ทำลายด้วยการสร้างสรรค์

การเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและสร้างสรรค์มากขึ้น ทำให้นวัตกรรมที่ตอบสนองความต้องการด้านต่าง ๆ มีอัตราเร่งตัวขึ้น เฉกเช่นในอดีตการปฏิวัติอุตสาหกรรมที่มีนักประดิษฐ์สร้าง “เทคโนโลยีกี่กระตุก” ได้เป็นครั้งแรก จนเกิดการพลิกโฉมวงการอุตสาหกรรมการทอผ้าไปอย่างสิ้นเชิง.!!

นี่คือตัวอย่างชั้นดีของคำว่า Creative Destruction (การทำลายเชิงสร้างสรรค์) หรือหมายถึงการทำลายเทคโนโลยีเก่า เพื่อถูกแทนที่ด้วยเทคโนโลยีแบบใหม่ ประโยคที่ว่านี้ถูกสร้างขึ้นโดย Joseph Schumpeter นักเศรษฐศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่ชาวออสเตรีย ที่เขียนไว้ในหนังสือที่ชื่อว่า “ทุนนิยมสังคมนิยมและประชาธิปไตย” ช่วงปี 1942 (พ.ศ. 2485)

มีการอธิบายว่า “กระบวนการของการกลายพันธุ์ทางอุตสาหกรรม ที่ไม่หยุดหย่อน ปฏิวัติโครงสร้างทางเศรษฐกิจจากภายในไม่หยุดหย่อน ทำลายทั้งเก่าและไม่หยุดหย่อนสร้างใหม่”

“การทำลายเชิงสร้างสรรค์” จึงเป็นกระบวนการที่นวัตกรรมเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทำให้เทคโนโลยีเดิมและกระตุ้นให้ธุรกิจใหม่ ๆ เติบโตขึ้นแข่งขันกับธุรกิจดั้งเดิม จนเป็นแรงขับเคลื่อนหลักในระบบทุนนิยม เพื่อให้เกิดการเติบโตของเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง..

อีกนวัตกรรมที่ทำให้เห็นภาพ “การทำลายเชิงสร้างสรรค์” ชัดเจน นั่นคือ “โทรทัศน์” ที่ถูกประดิษฐ์ขึ้นโดย “จอห์น โลกี้ แบร์” (John Logie Baird) ชาวสกอตแลนด์ ที่เริ่มออกอากาศครั้งแรก เป็นภาพขาวดำ ช่วงปี 1925 แต่หลังจากช่วงปี 1945 เกิด Creative Destruction ด้วย “โทรทัศน์สี” ตอกย้ำให้โทรทัศน์สี กลายเป็น “สิ่งจำเป็นประจำบ้าน” ทั่วโลก

จนถึงปี 2005 “โทรทัศน์สี” ที่ใช้เทคโนโลยีหลอดคาร์โทดเป็นตัวต้นกำเนิดแสง ถูกกระบวนทำลายเชิงสร้างสรรค์ ด้วย “โทรทัศน์จอแบน” ทั้งระบบ LCD, Plasma หรือ LED ที่มีความคมชัดและลดพื้นที่การจัดวาง และมีการพัฒนาสู่ความคมชัด และมีระบบโทรทัศน์สามมิติในปัจจุบันนั่นเอง..

อีกตัวอย่างที่คลาสสิคสุด นั่นคือการเข้ามาของ “กล้องถ่ายภาพดิจิทัล” ทำให้เกิดการทำลายเชิงสร้างสรรค์กับ “ธุรกิจฟิล์มถ่ายภาพ” มาแล้ว แต่กล้องดิจิทัล กำลังถูกท้าทายว่ากำลังจะถูกทำลายเชิงสร้างสรรค์ จากเทคโนโลยีกล้องถ่ายภาพในสมาร์ตโฟนหรือไม่

อุตสาหกรรมภาคการผลิตและภาคบริการ “แรงงานมนุษย์” กำลังถูกแทนที่ด้วยหุ่นยนต์ (Robot) และปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligent : AI) เช่นเดียวกับอุตสาหกรรมยานยนต์สันดาปเดิม ที่ใช้น้ำมันเป็นเชื้อเพลิง (Fossil Fuel) กำลังจะถูกทำลายเชิงสร้างสรรค์ จากรถยนต์จากพลังงานทางเลือกทั้ง Renewable Energy และ Electric Vehicle (EV)

เช่นเดียวกับการมาของ FinTech หรือเทคโนโลยีทางด้านการเงิน (Financial Technology) ทำให้ธนาคารจากโลกเก่า..กำลังถูกทำลายเชิงสร้างสรรค์ เพื่อนำไปสู่ “ธนาคารแห่งโลกใหม่” ทำให้บริบทการบริหารจัดการภายในและการให้บริการเปลี่ยนแปลงไปอย่างไม่มีหวนกลับอีกแล้ว

วิกฤติการแพร่ระบาดของโควิด-19 อาจทำให้อัตราเร่งการเกิด Creative Destruction ชะลอตัวลง แต่แท้จริงแล้ว นี่อาจเป็นโอกาสในวิกฤติ ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนผ่านทางเทคโนโลยี จนเกิดการทำลายเชิงสร้างสรรค์ ทั้งแวดวงการแพทย์และแวดวงธุรกิจเกี่ยวข้องกว้างขวางมากขึ้นก็เป็นได้..!!