ก.ล.ต.เปิดเฮียริ่งเกณฑ์ระดมทุนรูปแบบดิจิทัล-ปรับปรุงร่างประกาศเงินกองทุนสภาพคล่องสุทธิ

สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) เปิดรับฟังความคิดเห็นเกี่ยวกับแนวทางการกำกับดูแล Initial Coin Offering (ICO) สำหรับการออกและเสนอขายดิจิทัลโทเคนที่เข้าข่ายเป็นหลักทรัพย์ เพื่อวางแนวทางกำกับดูแลให้ไม่เป็นอุปสรรคต่อการสร้างนวัตกรรมที่เป็นประโยชน์ เพิ่มทางเลือกในการระดมทุนและการลงทุน ในขณะที่ยังสามารถป้องกันไม่ให้ผู้ที่ไม่สุจริตอาศัย ICO เป็นช่องทางหลอกลวงเงินจากประชาชน  โดยเปิดรับฟังความคิดเห็นตั้งแต่บัดนี้ถึงวันที่ 26 พฤศจิกายน ศกนี้

ทั้งนี้ ICO เป็นการระดมทุนรูปแบบดิจิทัลที่มีศักยภาพในการตอบโจทย์การเข้าถึงทุนของเทคสตาร์ทอัพ (tech startup) และธุรกิจเพื่อสังคม (social enterprise) และได้รับความนิยมทั่วโลกจนเติบโตอย่างก้าวกระโดด ทั้งนี้ เนื่องจากผู้ระดมทุนผ่าน ICO สามารถออกแบบให้ดิจิทัลโทเคน (digital token) ของ ICO แสดงสิทธิของผู้ถือดิจิทัลโทเคน ได้อย่างหลากหลาย

ส่วน ICO บางกรณีจึงอาจเข้าข่ายเป็นหลักทรัพย์ที่ผู้ระดมทุนต้องปฏิบัติตามเกณฑ์ของ ก.ล.ต. ดังนั้น ความชัดเจนในแนวทางของ ก.ล.ต. จะช่วยสร้างความเชื่อมั่น สนับสนุนกลไกตลาด สร้างมาตรฐานในการระดมทุน  รวมทั้งกระตุ้นให้เกิดตัวช่วยสำหรับผู้ลงทุนในการแยก ICO เพื่อการระดมทุนอย่างแท้จริง ออกจากกรณีที่ผู้ไม่สุจริตพยายามใช้ช่องทางดังกล่าวหาประโยชน์จากประชาชน

ดังนั้น แนวทางที่ ก.ล.ต. เสนอในครั้งนี้จึงประกอบด้วยการกำหนดให้ “ส่วนแบ่งร่วมลงทุน” เป็นนิยามทั่วไปของหลักทรัพย์ซึ่งเป็นตราสารการลงทุนที่มีเงื่อนไขเป็นมาตรฐาน นอกเหนือจากหลักทรัพย์ที่มีการประกาศกำหนดไว้แล้ว เพื่อให้ไม่มีช่องว่างในการกำกับดูแล และทดลองเปิดช่องทางให้เฉพาะ ICO ที่เข้าข่ายเป็นส่วนแบ่งร่วมลงทุนสามารถเสนอขายได้เฉพาะกับ (1) ผู้ลงทุนประเภทสถาบัน (institutional investor) (2) กิจการเงินร่วมลงทุน (venture capital fund) (3) นิติบุคคลร่วมลงทุน (private equity fund) (4) ผู้ลงทุนรายใหญ่พิเศษ (ultra high net worth investor) และ (5) ผู้ลงทุนรายย่อยซึ่งจะถูกจำกัดวงเงินลงทุนแต่ละรายไม่เกิน 300,000 บาทต่อโครงการ

ทั้งนี้ ผู้ต้องการระดมทุนในรูปแบบ ICO ต้องทำผ่าน ICO portal ที่ ก.ล.ต. ยอมรับ โดย ICO portal ต้องสามารถดำเนินการตามวัตถุประสงค์ในการกำกับดูแลของ ก.ล.ต. ได้อย่างครบถ้วน เช่น การคัดกรองคุณภาพ เพิ่มความโปร่งใส และสร้างความมั่นใจในตลาด ICO เป็นต้น

โดยเงื่อนไขในการยอมรับ ICO portal อาจครอบคลุมถึงการทำ due diligence และคัดกรองผู้ระดมทุนจากผู้ที่ไม่สุจริต การตรวจสอบ source code ของ smart contract ที่จะใช้ enforce สัญญาโดยอัตโนมัติเทียบกับ white paper  การมีกระบวนการเพื่อทำความรู้จักตัวตนของผู้ลงทุน (Know-Your-Client)  การดูแลไม่ให้ผู้ลงทุนรายย่อยลงทุนเกินวงเงิน การมีข้อมูลที่เป็นปัจจุบันของการซื้อขายและถือครองดิจิทัลโทเคน และการให้ความร่วมมือกับ ก.ล.ต. ในการกำกับดูแลหลังการเสนอขาย โดย ก.ล.ต. เผยแพร่เอกสารรับฟังความคิดเห็นดังกล่าวไว้ที่เว็บไซต์ ก.ล.ต.จนถึงวันที่ 26 พฤศจิกายน 2560

นอกจากนี้ ก.ล.ต. ยังเปิดเผยแนวการปรับปรุงกฎเกณฑ์เงินกองทุนสภาพคล่องสุทธิของผู้ประกอบธุรกิจหลักทรัพย์และสัญญาซื้อขายล่วงหน้า เพื่อให้สอดคล้องกับความเสี่ยงในการทำธุรกิจมากยิ่งขึ้น

โดย ก.ล.ต. เปิดรับฟังความคิดเห็นร่างประกาศเกี่ยวกับเงินกองทุนสภาพคล่องสุทธิ (Net Capital: NC) เพื่อให้ผู้ประกอบธุรกิจหลักทรัพย์และสัญญาซื้อขายล่วงหน้า ดำรงเงินกองทุนโดยสอดคล้องกับระดับความเสี่ยงในการประกอบธุรกิจมากยิ่งขึ้น  และเพิ่มความยืดหยุ่นในการบริหารจัดการ NC ด้วยหนี้สินที่มีลักษณะคล้ายทุน โดยไม่ก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อตลาดทุนโดยรวมมากเกินไป

ในการประกอบธุรกิจหลักทรัพย์และสัญญาซื้อขายล่วงหน้า ผู้ประกอบธุรกิจมีหน้าที่ต้องดำรงเงินกองทุนซึ่งประกอบด้วยสินทรัพย์สภาพคล่องอย่างเพียงพอ เพื่อให้สามารถรองรับความเสี่ยงจากการประกอบธุรกิจและสามารถชำระหนี้สินทั้งหมดหากต้องมีการเลิกกิจการได้ โดยไม่ส่งผลกระทบต่อตลาดทุนโดยรวม

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากหลักเกณฑ์การดำรงเงินกองทุนในปัจจุบันได้ใช้บังคับมาระยะหนึ่งแล้ว จึงควรมีการปรับปรุงเพื่อให้เหมาะสมกับความเสี่ยงและสภาพการประกอบธุรกิจในปัจจุบันมากยิ่งขึ้น ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการบริหารความเสี่ยง ลดต้นทุนของผู้ประกอบธุรกิจ และเอื้อให้เกิดรูปแบบการดำเนินธุรกิจใหม่ในอนาคต

ดังนั้น ก.ล.ต. จึงอยู่ระหว่างปรับปรุงหลักเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง โดยนำข้อเสนอแนะและแนวทางที่ได้รับจากผู้เกี่ยวข้องในภาคธุรกิจตลาดทุนในการเปิดรับฟังความเห็นในระดับหลักการไปเมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา แล้วยกร่างเป็นประกาศ ซึ่งมีเนื้อหาส่วนใหญ่เป็นไปตามหลักการที่ได้รับฟังความเห็นในครั้งก่อน คือ การลด NC ขั้นต่ำเพื่อให้สอดคล้องกับความเสี่ยงและลักษณะการประกอบธุรกิจของผู้ประกอบธุรกิจที่มีความเสี่ยงต่ำมากยิ่งขึ้น การปรับปรุงเงื่อนไขหนี้สินด้อยสิทธิและหนี้สินที่มีหลักประกัน

สำหรับสาระสำคัญที่มีการปรับปรุงตามความเห็นของผู้ประกอบธุรกิจ คือ การลดค่าความเสี่ยงของหลักประกันประเภทสิทธิเรียกร้องในลูกหนี้มาร์จิ้น และการปรับปรุงการคำนวณค่าความเสี่ยงจากการเป็นตัวแทนสัญญาซื้อขายล่วงหน้า ให้สอดคล้องกับวิธีปฏิบัติงานของผู้ประกอบธุรกิจมากยิ่งขึ้น