พาราสาวะถี

ยังคงสับขาหลอก หรือวางยากันต่อเนื่อง หลังจากที่คนของพรรคเพื่อไทยรับสัญญาณบวกมาตลอด เศรษฐา ทวีสิน จะรอดจากการถูก 40 สว.ร้อง แต่ปรากฏว่าตุลาการศาลรัฐธรรมนูญมีมติ 5 ต่อ 4 เสียง ชี้ความเป็นนายกรัฐมนตรีของเศรษฐาสิ้นสุดลง เป็นไปตามที่ถูกร้องคือ ไม่มีความชื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ และมีพฤติกรรมอันเป็นการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง และเป็นผลให้รัฐมนตรีร่วมรัฐบาลต้องพ้นจากตำแหน่งตามไปทั้งคณะด้วย

อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้านั้นที่ วิษณุ เครืองาม ให้สัมภาษณ์ว่า เศรษฐายังสามารถนั่งนายกฯ รักษาการได้นั้น ได้มีการแก้ข่าวในวันที่ศาลจะตัดสินว่า เมื่อถูกถอดถอนพ้นจากตำแหน่งไปแล้วไม่สามารถรักษาการได้ แต่ ครม.ที่พ้นจากตำแหน่งไปแล้ว สามารถรักษาการได้ จนกว่านายกฯ คนใหม่จะนำ ครม.ชุดใหม่ถวายสัตย์ปฏิญาณตน นั่นหมายความว่า ภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรีคนที่ 1 จะทำหน้าที่รักษาการนายกฯ ต่อไปจนกว่ากระบวนการทั้งหมดจะเสร็จสิ้น

น่าสนใจหลังการต้องพ้นจากตำแหน่งของเศรษฐา คือคำถามว่ามีการวางยาหรือไม่ เพราะเป็นผลจากการตั้ง พิชิต ชื่นบาน ที่มีข้อกังขากันอยู่แล้ว กรณีนี้เศรษฐาปฏิเสธที่จะตอบคำถาม แม้จะไม่ใช่การวางยา จนทำให้เศรษฐาได้ทำหน้าที่ผู้นำประเทศแค่ 358 วัน แต่ก็ถือเป็นการตอกย้ำความไม่รู้จักสรุปบทเรียนของ ทักษิณ ชินวัตร ที่จ้องแต่จะตอบแทนบุญคุณคนที่เคยช่วยเหลือตัวเองมาก่อน ต้องดูกันต่อว่าหลังจากนี้เกมการเลือกนายกฯ คนใหม่หวยจะออกมาแบบไหน

ดูในส่วนของรายชื่อแคนดิเดตนายกฯ ของพรรคร่วมรัฐบาลปัจจุบัน ซึ่งยังไงคงจะจับมือร่วมกันต่อไปนั้น มีเพียง 3 รายชื่อที่อยู่ในข่าย นั่นก็คือ ชัยเกษม นิติสิริ กับ แพทองธาร ชินวัตร จากเพื่อไทย อนุทิน ชาญวีรกูล หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย อีกสองรายที่เหลือคือ พีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค จากรวมไทยสร้างชาติ และ พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ จากพลังประชารัฐ คงยากที่จะเบียดแทรกเข้ามาได้ ถ้ายึดตามโทนทางของข่าวที่ออกมาก่อนหน้าที่ว่านายกฯ สำรองคือ “เสี่ยหนู” ก็มีความเป็นไปได้สูง

สูตรนี้ก็จะทำให้ภูมิใจไทยที่กุมความได้เปรียบในการต่อรอง ต้องพลิกบทบาทไปเป็นผู้ยอมต่อข้อเรียกร้องของเพื่อไทยในฐานะพรรคที่มีเสียงมากกว่ากับเก้าอี้รัฐมนตรีในกระทรวงเกรดเอ แต่ไม่ว่าจะพลิกคว่ำพลิกหงายกันแบบไหน ทั้งสองพรรคถือว่ายืนอยู่บนพื้นฐานของการได้รับประโยชน์ทั้งคู่ หรือ วิน-วินเกม นาทีนี้นายใหญ่คงไม่อยากส่งแพทองธารไปทำหน้าที่ ที่ก็รู้อยู่ว่า ยังมีความไม่แน่นอนจากข้อตกลงที่ได้เจรจากันไว้

ส่วนจะดันชัยเกษมไปเป็นตัวแทนก็ยากต่อการที่จะสร้างความเชื่อมั่น และจะไม่สามารถเรียกคะแนนนิยมให้กับพรรคเพื่อไทยได้ จึงจำต้องปล่อยให้พรรคที่ได้ทำ “ปฏิญญาเขาใหญ่” ร่วมกันไว้ ได้ไปถึงฝั่งฝัน ขณะเดียวกัน จังหวะนี้ก็จะเป็นโอกาสในการเดินเกมเพื่อสร้างฐานทางการเมืองให้แข็งแกร่ง หวังทวงคืนความนิยมให้กลับมา พอหวยออกมาแบบนี้มีคนเป็นห่วงว่าอาจกระทบต่อคดี 112 ที่ทักษิณกำลังเผชิญอยู่ คงไม่เป็นเช่นนั้น

สำหรับขั้นตอนการเลือกนายกฯ คนที่ 31 นั้น ตามรัฐธรรมนูญไม่ได้กำหนดไว้ว่าเมื่อนายกฯ คนเก่าต้องพ้นจากตำแหน่งด้วยคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญแล้ว ต้องเลือกให้แล้วเสร็จภายในกี่วัน แต่ต้องกระทำโดยเร็ว ซึ่งความเป็นไปได้น่าจะเกิดขึ้นภายในสิ้นเดือนนี้ โดยให้สภาผู้แทนราษฎรพิจารณาให้ความเห็นชอบบุคคลมาเป็นนายกฯ และเป็นผู้มีชื่ออยู่ในบัญชีรายชื่อที่พรรคการเมืองแจ้งไว้กับ กกต. ในการเลือกตั้งที่ผ่านมา

โดยเลือกเฉพาะจากบัญชีรายชื่อของพรรคการเมืองที่มี สส.ในสภาไม่น้อยกว่าร้อยละ 5 ของจํานวน สส.ทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎร 500 คน หรือมี สส. 25 คนขึ้นไป การเสนอชื่อแคนดิเดตนายกฯ ในรัฐสภา ต้องมีสมาชิกรับรองไม่น้อยกว่า 1 ใน 10 ของจำนวนสมาชิกทั้งหมด เท่าที่มีอยู่ของสภาผู้แทนราษฎรขณะที่มติของสภาผู้แทนราษฎรที่เห็นชอบการแต่งตั้งบุคคลใดให้เป็นนายกฯ ต้องกระทำโดยการลงคะแนนโดยเปิดเผย และมีคะแนนเสียงมากกว่ากึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ของสภาฯ

จะถือเป็นครั้งแรกนับแต่การรัฐประหารของ คสช. ที่จะมีการเลือกนายกฯ โดยพวกลากตั้งไม่ได้เข้ามามีส่วนเกี่ยวข้อง มีคนมองไปว่าโอกาสที่จะพลิกขั้วอีกรอบคือ ภูมิใจไทยไปจับมือกับพรรคใหม่อย่างประชาชนเพื่อจัดตั้งรัฐบาลนั้น ทางทฤษฎีมีความเป็นไปได้ แต่ในทางปฏิบัติก็เป็นที่รู้กัน ไม่ใช่แค่ความคิด หลักการ อุดมการณ์ที่สุดโต่ง ร่วมงานกันได้ยาก วิถีทางการเมืองและวิธีทางการทำงานก็ต่างกันอย่างสิ้นเชิง ย่อมส่งผลต่อการบริหารงานในอนาคตอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

หลังจากนี้ต้องจับตาความเคลื่อนไหวของแต่ละพรรคกันให้ดี อีกวิธีการที่จะทำให้อนุทินหากจะรับบทผู้นำประเทศ และลดพลังต่อรองอันหนักหน่วงของเพื่อไทย ก็คือการไปดึงเอาประชาธิปัตย์มาร่วมรัฐบาล จากที่ก่อนหน้านั้นเพื่อไทยเป็นแกนนำ ความเป็นไปได้เกิดขึ้นยาก เมื่อมีการเปลี่ยนมือเงื่อนไขย่อมเปลี่ยนแปลงไป ส่วนที่มองกันว่า เสี่ยหนูเคยแสดงความไม่พอใจพรรคเก่าแก่เป็นอย่างมากที่ถูกหักหลังเรื่องกัญชาคราวรัฐบาลสืบทอดอำนาจนั้น ต้องอย่าลืมการเมืองไม่มีมิตรแท้ศัตรูถาวร ผลประโยชน์สมกันความบาดหมางที่เคยมีไม่ใช่เรื่องใหญ่

ฟากเพื่อไทยหลังทราบผลตัดสินของศาลรัฐธรรมนูญ ได้มีการโพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กของพรรค ระบุว่า “ไม่ใช่ครั้งแรกที่พรรคเพื่อไทยเจออุปสรรค แต่เราจะทำงานต่อ เราจะไม่หยุดทุกครั้งที่ล้ม เราจะล้มไปข้างหน้า และลุกขึ้นใหม่อย่างมั่นคง เพื่อชีวิตที่ดีกว่าของคนไทย” อารมณ์ก็คงไม่ต่างจากคนของก้าวไกลที่พรรคถูกยุบก่อนหน้า เพียงแต่ว่าพรรคนายใหญ่ยังอยู่ในเส้นทางอำนาจ อยู่ที่ว่าจะต้องออกแรงเดินเกมเพื่ออยู่ในฐานะได้เปรียบให้ได้มากที่สุด การย้ายพรรคที่เพิ่งเริ่มดำเนินการอาจไม่ใช่เพื่อปรับฮวงจุ้ยให้เศรษฐาได้อยู่ต่อ แต่เป็นการปรับเพื่อรอให้เลือดเนื้อเชื้อไขของพรรคได้เป็นใหญ่ในอนาคต

อรชุน