จุดจบ ‘สื่อ’ ต้านเผด็จการ

หนังสือพิมพ์ “แอปเปิ้ล เดลี่”  ของฮ่องกง ได้กลายเป็นข่าวใหญ่ของโลกในช่วงนี้ และสิ่งที่เกิดขึ้นกับจิมมี่ ไหล เจ้าของหนังสือพิมพ์ ก็เป็นชะตากรรมที่สื่อต่อต้านเผด็จการทุกที่ในโลกต้องเจอ โดยมี “กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติ” เป็นอาวุธสำคัญในการเด็ดหัว

แอปเปิ้ล เดลี่ ซึ่งนำเสนอข่าวที่มุ่งเน้นการโจมตีผู้นำในแผ่นดินใหญ่ อย่างชัดเจนมาตั้งแต่ต้น กำลังจะจบฉากลงในไม่กี่วันนี้ คณะกรรมการบริษัทจะตัดสินใจในวันศุกร์นี้ว่าจะปิดกิจการหรือไม่ หากปิด หนังสือพิมพ์ฉบับสุดท้ายที่จะตีพิมพ์คือวันที่ 26 มิถุนายน

จากการเปิดเผยของมาร์ก ไซม่อน ที่ปรึกษาของจิมลี่ ไหล แอปเปิ้ล เดลี่ อาจถูกบังคับให้ปิดกิจการในไม่กี่วันนี้ หลังจากที่ทางการฮ่องกงได้ระงับสินทรัพย์ของบริษัทเป็นเงิน 18 ล้านดอลลาร์ฮ่องกง เนื่องจากละเมิดกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติ

นอกจากจิมมี่ ไหล จะถูกจับแล้ว บรรณาธิการบริหาร และผู้บริหารอีก 5 คนก็ถูกจับเช่นกัน ไรอัน ลอว์ บรรณาธิการบริหารวัย 47 ปี และชุง กิม-ฮุง ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายบริหาร วัย 59 ปี ไม่ได้รับการประกันตัวหลังจากที่ถูกตั้งข้อหาสมคบกับต่างชาติ ส่วนผู้บริหารคนอื่น ๆ อีกสามคนก็ถูกจับเมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา เมื่อเจ้าหน้าที่ตำรวจ 500 นาย บุกค้นสำนักงาน แต่ทั้งสามคนได้รับการประกันตัว

ขณะเดียวกัน สามบริษัทที่เกี่ยวข้องกับแอปเปิ้ล เดลี่ ก็ถูกดำเนินคดีฐานสมคบกับต่างชาติ และได้ระงับสินทรัพย์ของบริษัทเหล่านี้เป็นเงิน 18 ล้านดอลลาร์ฮ่องกง

ตำรวจแถลงว่า หมายจับให้อำนาจในการค้นและยึดสื่อสิ่งพิมพ์ และระบุว่า แอปเปิ้ล เดลี่ได้ ตีพิมพ์บทความมากกว่า 30 ชิ้น เรียกร้องให้ประเทศต่าง ๆ คว่ำบาตรฮ่องกงและจีนแผ่นดินใหญ่ตั้งแต่ปี 2562

ตัวจิมมี่ ไหล ถูกจำคุกในหลายข้อหา ซึ่งรวมถึงการเข้าร่วมการชุมนุมโดยไม่ได้รับอนุญาตในปี 2562 แต่เหตุผลหลักที่สร้างความไม่พอใจให้กับรัฐบาลปักกิ่งมาโดยตลอดคือ เขาเป็นหนึ่งในผู้สนับสนุนที่สำคัญที่สุดต่อ กระบวนการสนับสนุนประชาธิปไตยในฮ่องกง

มีการประเมินว่า ไหลมีสินทรัพย์มากกว่า หนึ่งพันล้านดอลลาร์ หลังจากที่ได้สร้างฐานะด้วยตัวเองในช่วงแรกในอุตสาหกรรมเสื้อผ้าด้วยแบรนด์  “จิออดาโน” และในเวลาต่อมาได้หันไปลงทุนในธุรกิจสื่อ โดยก่อตั้งบริษัท “เน็กซ์ ดิจิทัล”

ในเดือนพฤษภาคม เจ้าหน้าที่ได้ระงับสินทรัพย์ของไหล ซึ่งรวมถึงบัญชีธนาคารและหุ้นในบริษัท เน็กซ์ ดิจิทัล 71.26% โดยเป็นเงินทั้งหมดประมาณ 45 ล้านดอลลาร์

เจ้าหน้าที่ฝ่ายความมั่นคงของฮ่องกง ไม่ได้จัดการกวาดล้างแต่ไหล และผู้บริหารคนอื่น ๆ ของหนังสือพิมพ์ แต่ยังทำหนังสือถึงธนาคารเอชเอสบีซี และซิตี้แบงก์ โดยขู่ว่าจะต้องถูกจำคุก 7 ปี หากทำธุรกรรมใด ๆ กับบัญชีของไหลในฮ่องกง

ถึงแม้ว่าจะถูกบีบรอบด้าน ไหลซึ่งมีอายุ 73 ปีแล้ว ได้กล่าวก่อนถูกตัดสินจำคุกว่า เขาจะไม่ยอมก้มหัวให้กับการข่มขู่คุกคาม

กระบวนการเด็ดหัวสื่อที่ต่อต้านผู้นำในปักกิ่งและสนับสนุนประชาธิปไตยในฮ่องกง ทำได้ง่ายขึ้น หลังจากที่ฮ่องกงออกกฎหมายความมั่นคงแห่งชาติเมื่อปี 2563  เนื่องจากกฎหมายฉบับนี้ลดอำนาจของศาลฮ่องกง และทำให้ลงโทษผู้ประท้วงได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ยังทำให้การแบ่งแยกดินแดน การโค่นล้ม และการสมรู้ร่วมคิดกับกองกำลังต่างชาติเป็นอาชญากรรมที่มีโทษสูงสุด จำคุกตลอดชีวิต

นับตั้งแต่กฎหมายฉบับนี้มีผลบังคับใช้ในเดือนมิถุนายน มีผู้ถูกจับกุมมากกว่า 100 คน ซึ่งรวมถึงไหล แม้รัฐบาลปักกิ่งกล่าวว่า กฎหมายฉบับนี้จะพุ่งเป้าไปที่ “การปลุกระดม” แต่ มีเสียงโจมตีว่าเป็นการละเมิดข้อตกลง ที่ได้ทำกับอังกฤษเมื่อส่งมอบฮ่องกงแก่จีนเมื่อปี 2540 และใช้กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติ เป็นเครื่องมือปราบปรามสื่อ หรือปิดกั้นเสรีภาพในการแสดงออก

เหลือเวลาอีกเพียงไม่กี่วันที่ฮ่องกงจะกลับมาอยู่ในอ้อมกอดจีนครบ 24 ปีเต็ม แต่พัฒนาการที่เกิดขึ้นกับแอปเปิ้ล เดลี่ จิมมี่ ไหล และนักเคลื่อนไหวอีกหลาย ๆ คนในฮ่องกง ชี้ว่า อำนาจในการปกครองตนเองที่คนฮ่องกงเคยได้รับ และเคยฝันว่าจะยังคงเหมือนเดิม กลับเลือนหายไปเรื่อย ๆ และดูจะสิ้นหวังเป็นอย่างมากเมื่อ “สื่อ” ที่ไม่ได้ถูกควบคุมโดยรัฐ ก็โดนบีบจนต้องล้มหายตายจากไปอีกราย

ฮ่องกงคงต้องต่อสู้เพื่อให้ได้ประชาธิปไตยกลับคืนมาอย่างเดียวดายมากขึ้น !