ดัชนีความเชื่อมั่นกับคุณตลาด

พลวัตปี 2020 : วิษณุ โชลิตกุล

แล้วตลาดตราสารหนี้ไทยที่ธปท.ทำเอาคนทั่วประเทศหวาดผวามานานหลายเดือน ก็กลับเข้าสู่ภาวะปกติอีกครั้ง โดยเฉพาะเมื่อยักษ์ใหญ่ของตลาดหุ้นไทยกลับเข้ามาออกหุ้นกู้และตราสารหนี้ระยะสั้นครั้งใหม่ ทำให้กองทุน BSF 4 แสนล้านบาท ทำท่าจะไม่มีคนใช้บริการเอา

นายอรรถพล ฤกษ์พิบูลย์ ประธานเจ้าหน้าที่บริหารและกรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) หรือ PTT แถลงวิสัยทัศน์ครั้งแรกหลังจากเข้ารับตำแหน่งประธานเจ้าหน้าที่บริหารและกรรมการผู้จัดการใหญ่ ระบุชัดเจนว่า นอกเหนือจากความรอบคอบในการบริหารจัดการค่าใช้จ่ายผ่านมาตรการ “ลด-ละ-เลื่อน”  โดยทั้งกลุ่ม ปตท.จะสามารถลดค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน (OPEX) และทบทวนปรับลดแผนการลงทุน (CAPEX) ของกลุ่มในปีนี้ราว 10-15% จากวงเงินทั้งหมดราว 2.5 แสนล้านบาทแล้ว ยังได้ยื่นขออนุญาตจาก ก.ล.ต.เพื่อออกหุ้นกู้และตั๋ว B/E วงเงินรวม 6.4 หมื่นล้านบาท ซึ่งเป็นแผนหนึ่งซึ่งอาจจะไม่ได้ใช้ทั้งหมด เพื่อมาเสริมสภาพคล่อง นอกจากวงเงินที่ได้รับอนุมัติจากผู้ถือหุ้นกู้ราว 1.5 แสนล้านบาทที่น่าจะรองรับได้

การกลับเข้ามาในตลาดตราสารหนี้ของรายใหญ่ ทำให้เกิดความเชื่อมั่นว่า หากจะมีการเบี้ยวชำระหุ้นกู้บ้าง ก็ไม่มีนัยสำคัญต่อตลาดรวมอย่างใด

ความเชื่อมั่นในตลาดตราสารหนี้ ส่งผลพวงเชิงบวกต่อตลาดหุ้นมากขึ้นเป็นลูกโซ่แน่นอน โดยเฉพาะหลังจากมาตรการล็อกดาวน์ทั่วประเทศไทยถูกยกเลิกไปแล้ววานนี้

ความเชื่อมั่นดังกล่าวส่งผลต่ออารมณ์คุณตลาดมากน้อยแค่ไหน คงไม่ต้องเอ่ยมาก

ในทางทฤษฎี ดัชนีความเชื่อมั่นทางการลงทุน สามารถวัดได้จากดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจ ซึ่งมีสถาบันหลายแห่งจัดทำขึ้น

ในเมืองไทย ดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจที่ได้รับการยอมรับน่าจะเป็นของ ธปท. ที่จัดทำดัชนีความเชื่อมั่นทางธุรกิจจาก 6 องค์ประกอบ ได้แก่ การผลิต คำสั่งซื้อ การลงทุน ต้นทุนการผลิต ผลประกอบการ และการจ้างงาน โดยให้น้ำหนักเท่ากันทุกองค์ประกอบ สำหรับวิธีการ คำนวณดัชนี Diffusion Index ของแต่ละองค์ประกอบ ประมวลจากผลการสำรวจที่ได้จากกลุ่มตัวอย่างธุรกิจขนาดเล็ก กลางและใหญ่ 557 ราย คิดเป็น ร้อยละ 69.7 ของแบบสอบถาม และใช้การคำนวณออกมาว่า

ดัชนี = (100 x ร้อยละของผู้ตอบ “ดีขึ้น”) + (50 x ร้อยละของผู้ตอบ “คงเดิม”) + (0 x ร้อยละของผู้ตอบ “แย่ลง”) ข. การอ่านค่า

ในกรณี ดัชนี = 50 หมายถึง ผู้ประกอบการมีความเชื่อมั่น ทางธุรกิจทรงตัวจากเดือนก่อน (จำนวนผู้ตอบว่าดีขึ้นมีเท่ากับจำนวนผู้ตอบว่าแย่ลง)

ดัชนีที่มากกว่า หมายถึง ผู้ประกอบการมีความเชื่อมั่นทางธุรกิจดีขึ้นกว่าเดือนก่อน (จำนวนผู้ตอบว่าดีขึ้นมีมากกว่าจำนวนผู้ตอบว่าแย่ลง)

ส่วนกรณีดัชนีน้อยกว่า 50 หมายถึงผู้ประกอบการมีความเชื่อมั่นทางธุรกิจแย่ลงกว่าเดือนก่อน (จำนวนผู้ตอบว่าดีขึ้นมีน้อยกว่าจำนวนผู้ตอบว่าแย่ลง)

แน่นอนว่าดัชนีความเชื่อมั่นดังกล่าว สามารถผิดพลาดได้ ดังนั้นการอ้างอิงดัชนีอย่างเดียว จึงมีเงื่อนไขกำกับความน่าเชื่อถือด้วยเสมอ

หลายเดือนมานี้ ดัชนีความเชื่อมั่นของผู้ประกอบการธุรกิจพัฒนาที่อยู่อาศัย ในกรุงเทพฯ และความเชื่อมั่นในภาวะปัจจุบันของผู้ประกอบการกลุ่ม Listed Companies มีค่าดัชนีต่ำกว่า 50 มาโดยตลอดจากนี้ไปน่าจะกระเตื้องขึ้นเกิน50 จุด จากสถานการณ์รอบด้านในระดับโลกและระดับภูมิภาค ไม่ว่าจะเป็นดัชนีดอลลาร์ ซึ่งเป็นดัชนีวัดความเคลื่อนไหวของดอลลาร์เมื่อเทียบกับสกุลเงินหลัก 6 สกุลในตะกร้าเงินหรือ ดัชนีความเชื่อมั่นของผู้บริโภคสหรัฐฯ ดีดตัวขึ้นสู่ระดับ 78.9 ในเดือนมิ.ย. จากระดับ 72.3 ในเดือนพ.ค. และสูงกว่าที่นักวิเคราะห์คิด และราคาน้ำมันในตลาดโลกก็เริ่มสร้างความเชื่อมั่นระลอกใหม่ว่าราคาน้ำมันดิบไม่น่าจะร่วงลงไปใต้ระดับ 30 ดอลลาร์ต่อบาร์เรลอีก เนื่องจาก การจัดตั้ง คณะกรรมการตรวจสอบการปฏิบัติตามข้อตกลงปรับลดกำลังการผลิต (JMMC) ของกลุ่มประเทศผู้ส่งออกน้ำมัน (โอเปก) และชาติพันธมิตร หรือโอเปกพลัส ซึ่งประกอบด้วยซาอุดีอาระเบีย รัสเซีย อิรัก แอลจีเรีย คูเวต เวเนซุเอลา ไนจีเรีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ และคาซัคสถาน จะจัดการประชุมผ่านระบบวิดีโอคอนเฟอเรนซ์ทุกเดือนจนถึงสิ้นปีนี้ ก็ช่วยให้เห็นความร่วมมือที่ตอกย้ำว่าไม่น่าจะมีการทำสงครามราคาครั้งใหม่ขึ้นมาอีก

ส่วนสถานการณ์ในประเทศ การออกโรงของ คณะกรรมการร่วมภาคเอกชน 3 สถาบัน (กกร.) เปิดเผยว่า กกร.ยังคงประมาณการเศรษฐกิจไทยในปี 2563 ไว้ตามเดิม โดยมองว่า เศรษฐกิจไทยอาจหดตัวในกรอบ -5.0% ถึง -3.0% และการส่งออกอาจหดตัว -10.0% ถึง -5.0% ส่วนอัตราเงินเฟ้อทั่วไป คาดว่าอยู่ในกรอบ -1.5% ถึง 0.0% พร้อมกับความเชื่อมั่นว่า เครื่องชี้เศรษฐกิจไทยผ่านจุดต่ำสุดแล้ว แม้กำลังซื้อครัวเรือนที่อ่อนแอและพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงจะยังรบกวนอยู่อีกระยะนานพอสมควร

ความเชื่อมั่นที่ออกมาในรูปของดัชนีความเชื่อมั่น แม้อาจจะมีการผิดพลาดได้ ส่งผลต่ออารมณ์ “คุณตลาด” อันเป็นสัญลักษณ์ของนักลงทุนในเชิงปริมาณและคุณภาพอย่างมีนัยสำคัญ

วอลุ่มมูลค่าการซื้อขายที่คึกคักต่อเนื่องของตลาดหุ้นไทยในสัปดาห์ที่ผ่านมาต่อเนื่องถึงสัปดาห์นี้ และคาดว่าจะทอดยาวไปอีกนานนับเดือน จะทำให้ตลาดมีความคึกคักอย่างมาก

ภาวะเช่นนี้ ทำให้คุณตลาด ซึ่งนิยมเข้ามาสร้างความสนิทสนมกับนักลงทุนในทุก ๆ เช้าอย่างคุ้นเคยแล้วก็บอกว่าราคาหุ้นที่ซื้อขายกันในตลาดเมื่อวานนี้ในตัวที่เขาสนใจเป็นอย่างไร ราคาเปิด ราคาปิดและความเคลื่อนไหวระหว่างวัน อย่างกระตือรือร้นเป็นพิเศษเพื่อทำการสาธยาย และกระซิบเคล็ดลับอะไรที่ทำให้สามารถหากำไรจากราคาหุ้นที่เขาซื้อขายได้ จากนั้นเขาก็จะแนะนำหุ้นเด็ดสำหรับเปิดตลาดเช้าวันนี้ให้ โดยบอกว่ามีทีเด็ดอะไรบ้าง

ข้อมูลของคุณตลาดนั้น เขาบอกเอาไว้เลยว่า ไม่ต้องใส่ใจเลยว่ามันจะสัมพันธ์กับคุณค่าหรือตัวเลขทางบัญชีหรือผลประกอบการใด ๆ ของบริษัทที่เป็นเจ้าของหุ้นในตลาด เพราะราคามีความเคลื่อนไหวอย่างเป็นอิสระในระยะสั้น ๆ ตามกลไกของตลาด เพื่อเร้าอารมณ์อยากซื้อหรือขาย ผ่าน คำชี้แนะ ความรู้สึก และอารมณ์ของนักลงทุน ตามจินตนาการหรือข้อเท็จจริง

ดัชนีความเชื่อมั่นที่พุ่งขึ้นจากนี้ไป อาจจะส่งผลให้มีเหยื่อของคุณตลาดเพิ่มขึ้นอีกครั้ง เพราะต้องไม่ลืมว่า คุณตลาดนั้นสามารถจูงใจเหยื่อด้วยการพูดหลอกคนซื้อให้ซื้อไอเดียของตนโดยไม่ต้องรับผิดชอบ

ข้อเท็จจริงที่คุณตลาดไม่เคยบอกก็คือ ดัชนีความเชื่อมั่นอาจผิดพลาดได้ และดัชนีตลาดหุ้นก็ถูกจำกัดด้วยขีดจำกัดของเศรษฐกิจไทยที่ย่อมเป็นไปตาม ทิศทางเศรษฐกิจโลก ที่มีองค์ประกอบจากราคาตลาดโลก อัตราดอกเบี้ย และอัตราเงินเฟ้อ ที่หักกลบด้วยมาตรการทางนโยบายที่รัฐบาลนำออกมาใช้

จากนี้ไป จะเป็นการพิสูจน์อีกครั้งว่า ดัชนีความเชื่อมั่นของนักลงทุน สามารถถูกครอบงำด้วยริมฝีปากและปลายลิ้นของคุณตลาดหรือไม่