Perpetual bond : หุ้นกู้ชั่วนิรันดร์

พลวัตปี 2019 : สุภชัย ปกป้อง

ช่วงเดือนก่อนประเด็นร้อนฉ่า..จนบรรดาผู้ออกตราสาร เรียกว่า ตราสารหนี้คล้ายทุน (Perpetual bond) หรือที่เรียกว่า “หุ้นกู้ชั่วนิรันดร์” ต่างกังวลว่ามาตรฐานบัญชีฉบับ 32 (TAS 32) ฉบับแก้ไขใหม่ ที่เริ่มมีผลบังคับใช้ 1 ม.ค. 63 เป็นต้นไป จะมีผลกระทบต่องบการเงินของผู้ออกหุ้นกู้..เนื่องจากต้องบันทึกหุ้นกู้ประเภทนี้ เข้าเป็น “หนี้” ในงบการเงินด้วย..นั่นทำให้หลายบริษัท “หนี้โป่ง” ขึ้นมาทันที.!

สำหรับ “หุ้นกู้ชั่วนิรันดร์” มีคุณลักษณะแตกต่างจากหุ้นกู้ทั่วไปอย่างแรกคือ “ไม่มีอายุหรือไม่มีกำหนดวันไถ่ถอน” ผู้ลงทุนจะได้ดอกเบี้ยไปเรื่อย ๆ ตราบใดที่บริษัทนั้นยังไม่เลิกกิจการไป แต่หากผู้ลงทุนต้องการเงินคืน จะทำได้เพียงการขายออกในตลาดรองเท่านั้น

อย่างที่สองจัดเป็น “เป็นหุ้นกู้ด้อยสิทธิ” หากบริษัทที่ออกล้มละลาย นักลงทุนที่ถือหุ้นกู้ประเภทนี้จะมีสิทธิได้รับชำระหนี้คืนเป็นลำดับที่ 3 หลังเจ้าหนี้มีประกันและเจ้าหนี้สามัญอื่น ๆ อาจได้รับชำระหนี้คืนเต็มจำนวน หรือบางส่วนตามจำนวนเงินที่เหลือจากการชำระเจ้าหนี้ลำดับก่อนหน้า

อย่างที่สาม “เลื่อนจ่ายดอกเบี้ยได้” ผู้ออกสามารถเลื่อนการจ่ายดอกเบี้ยออกไปได้โดยไม่มีเงื่อนไข แม้ว่าบริษัทจะมีกำไรก็ตาม โดยสะสมดอกเบี้ยจ่ายไปชำระในวันใดก็ได้แต่ระหว่างนั้นจะห้ามจ่ายปันผลไม่ว่าจะเป็นเงินหรือหุ้นปันผลให้แก่ผู้ถือหุ้น แม้สุดท้ายผู้ออกอาจต้องจ่ายดอกเบี้ยที่ค้างไว้ตามที่กำหนดก็ตาม

อย่างที่สี่มี Call option คือ บริษัทผู้ออกมีสิทธิเรียกไถ่ถอนได้ก่อนกำหนดโดยมักกำหนดให้เริ่มใช้สิทธิไถ่ถอนได้ตั้งแต่ปีที่ 5 โดยหลักการของบริษัทจัดอันดับความน่าเชื่อถือ จะนับตราสารประเภทนี้เป็นทุน 50% และนับเป็นหนี้ 50% ช่วง 5 ปีแรก ทำให้อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน (D/E) ของบริษัทลดลง ดังนั้นภายหลัง 5 ปีบริษัทมีสิทธิเลือกที่จะขอไถ่ถอนก่อนกำหนดได้หากไม่สามารถนับเป็นทุนได้แล้ว

ด้วยคุณลักษณะพิเศษมาตรฐานบัญชีฉบับ 32 (TAS 32) ดังว่า ทำให้หลายบริษัทที่ออกหุ้นชนิดนี้ไปแล้วและหลายบริษัทที่กำลังจะออก..มีการผลักดันให้เลื่อนมีผลบังคับใช้ TAS 32 ออกไปก่อน 3 ปี เพื่อให้บริษัทต่าง ๆ ได้ตระเตรียมและปรับตัวก่อน

แต่เรื่องนี้ดูเงียบไป..แม้ก่อนหน้านี้มีกระแสข่าวว่า จะไม่มีการเลื่อนบังคับใช้ TAS 32 แต่ยกเว้นให้บริษัทที่ออกหุ้นกู้ชนิดนี้มาแล้ว..ให้เลื่อนมีผลบังคับ (เป็นการเฉพาะ) ไปอีก 1-3 ปี แต่เรื่องนี้ยังไม่ได้ถูกยืนยันออกมาอย่างเป็นทางการแต่อย่างใด..!!

คุณสมบัติ “หุ้นกู้ชั่วนิรันดร์” ในแง่บริษัทผู้ออกถือเป็นการเอื้อประโยชน์ เพื่อใช้สำหรับการระดมทุนโดยไม่ทำให้อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน (D/E) เพิ่มขึ้น

ในแง่นักลงทุนถือว่ามี “ความเสี่ยง” ไม่น้อย..แม้ผลตอบแทนจะสูงกว่าหุ้นกู้ประเภทอื่นก็ตาม จึงเหมาะสำหรับนักลงทุนระยะยาว เงินลงทุนสูงและรับความเสี่ยงเรื่องระยะเวลาคืนเงินต้น จึงไม่เหมาะอย่างยิ่งกับนักลงทุนรายย่อย ที่ต้องการหมุนเงินลงทุน..อย่าลืมนะว่า “หุ้นกู้ชั่วนิรันดร์” นะ..มิใช่ “หุ้นกู้ชั่วข้ามปี” อย่างที่คุ้นเคยกัน..!