พาราสาวะถี

อรชุน

ต้องระดมคณะแพทย์ระดับบิ๊กมาตั้งโต๊ะแถลงข่าวใหญ่กันเลยทีเดียว กับการต้องเลื่อนฉีดวัคซีนของบริษัทแอสตร้าเซนเนก้า สัญชาติอังกฤษ ที่นัดประเดิมเข็มแรกจิ้มให้ผู้นำเผด็จการสืบทอดอำนาจเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา ด้วยเหตุผลว่ามี 6 ประเทศในยุโรปพบมีปัญหาลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำหลังการฉีดวัคซีนยี่ห้อดังกล่าว ดังนั้น จึงต้องรอกระบวนการตรวจสอบ สอบสวนในเชิงวิชาการเสียก่อนว่า สิ่งที่พบเป็นผลจากวัคซีนหรือไม่

แม้จะอธิบายกันได้ในเชิงวิชาการ แต่ก็มีข้อเปรียบเทียบเชิงสงสัยหลายประการที่เกิดขึ้นกับการเลื่อนการฉีดในครั้งนี้ ประการแรกคือวัคซีนที่เกิดปัญหากับที่ไทยสั่งเข้ามา ไลน์การผลิตก็คนละโรงงานกันคือของ 6 ประเทศผลิตในยุโรป ขณะที่ของไทยผลิตในเอเชีย ประการต่อมาคือชนิดหรือรุ่นของวัคซีนก็คนละรุ่นกัน จึงไม่น่าจะพบปัญหาแบบเดียวกัน แต่ฟังคำอธิบายจากคนการเมืองที่ดูแลกระทรวงคุณหมออย่าง อนุทิน ชาญวีรกูล ที่ว่าจิ้งจกทักยังต้องฟัง ถ้าเช่นนั้นก็เอาที่สบายใจ

แต่ก็ต้องยอมรับในเสียงวิจารณ์ที่จะตามมาด้วยว่า ไม่กล้าเดินหน้าเพราะกลัวว่าผู้นำเผด็จการสืบทอดอำนาจจะเป็นอะไรไป เกรงว่าจะไปกันใหญ่ ซึ่งตัวท่านผู้นำเองก็ยืนยันแล้วว่าไม่ได้กลัวตาย ทว่าต้องทำทุกอย่างให้ปลอดภัยตามหลักการทางการแพทย์ ก็ว่ากันไปตามนั้น คำถามที่ตามมาก็คือ อย่าลืมเป็นอันขาดว่านี่คือวัคซีนเจ้าเดียวที่ประเทศไทยสั่งซื้อล็อตใหญ่ ถ้าไม่มีเหตุการณ์ที่สมุทรสาคร ก็จะไม่กุลีกุจอหามาเพิ่มเติมอย่างแน่นอน

เมื่อเป็นเช่นนั้น หลายคนจึงมองต่อไปว่านี่ไงคือสิ่งที่ทุกฝ่ายเรียกร้องไปยังรัฐบาลว่า เหตุใดจึงไม่มีแผนสำรอง เพราะหากบทสรุปออกมาว่าวัคซีนเจ้านี้มีผลข้างเคียงไปในทิศทางที่น่าจะเป็นอันตรายกับผู้ฉีด แล้วประเทศไทยจะหาวัคซีนจากไหนมาเพื่อฉีดสร้างความเชื่อมั่น เพราะเป้าหมายของรัฐบาลเวลานี้ที่วางไว้ว่าจะเปิดประเทศในเดือนตุลาคมนั้น สิ่งที่จะต้องควบคู่กันไปคือการฉีดวัคซีนให้ประชากรในจำนวนที่เกินร้อยละ 50 ของประชากรทั้งหมด เพื่อให้เกิดความเชื่อมั่นว่ามีภูมิคุ้มกันหมู่อยู่ในระดับที่น่าจะปลอดภัย

อย่างไรก็ตาม ฟังจากคำอธิบายของคณะแพทย์ที่ร่วมกันแถลงข่าว ก็น่าจะพอเชื่อได้ว่า โอกาสที่วัคซีนของแอสตร้าเซนเนก้าจะไม่ปลอดภัยนั้น มีน้อยมาก ขณะนี้รอเพียงคำยืนยันจากการสอบสวนในเชิงวิชาการเท่านั้น หลังจากนั้นไม่เกิน 2 สัปดาห์คาดว่าน่าจะดำเนินการฉีดวัคซีนตัวนี้ได้ ถ้าเป็นเช่นนั้นจริงก็ถือว่ารอดไปสำหรับรัฐบาลที่เลือกแทงม้าตัวเดียว ส่วนกรณีวัคซีนของซิโนแวคจากจีน ก็ต้องเอาให้ชัดว่าใช้ไปแล้วที่สั่งเข้ามา 2 ล้านโดสจะครบจำนวนเดือนเมษายนนี้ จะสั่งมาเพิ่มเติมหรือไม่

ต้องยอมรับความเป็นจริงว่า ความตั้งใจของผู้นำเผด็จการสืบทอดอำนาจและคณะนั้น อยากที่จะให้ทุกอย่างกลับมาใกล้เคียงกับภาวะปกติให้มากที่สุด จึงมีความพยายามที่จะหาทางในการผ่อนปรนมาตรการเพื่อให้เกิดกิจกรรมในช่วงสงกรานต์ที่จะถึงนี้ โดยเฉพาะประเด็นที่ถกเถียงกันคือจะให้มีการสาดน้ำกันได้หรือไม่ ซึ่งถ้ายืมเอาคำของผู้นำเผด็จการสืบทอดอำนาจที่ชอบใช้มาอธิบายคือ สิ่งที่กำลังถกกันอยู่นั้นมันแค่กระพี้เสียมากกว่าไม่ใช่แก่น

เพราะสาระสำคัญของเรื่องนี้ไม่ได้อยู่ที่ว่าจะสาดน้ำได้หรือไม่ แต่ปัจจัยชี้วัดคือสถานการณ์ของโควิด-19 มันดีมากพอที่จะจัดให้มีกิจกรรมพบปะกันจำนวนมากหรือไม่ เนื่องจากนั่นจะมีผลต่อเป้าหมายของรัฐบาลในการที่หวังว่าจะเกิดเม็ดเงินหมุนเวียนจากการเดินทางท่องเที่ยวของประชาชนจำนวนมาก จึงอยู่ที่ว่าฝ่ายประเมินอย่างศบค.ชุดเล็กจนมาถึงคณะกรรมการชุดพิเศษก่อนจะส่งไม้ต่อให้ศบค.ชุดใหญ่เคาะ ใช้อะไรเป็นตัวตัดสิน

หากคิดว่าถึงเวลาที่จะต้องให้คนเดินทางท่องเที่ยวเพื่อให้เงินสะพัด ก็ต้องตัดเรื่องความปลอดภัยไปจำนวนไม่น้อย ยังนึกภาพไม่ออกว่าหากเทศกาลสงกรานต์แล้วบอกว่าให้สวมหน้ากากเล่นน้ำ มันจะเป็นไปได้อย่างไร ยิ่งไปบอกว่าต้องเว้นระยะห่าง จัดโซนการเล่นน้ำได้เฉพาะในบางพื้นที่ ในทางปฏิบัติมันสามารถทำเช่นนั้นได้หรือไม่ ท้ายที่สุดแทนที่จะรณรงค์ให้มีกิจกรรมเล่นน้ำสงกรานต์ที่ปลอดภัยไร้โควิด น่าจะมาส่งเสริมหรือรณรงค์ให้เดินทางกลับภูมิลำเนากันให้มากและป้องกันการแพร่หรือรับเชื้ออย่างไรน่าจะดีกว่า

ตัวเลขของสถานการณ์โควิด-19 จะบอกว่าดีขึ้นอย่างไร ในเมื่อยังพบผู้ติดเชื้อรายใหม่ในประเทศอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าจะอยู่ในเลขสองหลักไม่ใช่หลักร้อยหลักพันเหมือนสองสามเดือนที่ผ่านมาก็ตาม แต่นั่นย่อมบ่งชี้ได้ว่า ยังมีความเสี่ยงแทบจะทุกพื้นที่สำหรับประเทศไทยกับโอกาสที่จะพบการระบาดเป็นกลุ่มก้อน เหมือนข้อมูลล่าสุดของกทม.ที่อ้างว่า พบผู้ป่วย 2 รายติดเชื้อและไปร่วมม็อบเมียนมาที่หน้ายูเอ็น คำถามต่อมาคือ แล้วสองรายที่ว่านั้นเป็นใคร เดินทางไปไหนมาไหนบ้าง

เหล่านี้คือความเป็นจริง และเชื่อว่าคนไทยส่วนใหญ่ก็ไม่ได้มีความประสงค์ว่าสงกรานต์จะได้เล่นน้ำหรือไม่ เพราะปีที่ผ่านมาที่รัฐบาลส่งยกเลิกวันหยุดสงกรานต์และไร้กิจกรรมทุกพื้นที่ ทั้งที่การระบาดรอบนั้นมาจากเชื้อนำเข้าทั้งสิ้น ทุกคนยังให้ความร่วมมืออย่างดีและไม่มีใครออกมาตีโพยตีพาย จึงอยู่ที่รัฐบาลเองว่า เป้าประสงค์ที่ต้องการจะผ่อนคลายช่วงสงกรานต์นั้นคือหวังเม็ดเงินมากระตุ้นเศรษฐกิจพร้อมกับความเสี่ยง หรือจะเลือกเซฟทุกอย่างให้ปลอดภัยเต็มที่เดี๋ยวเศรษฐกิจก็จะดีขึ้นมาเอง

มิติทางการเมืองนาทีนี้ เมื่อการแก้รัฐธรรมนูญมีทางออกที่ทำให้สบายใจได้แล้ว แรงกดดันที่จะเกิดจากการเคลื่อนไหวภายในพรรคร่วมรัฐบาลเองหรือจากกลุ่มการเมืองนอกสภาก็ลดน้อยถอยลงไปด้วย ส่วนการปรับคณะรัฐมนตรีถ้าเป็นไปตามสูตรที่แพลมรายชื่อมาตามสื่อทั้งหมด ก็ไม่ได้ทำให้ทิศทางการบริหารของรัฐบาลเปลี่ยนไปชนิดที่ประชาชนฝากความหวังไว้ได้ มันเป็นเพียงการแก้ปัญหาการเมืองภายในของแต่ละพรรค เพื่อวางแผนสำหรับการเลือกตั้งครั้งต่อไป และยิ่งศาลรัฐธรรมนูญตีความแบบนี้ คอการเมืองทั้งหลายมองกันไปไกลแล้วว่าน่าจะยุบสภาก่อนทำประชามติเสียด้วยซ้ำ ใครจะบ้าให้เกิดการเปลี่ยนกติกาแล้วตัวเองเสียเปรียบ