น้ำมันแพงเพราะปตท.?

ขี่พายุทะลุฟ้า : ชาญชัย สงวนวงศ์

ก่อนอื่น ก็ควรต้องแสดงออกถึง ”โฮป” หรือ ”ความหวัง” ที่มนุษยชาติจะเดินออกจากวงล้อมมรณะโควิด-19 กันเสียหน่อย เนื่องจากผลสำเร็จในการคิดค้นวัคซีนให้มนุษยชาติได้เลือกใช้อย่างหลากหลาย และก็มีบทพิสูจน์ในระดับหนึ่งแล้วว่า การฉีดวัคซีนมีแต่คุณมากกว่าโทษเหลือหลายคณานับ ทั้งการป้องกันและการลดอาการรุนแรงในหมู่ผู้ติดเชื้อ

ปัญหาคงจะอยู่ที่ประเทศใคร จะฉีดช้าฉีดเร็วกว่ากันเท่านั้น ใครฉีดเร็วก็กลับมาฟื้นฟูเศรษฐกิจได้ไว และก็เป็นธรรมดา ใคร “ต้วมเตี้ยม” ก็กลับมาฟื้นฟูเศรษฐกิจได้ช้า

สหรัฐอเมริกา ทั้งที่ประธานาธิบดีไบเดน เพิ่งเข้ารับตำแหน่งมาไม่ถึง 2 เดือน แต่ประชาชนก็ได้รับการฉีดวัคซีนไปแล้วกว่า 30 ล้านคน รัฐบาลนิวซีแลนด์ ฉีดฟรีให้ประชาชนไปแล้ว 2 ล้านราย กำลังจะฉีดโดสที่ 2 ภายในปลายเดือนนี้

พม่า เขมร ลาว เวียดนาม เพื่อนบ้านส่วนใหญ่ในอาเซียน ฉีดล่วงหน้าไปแล้วโดยพึ่งพาบริการ “COVAX” หน่วยงานจัดสรรวัคซีนโควิด-19 ภายใต้กำกับของ WHO หรือองค์การอนามัยโลก ที่เน้นหนักกระจายวัคซีนไปยังประเทศกำลังพัฒนา แต่ก็มีประเทศพัฒนาแล้วเช่นเกาหลีใต้ เข้าไปใช้บริการบ้าง

ส่วนประเทศเรา ไม่แน่ชัดว่าเป็นประเทศกำลังพัฒนาหรือพัฒนาแล้ว จึงไม่ขอใช้บริการ “โคแวกซ์” และก็ยังมีทัศนคติบางประการของผู้บริหารโควิด เช่น ไม่อยากเห็นคนไทยเป็นหนูทดลองยา หรือต้องการรอให้วัคซีนเป็นตลาดของผู้ซื้อเพื่อรอของดีราคาถูกเสียก่อน จนบัดนี้แล้ว จึงฉีดวัคซีนไปให้ประชาชนไปได้แค่ 3 หมื่นรายเท่านั้น

ในขณะที่ กระทรวงการต่างประเทศจีน เริ่มเตรียมการออก “วัคซีน พาสปอร์ต” เพื่อเปิดน่านฟ้าเตรียมกลับคืนสู่ชีวิตปกติกันแล้ว ส่วนของไทยเรา การที่ประชาชนรับการฉีดวัคซีนจำนวนน้อยนิดเกินไป ก็ไม่ทราบว่าจะไปจับคู่ “แทรเวิลบับเบิล” กับใครเขาได้หรือเปล่า

ก็บอกแล้วไงว่า ใครฉีดวัคซีนได้เร็วช้าหรือมากน้อยกว่ากัน ย่อมมีผลต่อการเริ่มต้นชีวิตใหม่ด้วยกันทั้งสิ้น ประเทศไทยจะลุกยืนได้เร็วเพียงใด ก็เอาไปคิดตรองกันดู!

หันกลับมาเรื่องตกค้าง ที่เผยแพร่กันว่อนเน็ตต่าง ๆ ตั้งแต่ปลายเดือน ก.พ. เป็นต้นมา นั่นก็คือ การปลุกระดมให้ “บอยคอต” ปั๊มปตท. นัดรณรงค์ให้พร้อมใจกันไม่เติมน้ำมันกันมาตั้งแต่ 1 มี.ค. ผ่านมาก็ไม่เห็นมีอะไร นัดอีกที 1 เม.ย. อาจจะมีอะไรเป็นจริงขึ้นมาก็ยังไม่รู้ได้

บางข้อความก็ดุเดือดมาก ขอให้ลดราคาน้ำมันทุกชนิดของปั๊มปตท.ลงมาลิตรละ 5 บาท เพื่อความเป็นธรรม แถมสโลแกนรณรงค์ดุเดือด…”คนไทยร่วมใจใช้ปตท.เฉพาะส้วม แต่เติมน้ำมันปั๊มอื่น” บางโพสต์ก็เลเพเลพาดด่าปตท. “ขายน้ำมันต่างประเทศ ถูกกว่าราคาคนไทย” ไปโน่น

เฮ้อ! นิยายปรัมปราปตท.ขูดรีดกลับคืนมาอีกแล้ว อย่าว่าแต่ระดับชาวบ้านร้านถิ่น จะโอนเอียงคล้อยตามเลย แม้ระดับวีไอพีบางส่วนที่เข้าเรียนวพน.หรือวิทยาลัยพลังงานมาแล้ว 16 รุ่น ก็ยังอดไม่ได้จะคล้อยตามเลย

มันต้องมาดูกันที่โครงสร้างราคาน้ำมันในปัจจุบันครับ แล้วจะรู้ได้เลยว่า ใครคือผู้ร้ายตัวจริง! ผมจะฉายหนังตัวอย่างจากน้ำมัน 2 ประเภท ที่มียอดจำหน่ายสูงสุด นั่นคือ ก๊าซโซฮอล์ 95 E 10 และน้ำมันดีเซลหมุนเร็วหรือไฮ ดีเซล

โครงสร้างราคาน้ำมันก๊าซโซฮอล์ 95 ณ 11 มี.ค. 2564 ที่ราคาจำหน่ายปลีกหน้าปั๊มอยู่ที่ลิตรละ 26.65 บาท แต่ราคาหน้าโรงกลั่น ซึ่งเป็นราคาเนื้อน้ำมันจริงอยู่ที่ 15.4838 บาทเท่านั้น

มีส่วนต่างกันอยู่ตั้ง 11.16 บาท หรือแพงกว่าราคาหน้าโรงกลั่นตั้ง 72%

ส่วนต่างที่กว้างตั้ง 72% นั้นมาจากไหน มันก็มาจากรายการใหญ่ ๆ อาทิ ภาษีสรรพสามิต ที่รัฐบาลจัดเก็บลิตรละ 5.85 บาท ค่าการตลาด 2.26 บาท เงินเข้ากองทุนน้ำมัน 0.62 บาท นอกจากนั้นก็เป็นภาษีเทศบาล ภาษีอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ภาษีมูลค่าเพิ่ม 2 เด้งทั้งเด้งขายส่งและเด้งขายปลีก

ไม่ยากเลย หากจะให้ลดราคาน้ำมันเบนซินก๊าซโซฮอล์ลิตรละ 5 บาท รัฐก็ต้องหั่นภาษีสรรพสามิตลงมาให้เหลือ 85 ส.ต.เท่านั้น ปตท.น่ะมันปลายน้ำจริงๆ

โครงสร้างราคาน้ำมันดีเซลหมุนเร็ว ที่ราคาจำหน่ายปลีกหน้าปั๊มที่ลิตรละ 24.19 บาท แต่เป็นราคาหน้าโรงกลั่นเพียงแค่ 16.2241 บาทเท่านั้น

ส่วนต่างห่างกันตั้ง 7.96 บาท หรือแพงกว่าราคาหน้าโรงกลั่นตั้ง 49%

ที่มาที่ไป ก็มาจากภาษีสรรพสามิต 5.80 บาท ค่าการตลาด 2.40 บาท ค่าจัดเก็บเข้ากองทุนน้ำมัน ได้รับการชดเชย 2.50 บาท แต่ก็ยังมี ++ ภาษีโน่นนั่นนี่ และภาษีแวต 2 เด้งเช่นเดิม

อยากให้ลดราคาลงมาลิตรละ 5 บาท ก็ไม่ยากอะไรนี่ครับ รัฐก็ยอมหั่นภาษีสรรพสามิตลงมา เหลือจัดเก็บแค่ 80 ส.ต.เท่านั้น ปตท.หรือปัจจุบันคือ OR น่ะ มันปลายน้ำจริงๆ

เรื่องขายน้ำมันเมืองนอกถูก เมืองไทยแพงก็เช่นกัน สามารถดูได้จากโครงสร้างราคาน้ำมันที่คลี่กันมาให้ดูนั่นแหละ

ราคาส่งออกน้ำมัน ย่อมใกล้เคียงกับราคาหน้าโรงกลั่นมาก เพราะปลอดจากการจัดเก็บภาษี ค่าจัดเก็บเข้ากองทุนต่างๆ ค่าการตลาด และภาษีมูลค่าเพิ่มทั้งปวง

ฉะนั้น อย่าเชื่ออะไรโดยขาดความรู้ เรื่องปตท.ขูดรีดไม่เป็นธรรม มันก็เหมือนภาพยนตร์ “แม่นากพระโขนง” ที่ฉายเมื่อไหร่ คนดูแน่นโรงทุกทีนั่นแหละ