหกิจชั้นนำ 12 แห่ง ซึ่งอยู่ใต้กำกับดูแลของกระทรวงต่างๆ ให้มาขึ้นสังกัดกับองค์กรใหม่ ซึ่งมีชื่อว่า “บรรษัทรัฐวิสาหกิจแห่งชาติ” หรือ “ซุปเปอร์ โฮลดิ้ง”

องค์กรเหนือบรรษัทรัฐวิสาหกิจฯก็คือ คณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจหรือคนร. อันมีนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน กรรมการประกอบด้วย…

รัฐมนตรีที่เกี่ยวข้อง 4 คน, เลขาฯกฤษฎีกา, เลขาฯสภาพัฒน์, ประธานกรรมการบรรษัทรัฐวิสาหกิจ, ผู้ทรงคุณวุฒิรวม 5 คน และปลัดกระทรวงการคลังทำหน้าที่กรรมการและเลขานุการ

รัฐวิสาหกิจ 12 แห่ง ประกอบด้วย บมจ.ปตท. อดีตหน่วยงานสังกัดกระทรวงพลังงาน

บมจ.การบินไทย, บมจ.ท่าอากาศยานไทย, บขส.และอู่กรุงเทพ อดีตหน่วยงานสังกัดกระทรวงคมนาคม

อสมท  อดีตหน่วยงานสังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี

ธนาคารกรุงไทย และบริษัทธนารักษ์พัฒนาสินทรัพย์ อดีตหน่วยงานสังกัดกระทรวงการคลัง

TOT, CAT และบริษัทไปรษณีย์ไทย อดีตหน่วยงานสังกัดกระทรวงไอซีที และบริษัทสหโรงแรมและการท่องเที่ยว อดีตหน่วยงานสังกัดกระทรวงการท่องเที่ยวฯ

จุดประสงค์หลักของกฎหมายฉบับนี้ ตามถ้อยแถลงของผู้อำนวยการสคร.นายเอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศอาจจะแยกได้เป็น 3 ประการ

นั่นคือ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพรัฐวิสาหกิจ เพื่อแก้ปัญหารัฐวิสาหกิจขาดทุน และเพื่อให้ปลอดรอดพ้นจากอำนาจทางการเมือง (ที่ไม่รับผิดชอบ)

จุดประสงค์ในประการหลัง คือ การหอบรัฐวิสาหกิจหนีการเมืองนั่นแหละ คงจะเป็นจุดประสงค์หลัก

เบื้องลึกแนวคิดปฏิรูปรัฐวิสาหกิจเช่นนี้ ก็น่าแปลกอยู่เหมือนกันนะครับ เพราะล้วนแล้วแต่เป็นพวกนายธนาคารวาณิชธนกิจ ที่ทำมาหากินและมีผลประโยชน์เกี่ยวพันกับรัฐวิสาหกิจมาโดยตลอดทั้งสิ้น

ไม่ว่าจะเป็นการรับหน้าที่เป็นที่ปรึกษาการแปรรูป การนำหุ้นเข้าตลาด การรับประกันจัดจำหน่ายหลักทรัพย์ ตลอดจนการเป็น “ดีล เมกเกอร์” ประสานงานธุรกิจ ที่มีค่าตอบแทนเป็นเงินร้อยล้าน-พันล้าน

ในระบบรัฐวิสาหกิจแบบเก่าที่แยกสังกัดตามรายกระทรวง ก็ยังเห็นการทำมาหากินได้ดีเป็นปกติอยู่นี่นา

หรืออาจจะคิดอยากให้มีการรวมศูนย์ไว้ที่เดียวเพื่อให้การทำงานมีความสะดวกดายมากขึ้น

ในแง่เพื่อให้ปลอดจากการเมือง โครงสร้างที่ปรากฏออกมา มันก็ไม่ถึงกับจะปลอดจากการเมืองอะไรนะ

ยังคงมีนายกรัฐมนตรีเป็นหัวเรือใหญ่แต่งตั้งและมอบนโยบาย และยังมีรัฐมนตรีอีก 4 คน ผู้ทรงคุณวุฒิอีก 5 ตำแหน่ง มันจะมาได้อย่างไรเล่า หากการเมืองไม่แต่งตั้งเข้ามา

นายกรัฐมนตรีก็ดี รัฐมนตรีก็ดี ไม่ใช่นักการเมืองหรือ อย่ามีจินตภาพแค่เป็นนายกฯบิ๊กตู่หรือรัฐมนตรีของบิ๊กตู่ซี่

ในแง่ของการเพิ่มประสิทธิภาพรัฐวิสาหกิจ ผมก็ว่ามันบ่แน่เหมือนกันนะ

กรณีศึกษาจากปตท. เขาก็เติบโตมาจากระบบเก่า ที่ตอนแรกเข้าตลาดหลักทรัพย์ฯปลายปี 2544 มีมูลค่าตลาดรวมอยู่แค่ 9 หมื่นล้านบาทเอง แต่ขณะนี้ 15 ปีผ่านมา มีมูลค่าตลาดรวมเป็น 9 แสนกว่าล้านบาทแล้ว

จาก 9 หมื่นล้านเป็น 9 แสนล้านบาทซุปเปอร์ โฮลดิ้งจะเข้าไปช่วยเพิ่มประสิทธิภาพให้เขาตรงไหนกันหรือ

ส่วนในแง่ของการแก้ปัญหาการขาดทุน ผมอยากให้จับตาดูบมจ.ทีโอที และแคท โทรคมนาคม กระทั่งการบินไทยด้วยว่า จะหยุดยั้งการขาดทุนกันได้อย่างไร และถ้าแน่จริงก็เอาขสมก.และร.ฟ.ท.ไปแก้ขาดทุนด้วยสิ

พิสูจน์ของจริงกันไปเลย ซุปเปอร์ โฮลดิ้งคนดี