การฉ้อโกง ค่าโง่ และความกล้าหาญทางจริยธรรม

ความเขี้ยวของกลุ่มผู้ถือหุ้นใหญ่ ของหุ้นฉาว STARK ที่วานนี้ราคาร่วงติดฟลอร์เหลือแค่ 2 สตางค์ รับอีกข่าวร้ายสรรพากรจ่อเช็คบิล-หุ้นกู้ call default คือการใช้ แทคติกงดประชุมสามัญของผู้ถือหุ้น

ผลลัพธ์คือคำเตือนของ ก.ล.ต. และตลท. ให้ผู้ถือหุ้นรักษาสิทธิของตนด้วยการเข้าร่วมซักถามกลุ่มผู้ถือหุ้นใหญ่และตัวแทนที่นั่งบริหารกิจการนี้อยู่ ไร้ความหมายไปจนหมดสิ้นกลายเป็นค่าโง่ที่นักลงทุนต้องจ่าย

เบื้องหลังที่ทราบกันมา นี้คือส่วนสุดท้ายของปฏิบัติการ “ปล้นกลางแดด” ของกลุ่มนายวนรัชต์ ตั้งคารวคุณ ด้วยวิธีแต่งงบการเงินที่ผู้ตรวจสอบบัญชีจากบริษัท PWC สามารถตรวจสอบเชิงลึกเข้าไปพบความผิดปกติของงบการเงินของกิจการที่เกิดขึ้นด้วยเจตนา “เหนือเมฆ” มานานกว่า 2 ปี

เทคนิคที่ใช้วิธีการแต่งงบการเงินเกิดขึ้นหลังจากที่การเทกโอเวอร์กิจการผ่านไป แล้วมีการเปลี่ยนวัตถุประสงค์ของบริษัทจากทำสื่อได้แก่หนังสือการ์ตูน/กำลังภายในและสื่อโทรทัศน์ทางด้านกีฬาเป็นผู้ค้าสินค้าอุปกรณ์ไฟฟ้า 

การแต่งงบการเงินที่แต่งบัญชีซื้อขายสินค้าแบบจอมปลอมขึ้นมาตบตาผู้ตรวจสอบบัญชีอย่างแนบเนียนจนรายงานงบการเงินสิ้นงวดปี 2564 มีกำไรสวยงาม ทำให้ราคาหุ้นพุ่งขึ้นไปตามเจตนาที่กลุ่มผู้ถือหุ้นใหญ่ต้องการ ทั้งที่ผลประกอบการจริงทรุดหนักจนขาดทุนเพิ่มขึ้นกว่าเดิม

งานนี้ ทำเอาผู้สอบบัญชีโดนหลอกลวงให้จ่ายค่าโง่ ยอมเซ็นลงนามรับรองงบการเงินในปี 2564 ไปเรียบร้อย จนกระทั่งเรื่องแดงที่มีการออกขายหุ้นกู้ระยะสั้นของบริษัทออกมาจำนวนมากซึ่งจะทำให้เห็นภาวะ “ตูดขาด” ของสภาพคล่อง ทำให้ผู้ตรวจสอบบัญชีของ PWC เกิดเอะใจขึ้นมา จึงตรวสอบทางลึกเมื่อพบความผิดปกติของการลงบัญชีของงบการเงินที่ทำให้เกิดการขาดทุนในงวดปี 2565 ขึ้นมา

ผู้สอบบัญชีคนนั้น จึงอาศัยความกล้าหาญของวิชาชีพเข้าตรวจสอบว่าเงินลงบันทึกในงบการเงินนั้น ถูกเล่นแร่แปรธาตุด้วย “มือฉ้อฉลระดับเซียน” ที่ผู้สอบบัญชีตามปกติจะไม่พบความผิดปกติทางการเงินจนนำไปสู่การสอบซ้ำย้อนหลังจนพบว่า มีปฏิบัติการทางการบันทึกการลงบัญชีที่เจตนาหลบสายตาของผู้สอบบัญชี

การกระทำอย่างกล้าหาญของผู้สอบบัญชีจาก PWC จึงเป็นสิ่งที่ต้องบันทึกเอาไว้ที่นี้ด้วยความคารวะใน “ความกล้าหาญทางจริยธรรมของวิชาชีพ” เพราะหากผู้สอบบัญชีดังกล่าวทำเป็นตาบอดข้างเดียวคงไม่มีใครว่าที่ถูกหลอกจาก “โจรในคราบเศรษฐี”

กรณีนี้จึงเปรียบได้กับการตรวจสอบงบการเงินของกลุ่มค้าน้ำมันระดับโลกเอนรอน “ในปี 2543 อันลือลั่นที่ทำให้บริษัทตรวจสอบบัญชีระดับโลกอย่างอาร์เธอร์ แอนเดอร์สัน” ซึ่งเป็นผู้ตรวจสอบบัญชีอันดับหนึ่งของโลกในยามนั้นถึงขั้นล้มครืนกะทันหันจากการที่ตรวจผู้สอบบัญชีของบริษัทดังกล่าวออกคำรับรองหุ้นเอนรอนว่าสวยงามเลิศหรู แล้วทำให้บริษัทในเครือข่ายอย่าง แอนเดอร์สัน คอนซัลติ้งเอาหุ้นกู้ของเอนรอนไปจำหน่ายด้วยเรตติ้งเลอเลิศระดับ AAA+

กรณีนี้คงทำให้ผู้ตรวจสอบบัญชีคนที่ใช้ความกล้าหาญของมืออาชีพ ไม่ยอมรับงบการเงินของ STARK ด้วยประโยคสั้น ๆ “ไม่ออกความเห็นในงบการเงิน ซึ่งเป็นการเปิดประตูนรก” สำหรับหุ้นบริษัทที่มีเจตนาไม่ดีมาแต่ต้น

งานนี้ ถือเป็นโชคดีของตลาดหุ้นไทยและ PWC ที่มีบุคลากรที่มาตรฐานระดับสูงมากในสิ่งที่สมควรกระทำหรือไม่ทำก็ได้

ราคาหุ้น STARK ที่ร่วงแรงเปิดตลาดวานนี้ปรับลดลงเหลือ 0.01 บาท ก่อนจะขยับขึ้นมาที่ 0.02 บาท ซึ่งเป็นระดับราคาฟลอร์ คิดเป็นการลดลง 33.33% มูลค่าซื้อขาย 7,481.73 ล้านบาท เป็นเรื่องธรรมดาของข่าวร้ายที่เกิดตามหลักการความเสี่ยงและกำไรของตลาดหุ้น ที่นักลงทุนควรรับทราบที่ต้อง

จ่ายค่าโง่แพง ๆ ให้กับการฉ้อโกง