ใครชนะเขตได้เปรียบ

ทายท้าวิชามาร : ใบตองแห้ง 

ใครว่าประชาชนไทยมีประชาธิปไตยแค่ 4 วินาที ทั้งเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร เลือกตั้งล่วงหน้า ประชาชนต้องเข้าคิวยาวเหยียด กว่าจะได้ลงคะแนนก็หลายชั่วโมง กระนั้น ยังมีผู้ไปใช้สิทธิ 86.98%

ปี 2554 มีคนใช้สิทธิน้อยกว่านี้ 55.67% ปี 2550 มีมากกว่า 87.40% แต่คนลงทะเบียนไม่เยอะถึง 2.6 ล้าน และมีเวลามีเลือกตั้งล่วงหน้า 2 วัน

เห็นคนอยากเลือกตั้งมากขนาดนี้ จึงเป็นไปได้ว่า ผู้ใช้สิทธิอาจสูงกว่า 80% หรือ 41.13 ล้านคน จากผู้มีสิทธิ 51.41 ล้านคน หักบัตรเสียโหวตโน สมมติตัวเลขกลม ๆ 40 ล้านคะแนน

ซึ่งในระบบบัตรใบเดียว ต้องเอาคะแนนทั้งหมด มาหารด้วยจำนวน ส.ส. 500 คน = 80,000 คะแนน เป็นค่าเฉลี่ย แล้วเอา 80,000 ไปหารคะแนนรวมที่แต่ละพรรคได้ เป็นจำนวน ส.ส.พึงมี แล้วหักด้วย ส.ส.เขตที่ชนะไปแล้ว เช่น พรรค A ได้ 8 ล้านคะแนน ก็จะได้ ส.ส. 100 คน แต่ได้ ส.ส.เขตไปแล้ว 79 คนก็ได้บัญชีรายชื่อ 21 คน

แต่ถ้าได้ ส.ส.เขตไปแล้ว 110 คน ทำไง ก็ได้แล้วได้เลย แถมจะมีผลให้ต้องคิดค่าเฉลี่ยใหม่ สูงกว่าเดิม เช่นถ้าพรรคการเมืองหนึ่งได้ 12 ล้านคะแนน แต่ได้ ส.ส.เขตไปแล้ว 200 คน พรรคอื่น ๆ ที่เหลือ ก็ต้อง ส.ส. 300 คน จาก 28 ล้านคะแนน

เพราะมีความเป็นไปได้สูงมาก ที่ ส.ส.เขตจะชนะกันด้วยคะแนนเพียง 50,000 จากจำนวนผู้มีสิทธิราว 1.46 แสนคน ไปใช้สิทธิ 80% ก็ราว 1.2 แสนคน เพราะมีการแข่งขันสูงมาก เขตละ 3-4 พรรค

พรรคตัวแปรสำคัญคือเพื่อไทย ซึ่งส่ง ส.ส.เพียง 250 เขต ทั้งที่เป็นแชมป์เก่า ถ้าเพื่อไทยชนะ ส.ส.เขตจำนวนมาก ด้วยคะแนน 50,000 สมมติ 180 คน 9 ล้านคะแนน อีก 70 เขตแพ้ยับได้รวมกันแค่ 1 ล้านคะแนน เพื่อไทยก็จะได้ 10 ล้าน แต่ได้ ส.ส. 180 คน ที่เหลือ 320 คน พรรคอื่นไปแบ่งกันจาก 30 ล้านคะแนน ค่าเฉลี่ยก็เป็น 93,750 คะแนน

ให้สังเกตว่าใน 70 เขตที่แพ้ เพื่อไทยได้คะแนนมากก็เสียเปล่า เว้นแต่ได้เกิน 5.4 ล้านจึงจะได้ ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์ (แต่ได้ขนาดนั้นก็ชนะเขตไปแล้ว)

แต่นี่เป็นตัวเลขสมมติ เพื่อไทยอาจไม่เข้าเป้า ถ้าได้ 140 เขต 7 ล้านคะแนน แล้วอีก 110 เขตได้ 4.2 ล้านคะแนน ก็เสมอตัว

ที่อธิบายนี้ไม่ใช่จะเชียร์เพื่อไทย แต่เป็นข้อสังเกตอย่างง่าย ค่ำวันที่ 24 มี.ค. เบื้องต้นให้ดูว่าเพื่อไทยชนะ ส.ส.เขตเท่าไหร่ ถ้าได้ 150-160 ขึ้นไป ก็ชิงความได้เปรียบ ซ้ำจะทำให้ค่าเฉลี่ยพรรคอื่นสูงขึ้น (ซึ่งกระทบทุกพรรค รวมทั้งอนาคตใหม่ เสรีรวมไทย เพื่อชาติ ที่หวังปาร์ตี้ลิสต์)

ในอีกฝั่งหนึ่ง พลังประชารัฐก็ต้องดู ส.ส.เขตไว้ก่อนเช่นกัน เพราะอดีต ส.ส.ที่ดูดมา อยู่ในพื้นที่แข่งขันสูง แม้คงได้ปาร์ตี้ลิสต์ แต่ไม่น่าจะเยอะ ต่างจากประชาธิปัตย์ซึ่งกวาดภาคใต้ 8 หมื่นขึ้นไปทุกครั้ง

ทางวิบากของ พปชร.คือต้องหักเพื่อไทยในเหนืออีสาน เหมือนคู่แข่งตัดแต้มกัน ทั้งต้องหวังให้ ปชป.ต่ำ 100 เพื่อบีบมาร์คลาออก (สองเด้งเชียวนะนั่น)

แต่ทั้งหมดคือการประเมินจากฐานเดิม การเลือกตั้งครั้งนี้ทำนายยาก อาจเกิดปรากฏการณ์เหนือความคาดหมาย เช่น “ธนาธรฟีเวอร์” ชนะถล่มทลาย เพื่อไทยกวาด 220 เขต หรือ ปชป.กลับมาเป็นพระเอกแต่ผู้เดียว คนอื่นเป็นโจรหมด

หรือคนไทยประทับใจลุคใหม่ลุงตู่ คิกขุอาโนเนะ เชื่อคำสัญญาว่าอยู่มาตั้ง 5 ปี รอบหน้าจะดีกว่าเดิม เลือกลุงถล่มทลาย ก็เป็นได้