เผด็จอำนาจจัดระบบ?ทายท้าวิชามาร

คสช.เรียกเสียงฮือฮาเมื่อใช้อำนาจมาตรา 44 จัดการปัญหาฉับไวหลายด้าน เช่น โยกย้ายยุบบอร์ดในกระทรวงศึกษาธิการ ผ่าโครงสร้างการบินพลเรือน รื้อกองสลากแก้หวยแพง และกำลังจะแก้ปัญหาค้ามนุษย์ ที่เป็นข่าวล่าสุดเรื่องศพโรฮิงญา

ถามว่าได้ผลดีไหม ในการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ดีครับ แต่ต้องถามว่าจะเกิดผลอย่างไรในเชิงระบบ

ว่าที่จริง คสช.มีอำนาจรัฏฐาธิปัตย์ตั้งแต่ต้น แต่ทำไมไม่ใช้ ต้องรอจนมีรัฐธรรมนูญชั่วคราว มีรัฐบาล กลับสู่ระบบบริหารราชการแผ่นดิน จึงย้อนมาใช้มาตรา 44

ตอบง่ายๆ ก็ตอนแรกท่านไม่รู้ว่าปัญหาหมักหมมขนาดนี้ เช่น ปัญหาในกระทรวงศึกษา ซึ่งนอกจากย้ายข้าราชการ 6 ตำแหน่ง เรื่องสำคัญกว่าคือยุบบอร์ดคุรุสภา สกสค. และองค์การค้า ที่มีเรื่องโฉ่ฉาวยาวนาน

หรืออย่าง “ลอตเตอรี่ 80 บาท” ตอนแรกคิดว่าใช้อำนาจสั่งง่ายๆ ที่ไหนได้มันพัวพันไปหมด ตั้งแต่ตัวบทกฎหมายที่ห้ามกองสลากขาดทุน ต้องขายยกเล่มให้ผู้ค้ารายใหญ่ ซ้ำเมื่อขุดคุ้ยลงไป ตามที่เว็บไซต์ thaipublica ร้องขอข้อมูลข่าวสาร ก็ยังพบโควตามูลนิธิ สมาคม องค์กรการกุศลต่างๆ ซึ่งหลายแห่งก็รู้กันว่ารับไปแล้วขายเหมาให้ยี่ปั๊วทำตัวเป็นเสือนอนกิน

ปัญหาหมักหมมซะขนาดนี้หลายคนจึงเชียร์ว่าดีแล้วที่ใช้อำนาจเด็ดขาดมาจัดการ แต่ที่ตลกกว่านั้นบางคนเชียร์ว่าเหตุที่ คสช.ต้องใช้มาตรา 44 เป็นเพราะระบบราชการล้าหลัง

ฮาดีครับ ยอมรับแล้วสิว่าไม่ใช่แค่นักการเมืองที่ทำเรื่องเลวๆ ทุกอย่าง ระบบราชการนี่แหละตัวสำคัญ เอ๊ะแล้วกองทัพอยู่ในระบบราชการไหม

น่าเสียดายที่ คสช.ห้ามจัดงานเสวนา “จอมพลสฤษดิ์ และมรดกที่ประกอบสร้างจากยุคพัฒนา” ซึ่งจะสะท้อนปัญหาตกทอดจากยุครวมศูนย์อำนาจดำเนินแผนพัฒนาเศรษฐกิจสังคมแห่งชาติแบบ “ข้าพเจ้ารับผิดชอบแต่ผู้เดียว”

สฤษดิ์ก็แก้ปัญหาประเทศฉับไวทันใจด้วยมาตรา 17 เหมือนมาตรา 44 นี่แหละครับ แต่ที่มาพร้อมกับ “ความเจริญ” คือการกระชับอำนาจไว้ในระบบราชการ ความมีอภิสิทธิ์ของข้าราชการซึ่งทหารเป็นเสาค้ำแม้พ้นยุคเผด็จการ ระบบราชการก็ยังเข้มแข็งใต้ประชาธิปไตยครึ่งใบ จนนักการเมืองมีอำนาจ ก็เข้าไปเอาอำนาจนั้นมาใช้เสียเอง

ดูง่ายๆ ระบบโควตากองสลากมีมาตั้งแต่ยุคสฤษดิ์ บางส่วนก็ยังอยู่ นักการเมืองไม่กล้าแตะ เช่น โควตาผู้ว่าราชการจังหวัด แต่ชาวบ้านโวยลอตเตอรี่ราคาแพงทีไร นักการเมืองก็เพิ่มจำนวนเพิ่มโควตาให้พวกตัว

ทั้งระบบ แทบทุกส่วนราชการ ระบบล้าหลังทำให้นักการเมืองเข้ามารวบอำนาจ มีช่องหาผลประโยชน์ เพียงแต่มันก็มี 2 ด้าน ในอีกด้านหนึ่ง การที่นักการเมืองมาจากเลือกตั้ง การที่ประชาชนตื่นตัวเรียกร้องสิทธิ ก็ทำให้ระบบราชการต้องปรับตัว ต้องเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร ต้องให้บริการประชาชนอย่างมีประสิทธิภาพ

รัฐบาล คสช. ตั้งใจแก้ปัญหา เป็นเรื่องที่ดี แต่สังคมต้องตระหนักว่าการใช้อำนาจแก้ปัญหาแบบนี้เป็นเรื่องดีเฉพาะหน้าเท่านั้น การเดินไปข้างหน้าต้องสถาปนาระบบที่ดี ไม่ใช่ระบอบสฤษดิ์ ที่สร้างความเชื่อว่าการแก้ปัญหาประเทศต้องให้คนกลุ่มหนึ่งโดยเฉพาะทหารมีอำนาจรวมศูนย์เบ็ดเสร็จ ซึ่งสุดท้ายก็กลายเป็นระบอบอภิสิทธิ์ชน ส่งผลเสียต่อประเทศมาหลายสิบปี

ที่พูดนี่หมายถึงกรณีที่แก้ปัญหาสำเร็จนะครับ ถ้าแก้ไม่ตกละก็ ยิ่งยุ่งไปใหญ่ ใช้ทหารทั้งประเทศปราบขายลอตเตอรี่เกินราคา ถ้าไม่สำเร็จก็ขอแนะนำให้ใช้มาตรา 44 ออกหวยบนดิน รับรองแก้ได้ชะงัด