พาราสาวะถี

อรชุน

วันนี้ ศาลรัฐธรรมนูญนัดฟังคำวินิจฉัยยุบพรรคอนาคตใหม่ในคดีอิลลูมินาติ สิ่งที่ว่าด้วยความเชื่อของผู้ยื่นร้องให้ตรวจสอบและเอาผิด น่าคิดว่า หากเกิดการยุบพรรคด้วยข้อกล่าวหาดังว่าจริง ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญจะยกเอาเหตุผล ข้อกฎหมายใดมาประกอบกับสิ่งที่จะบอกว่า “อาจกระทำ” การล้มล้างการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข เพราะกรณีนี้มันว่าด้วยความเห็นและความเชื่อของผู้ร้องล้วน ๆ

ดังนั้น แนวโน้มของการพิจารณาคอการเมืองส่วนใหญ่จึงคิดว่าพรรคของ ธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ น่าจะรอดจากคดีนี้ เนื่องจากการน้ำหนักของข้อกล่าวหาและเหตุผลที่จะนำไปสู่การวินิจฉัยว่ายุบกับยกคำร้องนั้น อย่างหลังง่ายและไม่ส่งผลกระทบต่อความน่าเชื่อถือของฝ่ายตีความข้อกฎหมายเอง อย่าลืมเป็นอันขาดว่ายังมีคดีที่เกี่ยวข้องเพื่อนำไปสู่การยุบพรรคอนาคตใหม่อีกบานตะไท อย่างน้อย ที่ศาลรับไว้พิจารณาก็คือการกู้เงินของหัวหน้าพรรค 191 ล้านบาท

จะว่าไปมาถึงยุคนี้พ.ศ.นี้หากไม่ใช่เพื่อเปิดที่เปิดทางให้ขบวนการสืบทอดอำนาจเสวยสุขกันอย่างเต็มที่ ไร้คนมาขัดคอหรือมุ่งหน้าตรวจสอบซึ่งเป็นสิ่งที่ผู้นำเผด็จการและชาวคณะรับไม่ได้ มันไม่มีความจำเป็นใด ๆ ที่จะต้องหาเหตุมายุบพรรคกันง่าย ๆ แต่ก็อย่างว่าในอดีตที่ผ่านมากลไกของการยุบพรรคถูกใช้เป็นเครื่องมือเพื่อทำลายล้างพรรคการเมืองที่ฝ่ายอนุรักษนิยมเหม็นขี้หน้า ขณะที่ผู้ทำหน้าที่วินิจฉัยก็ยอมรับกันหลังจากพ้นตำแหน่งไปแล้วว่า มีการตัดสินยุบตามกระแสหาได้แยแสต่อข้อกฎหมายเป็นสำคัญไม่

พูดง่าย ๆ คือใช้ความรู้สึก อคติส่วนตัวก็ตัดสินชี้เป็นชี้ตายพรรคการเมืองได้แล้ว ซึ่งมันไม่ได้จบแค่นั้น แต่มันยังหมายถึงชะตากรรมของกรรมการบริหารพรรคอีกจำนวนหนึ่งที่จะต้องเว้นวรรคทางการเมือง ซึ่งนั่นทำให้แต่ละพรรคเลือกที่จะเหลือกรรมการบริหารพรรคให้น้อยลงและถึงขนาดที่เคยมีว่ารายชื่อกรรมการบริหารพรรคนั้น แทนที่จะเป็นคนที่มีความรู้ความสามารถ คนระดับหัวกะทิของแต่ละพรรค ต้องกันไปใช้มวยรองบ่อนเพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบที่จะตามมาจากการถูกยุบพรรคแทน

ด้วยเหตุนี้ ปริญญา เทวานฤมิตรกุล รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จึงโพสต์เฟซบุ๊ก สะกิดเตือนกันด้วยความเป็นห่วงในหัวข้อ “กรณีการยุบพรรคกับการพัฒนาประชาธิปไตย” โดยชี้ว่า การยุบพรรคการเมืองของประเทศไทยนั้น ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง มาตรา 92 วรรคหนึ่ง (2) แค่ศาลรัฐธรรมนูญเห็นว่า พรรคการเมืองหนึ่งพรรคการเมืองใด‘อาจ’เป็นปฏิปักษ์ต่อระบอบการปกครองตามรัฐธรรมนูญก็สามารถสั่งยุบพรรคนั้นได้แล้ว

ทั้งที่ในประเทศทั้งหลายที่ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยนั้น การยุบพรรคการเมืองมีเพียงเหตุเดียวที่ทำได้คือมีการล้มล้างระบอบการปกครองตามรัฐธรรมนูญ ซึ่งการให้อำนาจแก่ศาลรัฐธรรมนูญเช่นนี้ของผู้ร่างกฎหมายของไทย เท่ากับเป็นการให้อำนาจแก่ศาลรัฐธรรมนูญที่กว้างขวางเกินไป จนอาจทำให้เกิดการใช้อคติหรือความชอบไม่ชอบมายุบพรรคการเมืองกันได้ การยุบพรรคการเมืองเทียบได้กับโทษประหาร การที่ศาลจะพิพากษาประหารชีวิตใคร จะใช้เหตุเพียงแค่ว่าจำเลย “อาจกระทำ” แค่นั้นไม่ได้

แค่ศาลเห็นว่าพรรคการเมืองอาจเป็นปฏิปักษ์ หรืออาจล้มล้างระบอบการปกครอง ไม่ควรที่จะเป็นเหตุถึงขนาดสั่งยุบพรรคได้ ต้องมีการกระทำถึงขนาดเป็นการล้มล้างระบอบการปกครองเกิดขึ้นแล้วเท่านั้น ทั้งนี้ ปริญญาออกตัวไว้ก่อนว่าที่เขียนมานั้นไม่ได้มุ่งปกป้องพรรคอนาคตใหม่ แต่ปกป้องพรรคการเมืองทุกพรรคที่ส่งผู้สมัครลงรับเลือกตั้งและมีส.ส.ในสภา เพราะสิ่งที่มองเห็นคือให้นักการเมืองเหล่านั้นสู้กันในสภาดีกว่าสู้กันนอกสภาหรือลงถนน

คงเป็นความกังวลสืบเนื่องมาจาก ปิยบุตร แสงกนกกุล เลขาธิการพรรคอนาคตใหม่ ที่ยืนยันท่าทีมาโดยตลอดว่า หากอนาคตใหม่ถูกยุบแล้วตัวเองถูกตัดสิทธิ์ทางการเมือง เขาและธนาธรพร้อมที่จะเดินสายต่อสู้ทางการเมืองไปทั่วประเทศ จะถึงขั้นก่อม็อบเคลื่อนพลลงถนนหรือไม่ ไม่มีใครให้คำตอบได้ แต่การประกาศกร้าวเช่นนี้คงไม่ใช่การข่มขู่ศาล หากแต่เป็นการยืนยันถึงสิทธิ เสรีภาพที่พึงมีและสามารถกระทำได้ หากไม่อาจทำงานในสภาได้แล้ว

ความเป็นจริง สิ่งที่ต้องประเมินมองภาพกันให้ยาว ๆ สำหรับขบวนการสืบทอดอำนาจก็คือ ยุบอนาคตใหม่ได้ อาจซื้อตัวส.ส.บางรายไปเติมคะแนนเสียงเพื่อความมีเสถียรภาพของรัฐบาลได้ แต่เชื่อได้อย่างไรว่า จะสามารถทำลายความเชื่อถือ ศรัทธาของผู้คนที่มีต่อพรรคการเมืองแห่งนี้ลงได้ อย่าลืมเป็นอันขาดพรรคของ ทักษิณ ชินวัตร ถูกกระทำมาแล้วกี่หน ยุบมาแล้วกี่รอบ ถึงขนาดออกแบบรัฐธรรมนูญมาเพื่อย่อยสลายพรรคนี้ แต่สามารถกำชัยชนะเหนือพรรคนายใหญ่ได้หรือไม่

ไม่ว่าจะชำนาญปฏิบัติการณ์ไอโอขนาดไหน ในยุคข้อมูลข่าวสารเข้าถึงประชาชนได้ทุกทิศทุกทาง ไม่มีวันที่ประเภทข่าวปล่อย ข่าวลือจะทำลายความรู้สึกนึกคิดของประชาชนได้โดยง่าย ยิ่งกับรัฐบาลที่นับวันความเชื่อมั่นของประชาชนโดยเฉพาะกับผู้นำเผด็จการสืบทอดอำนาจจะสาละวันเตี้ยลงเรื่อย ๆ ดังนั้น ในอีกด้านการยุบพรรคอนาคตใหม่ แทนที่จะเป็นการทำลายล้างอาจจะเป็นชนวนทำให้เกิดการเริ่มต้นของอีกสิ่งที่น่ากลัวและอันตรายกว่าการมีพรรคการเมืองที่ขัดหูขัดตาฝ่ายอนุรักษนิยมในสภาเสียด้วยซ้ำ

ความนิ่งในทางการเมืองเป็นเรื่องที่นักการเมืองทุกยุคทุกสมัยพึงต้องเรียนรู้และทำให้ได้ อ่านท่าทีและท่วงทำนองจากระดับนำของพรรคอนาคตใหม่เห็นได้ว่า เป็นไปในทิศทางเช่นนั้น ผิดกับทางพรรคสืบทอดอำนาจที่อดีตส.ส.จำนวนไม่น้อยที่เข้ามาสวามิภักดิ์ ด้วยความเชื่อที่ว่าการเข้ามาอยู่ใต้ชายคาเผด็จการสืบทอดอำนาจแล้ว จะสามารถคุ้มกะลาหัวตัวเองได้ ไม่ว่าจะมีคดีอะไรติดตัว ทำผิดอะไรมาก็ตาม ต่างเชื่อว่าจะอยู่รอดปลอดภัย

จากความเชื่อเช่นนั้น มันจึงเป็นเหตุให้เราได้เห็นแชทไลน์หลุดแสดงความไม่พอใจของ ปารีณา ไกรคุปต์ ส.ส.ราชบุรีที่ตัดพ้อต่อว่าไปยัง ธรรมนัส พรหมเผ่า รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ที่วางเฉยและเหมือนจะตัดหางปล่อยวัดกรณีที่ดิน ดูเหมือนจะไม่มีอะไร ดูว่าเป็นแค่การระบายอารมณ์ แต่ในภาวะที่สังคมไม่สมใจกับเผด็จการสืบทอดอำนาจ จุดที่คิดว่าเล็กน้อยอาจขยายบานปลายใหญ่โตได้