ไทยถดโลกถอย

คนรัสเซียเชื่อว่า ข่าวทหารรัสเซียเข่นฆ่าประชาชนที่เมืองบูชาเป็นการจัดฉากโดยรัฐบาลยูเครนและชาติตะวันตก บีบีซีรายงานว่า ถ้าใครดูทีวีรัสเซียจะเหมือนอยู่ในโลกคู่ขนาน พิธีกรข่าวเชิดชูทหารรัสเซียปกป้องมาตุภูมิ ไม่มีทางโจมตีพลเรือน

คนรัสเซียฟังความข้างเดียวไม่แปลก เพราะถูกปิดหูปิดตา ไม่ได้รับข้อมูลจากโลกภายนอก คนไทยสิ ได้ฟังข่าวสองข้าง ยังมีพวกเชียร์รัสเซียไม่ลืมหูลืมตา กระทั่งหนังสือพิมพ์เดอะการ์เดียนของอังกฤษรายงานว่า คนไทยแบ่งขั้วทะเลาะกัน คนหนุ่มสาวเคียงข้างยูเครน คนมีอายุอนุรักษนิยมเข้าข้างรัสเซีย นิยมจีน

ไม่ใช่แค่นั้น ศูนย์ต้านข่าวปลอมมหาวิทยาลัยฮ่องกงยังชี้ว่า ภาพประธานาธิบดีปูตินอัญเชิญพระบรมฉายาลักษณ์ ร.9 ที่แชร์กระหึ่มในโลกโซเชียลไทย เป็นภาพตัดต่อ รวมไปถึงข้ออ้าง ปูตินน้อมนำเศรษฐกิจพอเพียง ก็ไม่จริงแหง ๆ เมื่อดูเศรษฐกิจรัสเซีย

อายมั่งไหม คนเราต้องมีอคติบังตาสักแค่ไหน จึงถึงขั้นเชียร์ประเทศใหญ่รุกรานประเทศเล็ก เข่นฆ่าประชาชน โดยโทษว่า “อเมริกาก็ทำ” หรืออเมริกาอยู่เบื้องหลัง ยุให้ยูเครนกระด้างกระเดื่องรัสเซีย

คนพวกเดียวกันนี้ที่เชื่อว่า “ชายชุดดำ” ฆ่าเสื้อแดงปี 53 โยนความผิดให้ทหาร คนพวกเดียวกันนี้ที่เชื่อว่า ม็อบคนรุ่นใหม่มีอเมริกาอยู่เบื้องหลัง เพราะอเมริกาชอบอ้างประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชน

แหม โทษอเมริกามันง่ายจัง เหมือนนายกปากีสถาน แพ้มติไม่ไว้วางใจฝ่ายค้าน ก็โทษอเมริกาอยู่เบื้องหลัง ดีใจด้วย อนุรักษนิยมไทยได้เป็นเพื่อนกับอิมราน ข่าน เป็นเพื่อนกับปูติน สี จิ้นผิง คิม จอง อึน ฯลฯ

ถ้าเข้าใจความขัดแย้งในสังคมไทย 16 ปีรัฐประหาร 2 ครั้ง เศรษฐกิจติดกับ เสรีภาพประชาธิปไตยถอยหลัง ก็เข้าใจโลกได้ไม่ยาก ว่าทำไมแตกเป็น 2-3 เสี่ยง และจะทำให้โลกถดถอย

การลงมติครั้งล่าสุดในสหประชาชาติ เพื่อขับรัสเซียออกจากคณะมนตรีสิทธิมนุษยชน 193 เห็นชัดว่าประเทศในโลกแยกเป็น 3 ฝ่าย

ฝ่ายขับ 94 ชาติ ได้แก่ สหรัฐฯ ยุโรปตะวันตก ยุโรปตะวันออกส่วนใหญ่ ออสเตรเลีย แคนาดา ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ฝ่ายยืนข้างรัสเซีย 24 ชาติ ได้แก่ จีน คิวบา เกาหลีเหนือ อิหร่าน เวียดนาม ลาว อีก 58 ประเทศงดออกเสียง ได้แก่ อินเดีย ปากีสถาน บังกลาเทศ บราซิล เม็กซิโก ซาอุฯ และชาติอาหรับส่วนใหญ่ รวมทั้งไทย อินโดนีเซีย มาเลเซีย สิงคโปร์ กัมพูชา ยกเว้นฟิลิปปินส์

โดยไม่นับกลุ่มที่สี่ 18 ชาติ ขอไปห้องน้ำแล้วไม่กลับ กระทั่งงดออกเสียงก็ไม่กล้า

ในแง่อุดมการณ์ทางการเมือง ครั้งนี้ไม่ใช่สงครามเย็นระหว่างโลกเสรีกับสังคมนิยม แต่มันเป็นสงครามเย็นระหว่างทุนโลกาภิวัตน์ เทคโนโลยี เสรีภาพ ประชาธิปไตย กับชาตินิยม อำนาจนิยม ที่ไม่ยอมรับความเปลี่ยนแปลง แล้วปลุกศาสนา ความเชื่อถือศรัทธาต่าง ๆ ขึ้นมาค้ำอำนาจ

มันมีมิติซับซ้อนอยู่เหมือนกัน เช่นการต่อต้านทุนข้ามชาติกวาดกลืน ความเหลื่อมล้ำมโหฬารระหว่างรวยจน มีด้านที่ต่อต้านเพื่อความเป็นธรรม แต่มักถูกนำมาบิดเบนเพื่อค้ำเผด็จการ ชาตินิยม อำนาจนิยม ความไม่เท่าเทียมของคนในชาติ ปลุกผี Conspiracy แล้วชี้ไปที่อเมริกา

ขณะเดียวกันก็ซับซ้อนด้วยประโยชน์ชาติ เช่น โปแลนด์ ฮังการี ที่จริงเป็นอำนาจนิยมจากเลือกตั้ง ถูกวิจารณ์ละเมิดสิทธิมนุษยชน แต่ต่อต้านรัสเซียเพราะกลัวถูกรุกราน อินเดีย บราซิล ก็เป็นอำนาจนิยมจากเลือกตั้ง ที่เลือกแนวทางเหยียบเรือสองแคม

ความขัดแย้งโลกจึงจะยืดเยื้อ สู้กันยาว แม้คงไม่ถอยเข้าคลอง แต่จะทำให้โลกาภิวัตน์หดตัว การค้าขายการลงทุน การส่งออกท่องเที่ยว มีแนวโน้มลดลง เพราะความไว้วางใจระหว่างประเทศต่างขั้วย่อมลดลง

พวก Conspiracy เชื่อว่า จีน รัสเซีย โลกอาหรับ จะจับมือกันทำให้โลกตะวันตกพัง แต่ความเป็นจริงคือ สถานการณ์นี้จะทำให้ย่ำแย่กันหมด

โดยประเทศที่เศรษฐกิจอ่อนแอ การเมืองย่ำแย่ รัฐบาลห่วย จะพังก่อน อย่างศรีลังกานั่นไง