พาราสาวะถี

อรชุน

เพราะความล้มเหลวในการวางแผนและบริหารจัดการเรื่องวัคซีนตั้งแต่ต้น จึงทำให้วันนี้เราได้เห็นการทำงานที่สะเปะสะปะของฝ่ายกุมอำนาจ ไม่ต้องย้อนความไปถึงการตาลีตาเหลือกหาซื้อวัคซีนสารพัดยี่ห้อ เพื่อมาเติมเต็มจากสองยี่ห้อที่มี แค่เรื่องการฉีดให้ประชาชนครอบคลุมในปริมาณที่มากอย่างน้อยร้อยละ 70 เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันหมู่ท่ามกลางสถานการณ์การแพร่ระบาดที่ลุกลามใหญ่โตอยู่ในเวลานี้ ก็ทำให้เห็นแล้วว่าผู้บริหารประเทศไม่มีความเป็นมืออาชีพ

จะโทษแต่ที่ปรึกษาที่ชอบอ้างคือบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขทั้งหลายคงไม่ได้ เพราะเรื่องการฉีดวัคซีนนั้นมีการทักท้วงมาตั้งแต่เริ่มการระบาดในระลอกสองแล้ว อย่างแรกคือต้องเตรียมวัคซีนไว้ในจำนวนที่เพียงพอ โดยการสร้างทางเลือกให้มากยี่ห้อไม่ใช่แค่จองเพียงเจ้าเดียว ความผิดพลาดนี้ไม่ต้องกระทุ้งกันบ่อย ๆ เมื่อยอมกลับลำในการที่จะแสวงหาวัคซีนมาฉีดให้ได้จำนวนมากแล้ว ก็ต้องไปดูประสิทธิภาพในการบริหารจัดการ

บุคลากรด่านหน้าทั้งหลายเป็นที่รับรู้กันอยู่แล้วว่าต้องเป็นกลุ่มแรกที่ได้รับวัคซีน แต่หลังจากนั้น กลุ่มสูงอายุ 60 ปีขึ้นไปและผู้มีโรคประจำตัว 7 กลุ่มอันนี้ก็พอเข้าใจได้ แต่ท่ามกลางสถานการณ์การระบาดที่หนักหน่วง เมื่อวัคซีนเป็นภาคสมัครใจ การที่จะขีดเส้นแค่สองสามกลุ่มดังว่านั้นมันไม่น่าจะเพียงพอถ้าต้องการสร้างภูมิคุ้มกันหมู่ในระดับที่เกิดประโยชน์กับทุกฝ่าย การฉีดให้กับประชาชนทั่วไปจากข้อจำกัดของวัคซีนที่มีอยู่เวลานี้ว่าต้องมีอายุ 18 ปีขึ้นไปนั้น จึงเป็นเรื่องจำเป็นที่รัฐบาลต้องเร่งดำเนินการด้วย

แต่การวางเงื่อนเวลาไว้สำหรับคนกลุ่มนี้ที่จะเริ่มเปิดให้ลงทะเบียนได้ 1 กรกฎาคมนั้น จึงไม่น่าจะทันการณ์ เราจึงได้เห็นการชักเข้าชักออก ตั้งแต่การวอล์กอินฉีดวัคซีนได้จากมติของที่ประชุมคณะกรรมการวัคซีนแห่งชาติ ซึ่งสร้างความสับสนให้กับประชาชนเป็นอย่างมาก เพราะคนทั่วไปคิดว่าสามารถเดินไปยังจุดฉีดวัคซีนแล้วฉีดได้ทันที ทว่าเอาเข้าจริงต้องรอไปจนถึง 1 มิถุนายนโน่นจึงจะเริ่มดำเนินการได้ และไม่ได้หมายความว่าเดินเข้าไปแล้วจะได้ฉีดทันที ต้องรอให้มีวัคซีนที่เตรียมไว้ในแต่ละวันเหลือก่อนจึงจะได้รับวัคซีน

เมื่อเป็นเช่นนั้น ก็เท่ากับว่าไม่ตอบโจทย์การกระจายวัคซีนอย่างทั่วถึงทุกกลุ่ม แล้วเช่นนี้มันจะสร้างแรงจูงใจให้คนที่อยากฉีดแต่ไม่ได้อยู่ในกลุ่มที่สามารถลงทะเบียนได้ให้ความร่วมมือได้อย่างไร จนมากระทั่งมีการแก้ไขกติกาอีก ให้คนที่มีอยู่ตั้งแต่ 18-59 ปีสามารถลงทะเบียนจองฉีดวัคซีนได้ตั้งแต่วันที่ 31 พฤษภาคมนี้เป็นต้นไป ตรงนี้หมายความว่าอย่างไร กลุ่มเป้าหมาย 16 ล้านคนที่วางไว้ไม่เป็นไปตามเป้าอย่างนั้นหรือ หรือมีความสามารถหาวัคซีนมาได้เพิ่มเติม

การสื่อสารที่ไม่ชัดเจนนี้ถือเป็นจุดอ่อนอย่างยิ่งสำหรับรัฐบาลสืบทอดอำนาจ จนกระทั่งเกิดกระแสข่าวความไม่พอใจของกลุ่มที่ไปลงทะเบียนจองฉีดวัคซีนไว้ในระบบหมอพร้อมว่า จะถูกแซงคิวจากกลุ่มวอล์กอินหรือกลุ่มคนทั่วไปที่เปิดให้ลงทะเบียนได้ตั้งแต่สิ้นเดือนนี้หรือไม่ ฟังคำตอบจาก อนุทิน ชาญวีรกูล ก็ยิ่งย้อนกลับไปทำให้คนที่อยากฉีดไม่อยากให้ความร่วมมือเข้าไปอีก กับสิ่งที่อธิบายว่า กลุ่มวอล์กอินจะเป็นพวกสุดท้ายที่จะได้ฉีดในแต่ละวันเพราะต้องรอวัคซีนเหลือก่อนจึงจะได้ฉีด

มันทำให้เกิดความรู้สึกเหมือนเป็นพวกอนาถา และมันสะท้อนให้เห็นถึงกระบวนการบริหารจัดการเรื่องวัคซีนไม่เป็นระบบ ปรับเปลี่ยนกันได้ตลอดเวลาตามแต่กระแสสังคมจะกดดัน อุตส่าห์ประกาศให้การฉีดวัคซีนเป็นวาระแห่งชาติ แต่การทำงานเป็นเหมือนมือสมัครเล่น เช่นนี้มันยิ่งทำให้ตัวผู้นำเผด็จการสืบทอดอำนาจถูกมองด้วยสายตาที่ดูแคลนหนักเข้าไปอีก ขณะที่การควบคุมการระบาดของโรคนับวันดูเหมือนว่าจะหนักหนาสาหัสไปเรื่อย ๆ

หมดจากกลุ่มก้อนสถานบันเทิงและกลุ่มที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนย้ายคนจำนวนมากช่วงสงกรานต์ ตัวเลขของผู้ติดเชื้อนอกจากจะไม่ลดแล้ว ยังมีแนวโน้มสูงขึ้นต่อเนื่อง คลัสเตอร์ผู้ต้องขังในเรือนจำที่วันนี้พบผู้ติดเชื้อแล้วเกือบ 12,000 ราย คนทั่วไปยังพอเบาใจได้ว่าไม่น่าจะระบาดออกมาข้างนอก เพราะถือเป็นสถานที่ปิด น่าจะสามารถควบคุมการระบาดได้ในวงจำกัด แต่กลับพบการระบาดของคลัสเตอร์แคมป์คนงาน ที่หนักสุดในกรุงเทพฯ ก็คือหลักสี่

ที่ตอนนี้พบว่าจากการตรวจสอบแรงงาน 1,600 คนพบติดเชื้อแล้วถึง 1,107 คน ยังไม่นับรวมการสอบสวนโรคที่พบว่ากลุ่มคนงานเหล่านี้ไปเกี่ยวข้องอีกไม่รู้ว่าเท่าไหร่ ทั้งตลาด ชุมชนที่อยู่บริเวณใกล้เคียง รวมไปถึงที่พักของญาติหรือเพื่อนฝูงของแรงงานเหล่านี้ในต่างพื้นที่ที่มีการไปมาหาสู่กันอีก ไม่อยากนึกภาพว่าหากเกิดการแพร่เชื้อจากคนกลุ่มนี้ จะมีการพบตัวเลขของผู้ติดเชื้ออีกจำนวนเท่าไหร่ ไม่เพียงเท่านั้น กทม.โดยผู้ว่าฯ กทม. พลตำรวจเอกอัศวิน ขวัญเมือง ยังได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กให้คนกรุงเทพฯ ได้เครียดกันด้วย

เนื่องจากพบว่ามี 15 คลัสเตอร์ที่ต้องเฝ้าระวังสูงสุดอยู่ในพื้นที่เขตดินแดง ราชเทวี บางกะปิ ดุสิต ป้อมปราบศัตรูพ่าย คลองเตย หลักสี่ พระนคร ประเวศ บางรัก และสาทร ดูจากพื้นที่แล้วส่วนใหญ่อยู่ใจกลางเมืองหลวงแทบทั้งสิ้น นั่นหมายความว่าเป็นเขตที่มีคนหนาแน่นและมีการพบปะกันอยู่ตลอดเวลาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่นนี้แล้วมาตรการต่าง ๆ ที่ดำเนินการมา อาจจะต้องมาวิเคราะห์กันใหม่ว่ารับมือได้เพียงพอหรือไม่ หรือจะต้องยกระดับมากกว่าพื้นที่อื่น

ขณะเดียวกัน สิ่งที่ช่วยยืนยันได้ว่าสถานการณ์ยังหนักหน่วงอยู่สำหรับพื้นที่กรุงเทพฯ และปริมณฑลก็คือ การเลื่อนวันเปิดเทอมจากเดิม 1 มิถุนายนไปเป็น 14 มิถุนายน แม้ว่าก่อนหน้าจะมีการเร่งระดมฉีดวัคซีนให้กับบุคลากรทางการศึกษาแล้วก็ตาม ถ้าจำกันได้เมื่อปีที่แล้วขณะที่สถานการณ์ไม่ได้รุนแรงขนาดนี้ ยังต้องเลื่อนไปเปิดเทอมกันวันที่ 1 กรกฎาคม ดังนั้น นอกจากการเลื่อนแล้ว รัฐบาลคงต้องสร้างทางเลือกที่จะช่วยในการเรียนการสอนของเด็กไว้เผื่อด้วย ถ้ายังเปิดเรียนไม่ได้และต้องลากยาวไปเรื่อย ๆ เด็กจะต้องไม่ได้รับผลกระทบ