สงครามบานปลาย

พลวัตปี 2018 : วิษณุ โชลิตกุล  

ถึงวันนี้เช้าก่อนเปิดตลาด ก็คงรู้กันแล้วว่า การจับกุมนางเมิ่ง ว่านโจว ซีเอฟโอ ของหัวเว่ย เทคโนโลยี โดยรัฐบาลแคนาดา ตามหมายศาลของศาลนิวยอร์ก จะลงเอยอย่างไร

ตามเงื่อนไขของตำรวจแคนาดา การประกันตัวนางเมิ่ง จะต้องใช้เงินประกันตัวประมาณ 12 ล้านดอลลาร์ ซึ่งถือว่าโหดพอสมควร เพราะว่าไปแล้วสุขภาพนางเมิ่ง ที่เพิ่งหายจากอาการมะเร็ง และมีอาการไม่ดีจากอาการนอนไม่หลับ

เรื่องนี้ กลายเป็นประเด็นของจีนที่กลายเป็นแต้มต่อ พลิกสถานการณ์ โดย นายเล่อ อวี้เฉิง รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศของจีน ได้เรียกตัวนายเทอร์รี แบรนสแตด เอกอัครราชทูตสหรัฐฯประจำประเทศจีน และนายจอห์น แมคคอลลัม เอกอัครราชทูตแคนาดาประจำประเทศจีน เข้าพบเมื่อช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา เพื่อประท้วงการจับกุม เมิ่ง ว่านโจว ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายการเงิน (ซีเอฟโอ) ของบริษัทหัวเว่ย เทคโนโลยี โดยทางการแคนาดาตามคำขอของสหรัฐฯ

นายเล่อระบุในแถลงการณ์ว่า สิ่งที่สหรัฐฯกระทำนั้นละเมิดสิทธิและผลประโยชน์อันชอบธรรมตามกฎหมายของ พลเมืองจีนอย่างรุนแรง และถือเป็นเรื่องเลวร้าย

หัวเว่ย มีความสำคัญต่อ “วาระแห่งอนาคต”(ที่ถือว่าสำคัญเทียบเคียงกับนโยบายเดินหน้า รวมชาติกับไต้หวันในอนาคต) ที่สี จิ้น ผิงได้รับฉันทานุมัติจากสภาประชาชนจีนเมื่อปลายปีก่อนคือ การยกระดับให้จีนเป็นเจ้าเทคโนโลยีของโลก โดยใช้แนวคิดการพัฒนาใหม่ที่เน้นวิทยาศาสตร์ นวัตกรรม เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม โปร่งใส และกระจายประโยชน์ ทำให้เป้าหมายของยุคสมัยของ สี แตกต่างจากเหมา เจ๋อ ตง และเติ้ง เสี่ยว ผิง ชัดเจน

นางเมิ่ง ว่านโจว เดินทางจากฮ่องกงจะไปเม็กซิโกและต้องแวะเปลี่ยนเครื่องที่แวนคูเวอร์แคนาดา แค่แวะเปลี่ยนเครื่องก็ถูกจับและขึ้นศาลแคนาดาข้อหาละเมิดกฎหมายการคว่ำบาตร อิหร่านตามหมายจับสหรัฐฯ และสหรัฐฯขอให้ส่งตัวนางเมิ่งในฐานะผู้ร้ายข้ามแดนไปยังสหรัฐฯ

เกี่ยวกับเรื่องรายละเอียดข้อกล่าวหา ที่นางเมิ่งโดนก็คือ โดนหาว่าบิดเบือนข้อมูลทางธุรกิจให้รัฐบาลอเมริกันซึ่งเป็นข้อมูลความร่วมมือและความสัมพันธ์ทางธุรกิจระหว่างบริษัทหัวเว่ยและบริษัทสกายคอมซึ่งมีสำนักงานอยู่ที่ฮ่องกง

สหรัฐฯ บอกว่าหัวเว่ยกับสกายคอมคือบริษัทเดียวกัน นางเมิ่งใช้บริษัทสกายคอมในการทำธุรกรรมกับอิหร่านระหว่าง พ.ศ.2552-2557

ศาลแขวงของรัฐบาลสหรัฐฯในนิวยอร์กออกหมายจับนางเมิ่งตั้งแต่ 22 สิงหาคม 2561 อัยการที่จับยื่นคำร้องคัดค้านการประกันตัวแก่ศาลโดยบอกว่ามีความเสี่ยงสูง ที่นางเมิ่งจะหนีออกจากแคนาดา

การจับนางเมิ่งเป็นการที่สหรัฐฯยิงปืนนัดเดียวนกตกลงมาทั้งฝูง เริ่มต้นตั้งแต่ สหรัฐฯต้องการจะเปิดความเชื่อมโยงระหว่างบริษัทหัวเว่ยกับกองทัพปลดแอกประชาชนจีน เพราะนายเริ่น เจิ้งเฟย พ่อของนางเมิ่งซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งบริษัทหัวเว่ยและเคยเป็นวิศวกรประจำกองทัพปลดแอกประชาชนจีน ทำให้ตอนนี้ประเทศต่าง ๆ ไม่ซื้ออุปกรณ์จากหัวเว่ย เพราะกลัวการรั่วไหลด้านข่าวกรองและการโจมตีทางไซเบอร์

ถัดไปคือ ชาติกำลังพัฒนาจะไม่กล้าซื้อผลิตภัณฑ์ของหัวเว่ย ทำให้ธุรกิจหัวเว่ยมีปัญหาในระยะต่อไปได้

ผลลัพธ์ คือ สำหรับ 10 อุตสาหกรรมเป้าหมายยุทธศาสตร์นั้น ล่าสุดหลายเดือนก่อน บทวิจัยของธนาคารซิตี้แบงก์แห่งนิวยอร์กยอมรับว่า มี 5 อุตสาหกรรม ที่จีนจะเป็นเจ้าเทคโนโลยีโดยไม่ต้องใช้ความพยายามมากนักถูกเลื่อนออกไป

ความชัดเจนในยุทธศาสตร์เศรษฐกิจของจีน ทำให้สหรัฐฯถือว่าจีนเป็น “ศัตรูทางยุทธศาสตร์” (strategic rival) ทันที เพราะหากจีนสามารถบรรลุเป้าหมายได้ สหรัฐฯก็จะหมดอิทธิพลลงทันทีทั้งทางทหาร และเศรษฐกิจ เกิดภาวะ “กระแสลมพัดกลับบูรพา” ระลอกใหม่ ด้วยการ “โยนทิ้งภาพลวงตา” จากการพึ่งพาเทคโนโลยีดิจิทัลจากภายนอก เพื่อให้บรรลุเป้าหมายเป็นเจ้าโลกใน 10 อุตสาหกรรมเป้าหมาย ตามที่ระบุไว้ในแผนยุทธศาสตร์ Made In China 2025 ที่เชื่อกันว่า เป็นยุทธศาสตร์ที่สหรัฐฯ รู้สึก “ขุ่นเคือง” มากที่สุด เพราะหากจีนบรรลุได้ จะกระเทือนถึงบริษัทอเมริกันโดยตรงถึงรากฐาน

วันนี้ สงครามการค้าสหรัฐฯ-จีน บานปลายไปอีกก้าวหนึ่ง สิ่งที่ตามมา หนีไม่พ้นตลาดหุ้นทั่วโลก ท่ามกลางคำถามและปริศนามากมาย