ผู้ร้ายเหลื่อมล้ำ

ทายท้าวิชามาร : ใบตองแห้ง 

เจ้าสัวเปรมชัย กรรณสูต กลายเป็นผู้ร้ายไปแล้ว แม้ยังไม่ผ่านกระบวนการยุติธรรม แต่กระแสสังคมพิพากษาเสร็จสรรพ คนดีเด่นดังแห่ชี้หน้ารุมประณาม นี่ถ้ามีใครล่าชื่อใน Change.org ไม่ทันข้ามคืนอาจได้เป็นล้าน แบบที่ฝ่าย PR CSR อิตัลไทยคงได้แต่ทำตาปริบๆ เพราะไม่ใช่ IO จะได้แฮ็กอีเมล์คนอื่นมาลงชื่อสนับสนุนบ้าง

สื่อบางสำนักขุดอดีต ทหารตำรวจล่าสัตว์ป่า ฮ.ตกกลางทุ่งใหญ่นเรศวร เป็นชนวนให้เกิด 14 ตุลา แต่ครั้งนี้ต่างกัน เพราะเพิ่งมีเว็บไซต์คนรักษ์ป่า ล่าชื่อหนุน พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ ให้อยู่ต่อ ในฐานะผู้ปกป้องพื้นที่อนุรักษ์ ไม่ให้ตัดถนนผ่าน

ไม่แน่เหมือนกันถ้าแอคชั่นขึงขัง พี่ป้อมซ่อมไม่ตายอาจได้ใจเป็นพระเอก แต่ถ้าโดนสาธารณชนไล่จี้เรื่องอภิสิทธิ์ชน แล้วรัฐบาลตอบไม่ได้ ก็ระวังจะยิ่งซ้ำร้าย

อารมณ์สังคมที่ลุกฮือตัดสินเจ้าสัวอิตัลไทย ชัดเจนว่าเพราะเป็น “คนรวย” ซึ่งสังคมข้องใจว่ามักมีอภิสิทธิ์เหนือคนอื่น เหมือนก่อนนี้มีคดีทายาทกระทิงแดงขับรถพุ่งชนตำรวจตาย แล้วดำเนินคดีล่าช้า จนหนีหายไปไหนไม่มีใครตามได้

อารมณ์สังคมเรื่องนี้อาจยังไม่ส่งผลโดยตรงต่อรัฐบาล อาจยังไม่ใช่ชนวนการเมืองระยะใกล้ แต่นี่คือระเบิดเวลาในระยะยาว ทั้งต่อเศรษฐกิจการเมืองโลก และเศรษฐกิจการเมืองไทย

เราอยู่ในยุคสมัยที่คนจนได้ค่าแรงขั้นต่ำ 300 กว่าบาท แต่ห้างสรรพสินค้าจัดที่จอดพิเศษให้ซูเปอร์คาร์ วันก่อนอ่านข่าวรถปิกอัพพุ่งชนรถยุโรปที่จอดขวาง อ้างว่ารถไม่มีเกียร์ว่าง แล้วก็เชื่อว่าคงมีคนจำนวนไม่น้อยหมั่นไส้ แม้เห็นว่าปิกอัพผิด อย่าว่างั้นว่างี้ ผมโดนเบนซ์บีเอ็มปาดคอสะพาน แล้วรู้สึกเลือดพล่าน แต่ถ้าเป็นแท็กซี่ก็แค่บ่นคำสองคำแล้วยักไหล่

ความเหลื่อมล้ำรวยจนถ่างห่างขึ้นทุกวันทั้งสังคมโลก สังคมไทย ยิ่งในยุคเศรษฐกิจดิจิทัล AI ซึ่งแรงงานไร้ฝีมือหรือคนมีความสามารถพื้นๆ จะตกงานหางานยากขึ้น ธุรกิจใหญ่ยิ่งผูกขาดทำกำไรได้มากขึ้น

อันที่จริงตั้งแต่วิกฤติซับไพรม์ ซึ่งทำให้คนชั้นกลางในอเมริกายุโรปจนลง ทุนข้ามชาติยิ่งร่ำรวย ก็เกิดกระแสต้านเศรษฐกิจเสรีนิยมใหม่ จนทำให้การเมืองโลกเปลี่ยน เกิด Brexit ทรัมป์ชนะ นักการเมืองขวาจัดคืนชีพในหลายประเทศ ขณะที่สังคมนิยมประชาธิปไตยก็ได้รับความนิยมสูงขึ้นเช่นกัน

ในเมืองไทย หลังรัฐประหารซึ่งตั้งเป้าลดความเหลื่อมล้ำ พร้อมกับนำประเทศสู่ 4.0 ผลที่เกิดขึ้นกลับตรงข้าม คนรวยคนจนยิ่งเหลื่อมล้ำ ยิ่งรัฐบาลดึงเจ้าสัวกลุ่มต่างๆ เข้าร่วมขับเคลื่อนประชารัฐ ก็ยิ่งกลายเป็นทุนนิยมประชารัฐ การพัฒนาทุนนิยมก้าวกระโดดโดยรัฐที่มีอำนาจเบ็ดเสร็จ “จีนโมเดล”

ความไม่พอใจต่อความเหลื่อมล้ำกับความไม่พอใจอำนาจรัฏฐาธิปัตย์ อาจยังไม่รวมเป็นหนึ่งเดียวกัน (อาจเพราะผีทักษิณยังหลอกหลอนว่าเป็นทุนสามานย์) แต่ก็มีปรากฏการณ์สะท้อนความรู้สึกนี้มากขึ้นทุกที อย่างเช่นขบวนล้อการเมืองของธรรมศาสตร์ที่ว่า

“หลายเจ้าสัว กินรวบ ควบค่อนชาติ ประชาขาด ที่กินนอน ต้องผ่อนเช่า ช่วยกันเอื้อ รวยไม่หยุด สุดบรรเทา ประชารัฐ เจี๊ยะแต่เขา รีดเราจุง”

ว่าที่จริง นาฬิกาหรูก็สะท้อนอารมณ์คับข้องใจต่อความเหลื่อมล้ำ ความมีอภิสิทธิ์ เพราะคนธรรมดาหรือแม้แต่นายพลที่ไหน จะมีเพื่อนร่ำรวยให้นาฬิกาแพงๆ มายืมใส่ มีอำนาจแล้วมีอภิสิทธิ์มีความเหลื่อมล้ำใช่หรือไม่ นี่คือสิ่งที่สังคมคาใจ