‘China Standards 2035’

พลวัตปี 2020 : ฐปนี แก้วแดง(แทน)

จีนกำลังจะเปิดเผยแผนการอันทะเยอทะยานในระยะเวลา 15 ปีนี้ซึ่งได้วางแผนที่จะสร้างมาตรฐานโลกให้กับเทคโนโลยียุคถัดไป การเคลื่อนไหวนี้อาจส่งผลกระทบต่ออำนาจที่รัฐบาลจีนได้ใช้บนเวทีโลกในด้านต่าง ๆ ซึ่งมีตั้งแต่ด้านปัญญาประดิษฐ์ (เอไอ) จนถึงเครือข่ายโทรคมนาคมและการไหลเวียนของข้อมูล

รัฐบาลจีนเตรียมที่จะเปิดเผยแผน “China Standards 2035” ในปีนี้ หลังจากที่ได้วางแผนมาเป็นเวลาสองปี ผู้เชี่ยวชาญมองว่าแผนการนี้เป็นก้าวต่อไปของจีนหลังจากที่ได้จัดทำแผนการผลิตโลก “Made In China 2025″ แต่ในแผนการใหม่นี้จะเน้นไปที่เทคโนโลยีมากกว่า เนื่องจากมีการมองว่าเทคโนโลยีเป็นนิยามของทศวรรษหน้า

เทคโนโลยีและอุตสาหกรรมทั่วโลกมีมาตรฐานที่นิยามว่ามันทำงานอย่างไรและมีการทำงานร่วมกันทั่วโลกอย่างไร การทำงานร่วมกันหมายถึงความสามารถที่สองระบบขึ้นไปจะทำงานร่วมกันได้

อุตสาหกรรมโทรคมนาคมเป็นตัวอย่างที่ดีที่ชี้ให้เห็นในเรื่องนี้ เครือข่ายใหม่ เช่น  5จี ยังไม่ได้เปิดใช้งาน มันใช้เวลาหลายปีในการวางแผนและพัฒนา มีการสร้างมาตรฐานทางเทคนิคผ่านความร่วมมือระหว่างองค์กรในภาคอุตสาหกรรม ผู้เชี่ยวชาญ และบริษัทต่าง ๆ

มีการนำคุณสมบัติทางเทคนิคเหล่านั้นมาใช้และรวมกันเข้าเป็น “มาตรฐาน” ซึ่งสร้างความมั่นใจว่า มาตรฐานเป็นแบบเดียวกันเท่าที่เป็นไปได้ ซึ่งทำให้มีประสิทธิภาพดีขึ้นในการเปิดใช้เครือข่ายและสร้างความมั่นใจว่ามันทำงานได้ไม่ว่าอยู่ที่ไหนในโลก

มาตรฐานทางเทคนิคไม่ได้เป็นเพียงหัวข้อที่ลึกซึ้ง แต่เป็นแนวทางที่เป็นรูปธรรม ในการกำหนดสนามเล่นและภูมิทัศน์สำหรับอนาคตของเทคโนโลยีเหล่านี้

บริษัทเทคโนโลยียุโรปและอเมริการายใหญ่ เช่น ควอลคอมม์ และอีริคสัน ได้เป็นส่วนหนึ่งในการกำหนดมาตรฐานในหลาย ๆ อุตสาหกรรม แต่จีนได้มีบทบาทมากขึ้นในช่วงสองสามปีที่ผ่านมา

ในเดือนมีนาคมที่ผ่านมา รัฐบาลปักกิ่งได้เปิดเผยเอกสารที่เป็น “ประเด็นหลักของงานมาตรฐานแห่งชาติในปี 2563” เอกสารนี้ทำให้วิเคราะห์ได้ถึงสิ่งที่อาจจะอยู่ในแผนการ China Standards 2035

มีประเด็นสำคัญบางประเด็นที่อยู่ในแผนการนี้ เช่น การผลักดันเพื่อพัฒนามาตรฐานภายในประเทศในอุตสาหกรรมต่าง ๆ ตั้งแต่อุตสาหกรรมเกษตรจนถึงภาคผลิต  แต่สิ่งหนึ่งที่มีการเน้นย้ำไว้ในเอกสารคือ ความจำเป็นที่จะต้องสร้างระบบมาตรฐานเทคโนโลยีสารสนเทศและเทคโนโลยีชีวภาพรุ่นใหม่ โดยมีการโฟกัสไปที่การพัฒนามาตรฐานสำหรับ Internet of Things, cloud computing, บิ๊ก ดาต้า, 5จี และปัญญาประดิษฐ์ (เอไอ) มีการมองว่าสิ่งเหล่านี้เป็นเทคโนโลยีที่มีความสำคัญในอนาคตที่อาจสนับสนุนโครงสร้างสำคัญในโลกได้

เอกสารของจีนยังพูดถึงความจำเป็นที่จะเข้าไปมีส่วนร่วมในการสร้างมาตรฐานระหว่างประเทศ และจีนควรจะมีความก้าวหน้าในการเสนอมาตรฐานระหว่างประเทศให้มากขึ้น

ผู้เชี่ยวชาญมองว่าการเคลื่อนไหวนี้เป็นการเล่นสองทาง นั่นคือการสร้างความแข็งแกร่งให้กับมาตรฐานภายในประเทศและหนุนเศรษฐกิจ กับการสร้างอิทธิพลทั่วโลก

ไต้ หง ผู้อำนวยการกรมมาตรฐานอุตสาหกรรมของคณะกรรมการบริหารมาตรฐานแห่งชาติของจีน ได้กล่าวไว้ว่า China Standards 2035 เป็นโอกาสของจีนที่จะ “แซงหน้า” ชาติอื่น ๆ ในขณะที่ยังไม่มีการกำหนดมาตรฐาน สิทธิบัตร และมาตรฐานทางเทคโนโลยีของเทคโนโลยีรุ่นต่อไป

China Standards 2035 จึงถือเป็นแรงผลักดันใหม่ของจีน แต่ในช่วงสองสามปีที่ผ่านมา อิทธิพลของเศรษฐกิจจีนซึ่งใหญ่เป็นอันดับสองของโลก ก็เติบโตอยู่แล้ว โดย 5จี เป็นตัวอย่างที่เห็นได้ชัด

บริษัทหัวเหว่ยได้มีบทบาทสำคัญในการกำหนดมาตรฐาน และยังมีสิทธิบัตรที่เกี่ยวกับ 5จีสูงสุด และหัวเหว่ยยังก้าวล้ำหน้าคู่แข่งอย่างโนเกียและอีริคสัน

ในปี  2556 จีนได้จัดทำแผนริเริ่ม Belt and Road Initiative (BRI) ซึ่งเป็นโครงการเส้นทางสายไหมใหม่ที่หาทางเชื่อมถนน ทางรถไฟและท่าเรือในกว่า 60 ประเทศจากเอเชียผ่านแอฟริกาและยุโรป  แต่ในปีที่ผ่านมา ประธานาธิบดีสี จิ้น ผิงได้ขยายแผนริเริ่มนี้โดยรวมเอาเทคโนโลยีเข้าไปด้วย เนื่องจากมองว่า แผน BRI เป็นหนทางเดียวที่จีนจะสามารถกระจายมาตรฐานและขยายอิทธิพลได้

มีความเห็นจากผู้เชี่ยวชาญว่า เศรษฐกิจกำลังพัฒนาอย่างเวียดนามและอินโดนีเซียน่าจะนำมาตรฐานของจีนมาใช้เนื่องจากมีราคาถูกกว่าของตะวันตกและยังดึงดูดตลาดจีนได้

อย่างไรก็ดี แม้ว่าจีนจะมีความทะเยอทะยานมาก แต่การขับไล่อิทธิพลของสหรัฐฯ และยุโรปก็ไม่ง่ายเช่นกัน บริษัทสหรัฐฯ และบริษัทข้ามชาติยังถือว่ามีอิทธิพลมากสุดในองค์กรที่เกี่ยวกับมาตรฐานและจีนยังจำเป็นต้องเพิ่มคุณภาพของบริษัทในประเทศให้เป็นตามมาตรฐานโลกเหมือนที่หัวเหว่ยสามารถทำได้

การเคลื่อนไหวของจีนเป็นการย้ำให้เห็นว่า เรากำลังเข้าสู่ยุคที่จะนิยามโดยระบบเทคโนโลยีใหม่ และเนื่องจากยังไม่มีการกำหนด เครือข่ายและเทคโนโลยีและผู้นำในภาคเหล่านี้ จีนจึงมีโอกาสที่จะเป็นคนกำหนดมันได้

การเติบโตของจีนจนกลายมาเป็นเศรษฐกิจอันดับสองของโลก น่าจะการันตีได้ว่า แผนการ “China Standards 2035” ไม่ใช่แผนการที่ไกลเกินเอื้อม