อำนาจอับจน ทายท้าวิชามาร

 ใบตองแห้ง

 

คณะกรรมการยกร่างรัฐธรรมนูญนัดพิจารณาข้อเสนอ คสช.วันจันทร์นี้ ประเด็นสำคัญคือ กรธ.จะยอมให้มีวุฒิสภาแต่งตั้ง 250 คน พร้อมอำนาจลงมติไม่ไว้วางใจเพื่อเป็นฐาน “นายกฯคนนอก” หรือไม่

หาก กรธ.ยอม ก็ไม่ขัดแย้ง คสช. แต่ไม่รู้มีชัย ฤชุพันธุ์ จะแบกหน้าอยู่อย่างไร ถ้าเอาไปทำประชามติก็ยิ่งถูกต้านหนักไปใหญ่ เพราะถอยหลังไกลกว่าพฤษภา 35 ถอยไปเกือบๆ ยุคป๋า 8 ปี ทั้งที่โลกหมุนรอบดวงอาทิตย์มาเกือบ 40 รอบ

แต่ถ้า กรธ.ไม่ยอม ก็จะเกิดความขัดแย้งครั้งใหญ่ แม้ฟังคำพูดวิษณุ เครืองาม อาจไม่หักหาญกันถึงขั้นคว่ำร่าง หรือยุบ กรธ.แล้วร่างใหม่ (เพราะจะทำให้ คสช.ตกเป็นเป้า) แต่อาจให้ สนช.เสนอคำถามลงประชามติ “เห็นด้วยหรือไม่ให้มีวุฒิสภาแต่งตั้งในบทเฉพาะกาล 5 ปี” ซึ่งถ้าผ่านพร้อมกัน กรธ.ก็ต้องรับไปเติมในร่างรัฐธรรมนูญ

กระนั้นก็มีปัญหาอีกว่า การทำประชามติ 2 คำถามที่ขัดกันเอง รับร่างรัฐธรรมนูญ (วุฒิสภาเลือกกันเองตามสาขาอาชีพ) พร้อมรับร่างแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ (วุฒิสภาแต่งตั้งในบทเฉพาะกาล) จะไม่ทำให้การรณรงค์สับสน และผ่านยากขึ้นไปอีกหรือโดยเฉพาะแม่น้ำ 4 สายที่อยากได้วุฒิสภาแต่งตั้ง จะต้องผลักดันทั้ง 2 คำถามเป็นงานหนัก 2 เด้ง

ไม่อยากนึกภาพเลย ประชามติครั้งนี้จะเป็นอย่างไร จะถูกวิพากษ์วิจารณ์ถูกต่อต้านขนาดไหน ว่าไม่เป็นกลาง

ร่างรัฐธรรมนูญมีชัยที่จริงก็ไม่เป็นประชาธิปไตย ร้ายกาจยิ่งกว่าปี 2550 เพิ่มอำนาจ “ตุลาการภิวัตน์” องค์กรอิสระ ศาลรัฐธรรมนูญ ถอดถอนตัดสิทธินักการเมืองอย่างอำมหิตเข้มข้น แต่ขนาดนั้นกองทัพก็ยังไม่วางใจ ว่าจะควบคุมสังคมไทยให้อยู่ในความสงบได้ ยังอยากปัดฝุ่นใช้ระบอบนายกฯ คนนอก วุฒิสภาแต่งตั้ง ซึ่งเคยได้ผลในปลายศตวรรษที่ 20

นี่สะท้อนอะไร สะท้อนความอับจนสับสนไม่เห็นทางออก ของกลุ่มอำนาจนำในช่วงเปลี่ยนผ่าน กระทั่งมองต่างและขัดแย้งกันเอง

ภาพที่เห็นต่างชัดเจนกับรัฐประหาร 2549 ซึ่งรีบมารีบไปร่างรัฐธรรมนูญทำประชามติแล้วเลือกตั้ง แต่ผิดคาดเพราะพรรคพลังประชาชนยังชนะ จนศาลรัฐธรรมนูญยุบพรรค ตามมาด้วยม็อบปี 52, 53 เกิดนองเลือดและพรรคเพื่อไทยชนะถล่มทลายปี 54

ครั้งนี้ใช้เวลาเกือบ 2 ปีก็ยังหาทางออกไม่ได้ ร่างรัฐธรรมนูญเองคว่ำเองไปครั้งหนึ่ง ร่างใหม่ ก็ยังยื่นข้อเสนอแหกโผโค้งสุดท้าย เพราะอะไร เพราะกลัวว่าถ้ามีการเลือกตั้งแล้วจะ “เอาไม่อยู่” จึงต้องถอยหลังไปสุดกู่

ถ้าดูความเปลี่ยนแปลงของสังคมไทยก็เข้าใจได้ ครั้งนี้กลุ่มอำนาจนำไม่ได้กลัวแค่ทักษิณ “ชินดาวงศ์” แต่วิกฤติ 9 ปีได้ก่อเกิด “การเมืองมวลชน” กลุ่มคน 2 ข้างซึ่งถ้ามองข้ามความขัดแย้งกันเองก็จะเห็นความไม่พอใจสภาพสังคมที่เป็นอยู่ ความต้องการที่จะเปลี่ยนแปลง สังคมไทยเปลี่ยนไปอย่างมากใน 9 ปี ขณะที่กลุ่มอำนาจนำก็กำลังผันผวน การหาทางลงหาทางออกจึงยากเย็นแสนเข็ญ

ข้อเสนอ คสช.จึงไม่สามารถมองอย่างตื้นๆ แค่ “หวงอำนาจ” “อยากสืบทอดอำนาจ” แต่มองให้ลึกกว่านั้น กลับน่ากังวลยิ่งกว่า เพราะมันสะท้อนอาการอับจน หาทางออกไม่เจอ ต่อให้อยากลงจากอำนาจก็ไม่รู้จะลงอย่างไร ไม่รู้จะปล่อยมือให้ประเทศเดินต่อไปได้อย่างไร คิดได้แต่ว่าต้องใช้อำนาจต่อไป

ก็น่าเห็นใจนะครับ แต่ผลของความอับจนจะยิ่งมัดพันให้หาทางออกจากวิกฤติไม่เจอ