‘เงิน’ ติดเชื้อ

พลวัตปี 2020 : ฐปนี แก้วแดง (แทน)

แม้ว่าจะมีมาตรการปิดเมืองและการขนส่งทุกช่องทางเพื่อป้องกันการระบาดของไวรัสโคโรนา แต่จนถึงขณะนี้ ข่าวร้ายก็ยังไม่ได้บรรเทาเบาบางลง ยังคงมียอดผู้เสียชีวิตเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องและในขณะเดียวกันก็พบผู้ติดเชื้อใหม่เพิ่มขึ้นทุกวันทั้งในและนอกประเทศจีน  หลังจากที่มาตรการใหญ่ ๆ ไม่ได้ผล ทางการจีนก็ได้หาทางอุดช่องโหว่ทุกช่องทางที่จะสกัดแหล่งแพร่เชื้อ  โดยล่าสุดธนาคารกลางจีนถึงขนาดออกมาตรการฆ่าเชื้อและทำลาย “เงิน” แล้ว

ธนาคารกลางจีนได้ประกาศมาตรการใหม่นี้เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมาหลังจากที่หลายคนมีความกังวลว่าเงินสดที่มีการเปลี่ยนมือกันมากต่อวันอาจเป็นตัวแพร่เชื้อที่ดี โดยธนาคารกลางจีนสั่งให้ธนาคารพาณิชย์ทั้งหมดทำความสะอาด และ ฆ่าเชื้อเงินด้วยแสงอัลตราไวโอเลต และใช้อุณหภูมิสูง จากนั้นให้เก็บไว้ 7-14 วันก่อนที่จะปล่อยไปสู่ลูกค้า

เงินสดที่มาจากแหล่งที่มีความเสี่ยงในการติดเชื้อสูง เช่น โรงพยาบาลและตลาดนัด จะต้องได้รับการปฏิบัติเป็นพิเศษและส่งกลับไปยังธนาคารกลาง แทนที่จะปล่อยให้หมุนเวียนใหม่  มีรายงานว่า ธนาคารกลางจีนสาขากวางโจว อาจต้องทำลายธนบัตรที่มีความเสี่ยงสูงแทนที่จะฆ่าเชื้อเพียงอย่างเดียว

ธนาคารกลางจีนจะออกธนบัตรใหม่ที่ไม่ติดเชื้อเพื่อชดเชยซัพพลาย โดยจากข้อมูลของรัฐบาลจีน ในเดือนมกราคม ธนาคารกลางได้จัดสรรธนบัตรใหม่จำนวน 4,000 ล้านหยวน ไปยังเมืองอู่ฮั่นซึ่งเป็นศูนย์กลางการเริ่มต้นแพร่เชื้อ

นอกจากนี้ยังมีมาตรการอื่น ๆ อีกเช่น ระงับการโอนเงินสดระหว่างมณฑลที่ได้รับผลกระทบจากเชื้อไวรัสเพื่อจำกัดความเป็นไปได้ที่ส่งต่อไวรัสในระหว่างการขนเงินสด

ยังไม่ชัดเจนว่าเงินสดในจีนอาจจะ “ติดเชื้อ” จริง ๆ ยังไง เพราะไวรัสน่าจะตายหลังจากที่อยู่บนพื้นผิวสองสามชั่วโมงโดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีการใช้ยาฆ่าเชื้อ

อย่างไรก็ดีมีผลการศึกษาในนิวยอร์กเมื่อปี 2560 ที่ชี้ว่า เงินอาจเป็นสิ่งสกปรกอย่างไม่น่าเชื่อ ทุกดอลลาร์ที่ผ่านจากคนสู่คนมีสิ่งเล็ก ๆ ที่จะส่งต่อไปสู่คนต่อไป โดยสิ่งที่พบบนธนบัตรดอลลาร์ของสหรัฐได้แก่ ดีเอ็นเอจากสัตว์เลี้ยง ร่องรอยยาเสพติด แบคทีเรียและไวรัส

ผลการศึกษาในยุโรปก็ชี้ให้เห็นว่า บนธนบัตรของยุโรปมีแบคทีเรียปนเปื้อนอยู่ถึง 26,000 ตัวที่อาจจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพ และจากการศึกษาใน 12 ประเทศของมาสเตอร์การ์ดพบว่า ชาวยุโรปเกือบสองในสามหรือ 64% เชื่อว่าเงินสดเป็นสิ่งสกปรกกว่าการขนส่งสาธารณะ ลูกบิดประตู อาหารตามชุนชน และเครื่องจำหน่ายสินค้าอัตโนมัติ

แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าเงินสดเป็นอันตรายอย่างแท้จริงต่อสุขภาพ การแพร่เชื้อที่เกี่ยวกับเงินเป็นสิ่งที่ไม่ค่อยเกิดขึ้นและยังไม่มีการระบาดของโรคใหญ่ ๆ ที่เริ่มต้นมาจากบัตรเอทีเอ็ม แต่เนื่องจากมีการรายงานพบผู้ป่วยใหม่ทุกวันในจีน เจ้าหน้าที่จีนจึงต้องทำทุกทางเพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงเอาไว้ก่อน

รัฐบาลจีนระบุว่า มาตรการฆ่าเชื้อเงินนี้เป็นการบ่งชี้ว่าระบบการเงินสนับสนุนในการต่อสู้กับไวรัสอย่างเต็มที่ แต่นักไวรัสวิทยาจากมหาวิทยาลัยแลนคาสเตอร์ ในอังกฤษกล่าวว่า ความพยายามของจีนที่จะลดการปนเปื้อนของเงินสด จะมีผลกระทบน้อยมากต่อการควบคุมไวรัส เพราะในขณะโรคโควิด-19 สามารถแพร่กระจายผ่านวัตถุที่ปนเปื้อนได้  แต่ระยะเวลาในการอยู่รอดของไวรัสบนธนบัตรยังไม่สามารถกำหนดได้  การรักษาสุขอนามัยของมือ เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อไวรัส

มีความโชคดีอย่างหนึ่งที่ในขณะนี้ ประเทศจีนและหลายประเทศ ได้กลายเป็นสังคมไร้เงินสดในวงกว้างแล้ว ดังนั้นจึงอาจช่วยระงับการแพร่เชื้อผ่านเงินได้อีกแรงหนึ่ง

แต่ถึงแม้ว่า “เงิน” จะมีบทบาทในการแพร่เชื้อได้ และต่อให้มัน “ติดเชื้อ” หรือ “ปนเปื้อน” ก็ตาม มันก็ยังคงเป็นสิ่งหอมหวนที่มวลมนุษยชาติอยากไขว่คว้ามาทุกยุคทุกสมัย