หนูไม่รู้

พลวัตปี 2021 : วิษณุ โชลิตกุล

เสียงเพลงเก่าแก่คุ้นหูของราชินีเพลงลูกทุ่ง พุ่มพวง ดวงจันทร์ ดังก้องขึ้นมาในหูทันควัน หลังจากที่ได้เห็นข่าว เปิดเผยเอกสารการจ่ายเงินใต้โต๊ะอันอื้อฉาวล่าสุดของค่ายรถยนต์โตโยต้าในเมืองไทย ในช่วงเวลาเดียวกันกับที่นายประมนต์ สุธีวงศ์ “คนดีศรีสยาม” นั่งเก้าอี้เป็นประธานคณะกรรมการบริษัท โตโยต้า มอเตอร์ ประเทศไทย จำกัด ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2542 -2560 ยาวนานต่อเนื่องถึงตลอดระยะเวลากว่า 18 ปี

งานนี้ เล่นเอาทั้ง โตโยต้า มอเตอร์ ประเทศไทย และนายประมนต์ สุธีวงศ์ ต้องออกโรงมาแก้ตัวตอบโต้เป็นพัลวัน

สำหรับนายประมนต์ ดูจะเดือดร้อนมากกว่าปกติ เหตุเพราะชื่อเสียงเก่าแก่ ในฐานะเป็นผู้ทรงอิทธิพลในสังคมมายาวนานหลายปีในฐานะ ประธานมูลนิธิองค์กรต่อต้านคอร์รัปชันฯ ที่เคยเที่ยวกล่าวหาใครต่อใครหลากหน้าว่าคอร์รัปชันทำลายประเทศแค่ไหน

เจอข้อหา “ว่าแต่เขา อิเหนาเป็นเอง” แบบนี้ หากแก้ตัวไม่ได้ ต้องเอาปี๊บคลุมหัวละครับ

ประเด็นปัญหาเรื่องคำกล่าวหาและการตอบโต้ จะใช้มาตรฐานไทย หรือมาตรฐานอเมริกันคงไม่ต้องถามละครับ เพราะต้นเรื่องเกิดขึ้นที่อเมริกา

เรื่องเกิดขึ้นเมื่อมีข่าวบนสื่อออนไลน์ เมื่อวันที่ 29 มีนาคม เว็บไซต์ Law360 เว็บไซต์รายงานข่าวและวิเคราะห์ด้านกฎหมายในสหรัฐอเมริกา ได้เปิดเผยข้อมูลการสอบสวนกรณีทุจริตที่เกิดขึ้นกับบริษัทโตโยต้า ประเทศไทย

ข่าวอ้างเอกสารเป็นทางการของโตโยต้า มอเตอร์ ที่เป็นบริษัทแม่ รายงานต่อที่ประชุมสามัญผู้ถือหุ้นว่า ได้แจ้งข้อกังวลกับหน่วยงานของสหรัฐฯ หลายหน่วยงาน รวมทั้งคณะกรรมการกำกับและดูแลตลาดหลักทรัพย์ของสหรัฐฯ (เอสอีซี) และกระทรวงยุติธรรมของสหรัฐฯ โดยเวลานี้อยู่ระหว่างการสืบสวน ว่ามีความเป็นไปได้ที่จะเกิดการละเมิดกฎหมายต่อต้านการติดสินบนโดยบริษัทโตโยต้า ประเทศไทย

การรายงานต่อผู้ถือหุ้นดังกล่าวเป็นเรื่องที่ต้องกระทำ ตามกฎหมายกำกับหลักทรัพย์ที่มีความเข้มงวดในเรื่องบรรษัทภิบาลเข้มข้น

บริษัทผู้ผลิตรถยนต์ยักษ์ใหญ่ของญี่ปุ่นระบุว่า มีความเป็นไปได้ที่ ที่ปรึกษาของโตโยต้าประเทศไทย ให้กับผู้พิพากษารวมถึงเจ้าหน้าที่รัฐบาลไทย หลายคนเพื่อเลี่ยงภาษีนำเข้ารถยนต์ โตโยต้า พรีอุส มูลค่า 350 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 10,900 ล้านบาท

แม้ในเอกสารจะไม่มีรายละเอียด แต่ทางเว็บไซต์ดังกล่าวสืบค้นรายละเอียดยิบว่า ระบุว่าจากข้อมูลตามเอกสารที่ได้รับมา และเอกสารทางคดี เผยว่า บริษัทโตโยต้า สหรัฐฯ ได้ดำเนินการสืบสวนเป็นการภายใน นำโดยที่ปรึกษากฎหมายจากบริษัท Wilmerhale โดยมี รหัสเรียกดังกล่าวว่า “Project Jack” โดยเป็นการสืบสวนว่าบริษัท โตโยต้า มอเตอร์ ประเทศไทย ละเมิดกฎหมายว่าด้วยการปราบปรามทุจริตของสหรัฐฯ หรือกฎหมายว่าด้วยความผิดเกี่ยวกับการติดสินบนของอังกฤษหรือไม่ จากการจ่ายเงินให้กับบริษัทกฎหมาย หรือที่ปรึกษาที่อาจส่งต่อหรือแบ่งปันสินบนให้กับผู้พิพากษาไทย ที่ปรึกษาศาล หรือบุคคลอื่น ๆ ในความพยายามเพื่อให้ได้ผลประโยชน์จากกรณีภาษีรถยนต์พรีอุส

กระบวนการเกี่ยวกับการสืบสวนภายในนั้นบันทึกไว้ในเอกสารจำนวน 22 หน้าลงวันที่ 30 กันยายน 2562 โดยสำเนาเอกสารที่จัดทำขึ้นเป็นปกติในกรณีมีการสืบสวนภายในบริษัทนั้น Law360 ได้รับมาจากแหล่งข่าวที่ไม่เปิดเผยตัวตน และได้รับการตรวจสอบความน่าเชื่อถือแล้ว

เอกสารดังกล่าวมีหัวเรื่องว่า “TMC Thailand Inquiry : Background & Protocol for Document Review” หรือ (การสอบสวนภายในบริษัท TMC Thailand : ข้อมูลเบื้องหลังและแนวปฏิบัติในการทบทวนเอกสาร) แนวปฏิบัติดังกล่าวถูกแจกจ่ายไปยังทีมสืบสวนจำนวนหนึ่งที่ตรวจสอบเอกสารบริษัทหลายล้านชิ้นที่ย้อนกลับไปถึงปี 2555 ด้วยความช่วยเหลือจากนักกฎหมายนับสิบคน และล่ามแปลภาษาจำนวนหนึ่ง โดยกระบวนการสืบสวนดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าบริษัทโตโยต้า สหรัฐฯ นั้นเป็นห่วงเกี่ยวกับความเป็นไปได้ที่มีการจ่ายสินบนให้กับ ผู้พิพากษาศาลฏีกาหลายคน ทั้งที่เคยดำรงตำแหน่งในอดีต และผู้ที่ยังดำรงตำแหน่งในปัจจุบันรวมถึงจ่ายสินบนให้กับเจ้าหน้าที่ในวงการการเงินและกระบวนการยุติธรรมของไทยอีกหลายคนด้วยกัน

ข้อกล่าวหานี้ ทางด้านโตโยต้า ประเทศไทย ยังไม่ได้ชี้แจง เพียงแต่ตอบโต้ตามระเบียบว่าไม่ได้ทำอะไรผิด ในขณะที่ผู้ถูกพาดพิงอย่างหน่วยงานตุลาการก็ออกมาชี้แจง แต่ไม่มีรายละเอียดเช่นกัน

ทางด้านนายประมนต์ไปไกลกว่าใคร ออกมาตอบโต้ว่ามีการเล่นงานตนทางการเมืองให้เสียหาย แต่ไม่ได้ชี้แจงมากกว่านั้น

เรื่องนี้ยังไม่ถือว่าเป็นคดีในศาลไทย จึงอาจจะถือว่าคนดีศรีสยามทั้งหลายรวมทั้งนายประมนต์ยังไม่ได้ถูกกล่าวโทษ

เพียงแต่อยากรู้เหลือเกินว่าหากก.ล.ต. อเมริกัน และกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ บอกว่า โตโยต้าประเทศไทย จ่ายใต้โต๊ะจริง จะมีคนบอกว่า “หนูไม่รู้” กันอีกกี่คน