“วุฒิสภา” นัดถก 24 มี.ค.นี้! แก้ปมบอทเทรด-ชอร์ตเซล สั่นคลอนตลาดหุ้น

ผู้สื่อข่าวรายงานจากวุฒิสภาวันนี้ (19 มี.ค.68) แจ้งว่า คณะกรรมาธิการการเทคโนโลยีสื่อสารสารสนเทศ วุฒิสภา ซึ่งมีนายนิเวศ พันธ์เจริญวรกุล เป็นประธานได้กำหนดประชุมในวันจันทร์ที่ 24 มีนาคมนี้ และส่งหนังสือเชิญปลัดกระทรวงการคลัง ประธานคณะกรรมการฯ และผู้จัดการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย เลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการกลต. ประธานสภาธุรกิจตลาดทุนไทย นายกสมาคมนักลงทุนคุณค่า มาร่วมกันให้ข้อมูล และพิจารณาแนวทางแก้ไขปัญหาโดยเร่งด่วนถึงผลดีผลเสียของการนำเทคโนโลยีบอทเทรด (โปรแกรมHFT) ที่ให้นำมาใช้พร้อมกับการชอร์ตเซลหุ้นขนาดใหญ่ในตลาดหลักทรัพย์ไทยเป็นอย่างไร ถือเป็นการสร้างหรือทำลายเสถียรภาพและความเชื่อมั่นต่อตลาดทุนไทย และสมควรต้องปรับปรุงแก้ไข หรือชะลอการใช้ออกไปหรือไม่อย่างไร เนื่องจากได้เกิดผลเสียหายมหาศาลต่อตลาดหุ้น

ด้านสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ได้รายงานเกี่ยวกับสถานการณ์และแนวทางการกำกับดูแลการซื้อขายหลักทรัพย์ที่มีความถี่สูง (High-Frequency Trading: HFT) ในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย โดยกล่าวถึงสภาพปัจจุบันของการซื้อขาย HFT ที่มีปริมาณการซื้อขายโดยรวมค่อนข้างต่ำ คิดเป็นประมาณ 50% ของมูลค่าการซื้อขายทั้งหมด แต่มีจำนวนคำสั่งซื้อขายสูงมาก โดยเฉลี่ยอยู่ที่ 60% ของจำนวนคำสั่งซื้อขายทั้งหมด และในบางช่วงอาจสูงถึง 70% ของจำนวนคำสั่งซื้อขายทั้งหมด

แม้จะมีจำนวนคำสั่งซื้อขายสูง แต่ผลกระทบของ HFT ต่อราคาหลักทรัพย์ในตลาด (Market Impact) ยังค่อนข้างต่ำ โดยเฉลี่ยแล้วผลกระทบจะอยู่ที่ 0.07% ต่อการซื้อขายหนึ่งครั้ง และ 0.15% ในการซื้อขายต่อเนื่อง ซึ่งแสดงให้เห็นว่าโดยรวมแล้วการซื้อขาย HFT ยังไม่ได้ส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อราคาหลักทรัพย์ในตลาดอย่างชัดเจน อย่างไรก็ตาม ก.ล.ต. ตระหนักถึงความสำคัญของการกำกับดูแลการซื้อขาย HFT อย่างใกล้ชิด เนื่องจากการพัฒนาเทคโนโลยีในด้านนี้มีความรวดเร็วและอาจส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพและความน่าเชื่อถือของตลาดในอนาคต

ในการเตรียมความพร้อมสำหรับการกำกับดูแล HFT ในอนาคต ก.ล.ต. เล็งเห็นถึงความจำเป็นในการปรับปรุงกฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้องให้ทันสมัยและครอบคลุมมากยิ่งขึ้น เพื่อรองรับความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้เทคโนโลยีที่ซับซ้อน เช่น การนำเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence: AI) มาใช้ในการซื้อขาย ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยได้เตรียมระบบ Colocation ซึ่งเป็นโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญสำหรับการซื้อขาย HFT โดยคาดว่าจะเริ่มเปิดให้บริการในไตรมาสที่ 2 ของปี 2568 โดยจะมีการจำกัดจำนวนผู้ให้บริการ Colocation ในช่วงแรกประมาณ 100 ราย และกำหนดข้อกำหนดเกี่ยวกับความเร็วในการเชื่อมต่อที่ไม่เกิน 1,200 ไมโครวินาที เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมในการแข่งขัน

ในขณะเดียวกัน ก.ล.ต. อยู่ระหว่างการพิจารณารายละเอียดของกฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับการซื้อขาย HFT โดยมีการศึกษาข้อมูลและรับฟังความคิดเห็นจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่างๆ อย่างต่อเนื่อง รวมถึงหน่วยงานกำกับดูแลจากต่างประเทศ เพื่อให้มั่นใจว่ากฎเกณฑ์ที่ออกมาจะมีความเหมาะสมและสอดคล้องกับบริบทของตลาดทุนไทย

นอกจากนี้ ยังได้มีการพูดถึงข้อกังวลเกี่ยวกับผลกระทบจากการใช้งานเทคโนโลยี HFT ในการซื้อขายหุ้นขนาดใหญ่ในตลาด SET100 ซึ่งคาดว่าจะเกิดการเปิดให้บริการพร้อมกับระบบ Colocation ในปี 2568 โดยมีข้อจำกัดในการเชื่อมต่อที่เร็วเกินไป จนอาจส่งผลให้ผู้ให้บริการบางรายไม่สามารถเข้าร่วมได้ ทำให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับผลเสียจากการใช้เทคโนโลยีนี้ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อความน่าเชื่อถือของตลาดทุนไทย

ก.ล.ต. ได้กล่าวถึงความจำเป็นในการเชิญบุคคลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น ประธานคณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์ฯ เลขาธิการสำนักงาน ก.ล.ต. และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง มาร่วมกันพิจารณาและทบทวนถึงผลเสียที่อาจเกิดจากการนำเทคโนโลยี HFT มาใช้ในตลาดหลักทรัพย์ไทย และพิจารณาว่าควรมีการปรับปรุงหรือชะลอการใช้งานออกไปหรือไม่ เพื่อหลีกเลี่ยงผลเสียหายที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต