“วุฒิสภา” นัดถก 24 มี.ค.นี้! แก้ปมบอทเทรด-ชอร์ตเซล สั่นคลอนตลาดหุ้น

ผู้สื่อข่าวรายงานจากวุฒิสภาวันนี้ (19 มี.ค.68) แจ้งว่า คณะกรรมาธิการการเทคโนโลยีสื่อสารสารสนเทศ วุฒิสภา ซึ่งมีนายนิเวศ พันธ์เจริญวรกุล เป็นประธานได้กำหนดประชุมในวันจันทร์ที่ 24 มีนาคม 2568 และส่งหนังสือเชิญปลัดกระทรวงการคลัง ประธานคณะกรรมการฯ และผู้จัดการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย เลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการกลต. ประธานสภาธุรกิจตลาดทุนไทย นายกสมาคมนักลงทุนคุณค่า มาร่วมกันให้ข้อมูล และพิจารณาแนวทางแก้ไขปัญหาโดยเร่งด่วนถึงผลดีผลเสียของการนำเทคโนโลยีบอทเทรด (โปรแกรม HFT) ที่ให้นำมาใช้พร้อมกับการชอร์ตเซลหุ้นขนาดใหญ่ในตลาดหลักทรัพย์ไทยเป็นอย่างไร ถือเป็นการสร้างหรือทำลายเสถียรภาพและความเชื่อมั่นต่อตลาดทุนไทย และสมควรต้องปรับปรุงแก้ไข หรือชะลอการใช้ออกไปหรือไม่อย่างไร เนื่องจากได้เกิดผลเสียหายมหาศาลต่อตลาดหุ้น

ด้วยคณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ได้มีมติเมื่อวันที่ 19 ก.พ.2568 ออกมาตรการสำคัญ 3 เรื่องที่อ้างว่าเพื่อเพิ่มความเชื่อมั่นให้ผู้ลงทุนและสร้างเสถียรภาพให้กับตลาดหุ้น แต่ในความเป็นจริง ปรากฏว่า ตั้งแต่มติดังกล่าวออกมา ก็สร้างผลกระทบทางลบต่อความเชื่อมั่นของผู้ลงทุนอย่างร้ายแรง และตลาดหุ้นขาดเสถียรภาพ ถูกเทขายลงมาอย่างหนักหน่วง จนระดับดัชนีลงมาต่ำกว่า 1,200 จุด เนื่องจากคณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์ฯ มีมติสำคัญคือ เปิดโอกาสให้มีการกลับมาทำการชอร์ตเซลล์ (ยืมหุ้นมาขายในตลาด) และให้นำระบบ “โรบอทเทรด” ที่เรียกว่าโปรแกรมการซื้อขายหุ้นความถี่สูง (High Frequency Trading – HFT) มาใช้งาน และยกเลิกคำสั่งซื้อขายที่ไม่เหมาะสม คือ คำสั่งซื้อขายแบบชักเข้าชักออก

แม้ว่าคณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์ฯ จะอ้างว่า มติดังกล่าวจะให้ใช้โปรแกรม HFT ทำชอร์ตเซลล์ในขนาดใหญ่ของดัชนี SET100 แต่ก็สั่นคลอนเสถียรภาพตลาดหุ้นไทยและทำให้นักลงทุนขาดความเชื่อมั่น เนื่องจากผู้ที่ทำชอร์ตเซลล์โดยผ่านโปรแกรมโรบอทเทรด HFT ก็คือนักลงทุนต่างชาติที่เป็นพวกเก็งกำไรด้วยเงินร้อน (Hot money) และมีการซื้อขายกระจุกตัวในหุ้นขนาดใหญ่ใน SET100 นั่นเอง

คณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์ชุดเก่าที่มี นายพิชัย ชุณหวชิระ เป็นประธาน ได้มีมติให้ยกเลิกชอร์ตเซลล์ และหากจะใช้โปรแกรม HFT ก็ต้องลงทะเบียนก่อน แต่ต่อมา นายพิชัยได้ลาออกจากตำแหน่งประธานคณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์ไปดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ทำให้คณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์ชุดใหม่มีมติยกเลิกมติและมาตรการเดิมที่ดีอยู่แล้ว มาเป็นมาตรการใหม่ที่เปิดช่องให้มีการชอร์ตหุ้นผ่าน HFT ดังกล่าว ซึ่งนับแต่นำระบบ HFT มาใช้แพร่หลายในตลาดหุ้นไทยจากปี 2563 จนถึงปัจจุบัน ปรากฏผลเสียหายร้ายแรงต่อเศรษฐกิจประเทศ ดังนี้

1.ทำให้นักลงทุนต่างชาติที่เป็นพวกเงินร้อน (Hot money) ใช้ระบบซื้อขายด้วยโปรแกรมโรบอทเทรด HFT กันมาก เวลานี้มากเกือบครึ่งหนึ่งของมูลค่าซื้อขายหุ้นต่อวัน แต่แทนที่จะส่งเสริมให้ตลาดหุ้นไทยเจริญรุ่งเรือง กลับทรุดฮวบลง มูลค่าความมั่งคั่งของตลาดหุ้นไทยเสียหายมหาศาลมากกว่า 6 ล้านล้านบาท จากเคยมีมูลค่าหลักทรัพย์ตามราคาตลาด 21 ล้านล้านบาท ณ ตอนสิ้นปี 2562 ตอนนี้เหลือเพียง 15 ล้านล้านบาท ตอนนี้โปรแกรม HFT มีมูลค่าซื้อขายเกือบ 50% ของทั้งตลาด ส่วนการซื้อขายโดยมนุษย์ลดลงอย่างน่าใจหาย นักลงทุนทั่วไปคนไทยที่เรียกว่ารายย่อยเคยมีสัดส่วนการซื้อขายมากกว่า 60% ตอนนี้เหลือเพียง 25% ต่อวัน (ซึ่งต่ำกว่าโดยเฉลี่ยของตลาดหุ้นในย่านเอเชียมาก เช่น เกาหลี ฮ่องกง ญี่ปุ่น มีนักลงทุนรายย่อยมากกว่า 70% เวียดนามมากกว่า 90%) ขณะที่นักลงทุนต่างชาติมีสัดส่วนเพิ่มจาก 25% ขึ้นมาเป็นมากกว่า 60% ในปัจจุบัน เหตุที่นักลงทุนรายย่อยหายไปมากเนื่องจากโปรแกรม HFT เน้นการซื้อขายความถี่สูงในระดับนาโนวินาที ซึ่งให้ผลกำไรเฉลี่ยแค่ 0.07% ก็เทขายแล้ว ในขณะที่นักลงทุนรายย่อยต้องการผลตอบแทนเฉลี่ย 0.15% จึงไม่มีทางสู้ได้ แทนที่ตลาดหุ้นไทยจะเป็นแหล่งระดมทุนเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจประเทศ และแหล่งออมเงิน เน้นถือครองยาวๆ เป็นปีๆ เพื่อรับเงินปันผล แต่ระบบ HFT ที่เน้นความถี่เป็นรายนาโนวินาที ได้แปรสภาพให้ตลาดหุ้นเป็นบ่อนการพนันที่ทำให้ตลาดหุ้นตกต่ำเสียหาย

2.เดิมที่มีเสียงร้องในวงการตลาดหุ้นว่าโปรแกรม AI ตัว HFT มีการได้เปรียบเสียเปรียบกัน มีกองทุน Hot money ต่างชาติเอาระบบนี้ติดตั้งตรงกับศูนย์ซื้อขายในตลาดหลักทรัพย์โดยตรง เรียกว่า SET Colocation แม้แต่สำนักงาน ก.ล.ต. ก็มีความกังวลเรื่องนี้ แต่ล่าสุดคณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์ฯ มีมติเมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2568 จะส่งเสริมการซื้อขายหุ้นขนาดใหญ่ใน SET100 ในระบบ HFT ไปพร้อมกันกับการให้ชอร์ตหุ้นในไตรมาส 2 นี้ จึงส่งผลให้คนกลัวมากจึงพากันเทขายหุ้นขนาดใหญ่ลงมาหนักในช่วงนี้ ทำให้ดัชนีหลักทรัพย์ร่วงลงหนักจนหลุดระดับ 1,200 จุด หากนำมาใช้จริงในไตรมาส 2 คงจะเสียหายมหาศาลกว่าเวลานี้แน่นอน

ด้วยเหตุผลดังกล่าวจึงขอเสนอญัตติต่อท่านประธานฯ สมควรต้องเชิญบุคคลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ประธานคณะกรรมการฯ ผู้จัดการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย เลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการ ก.ล.ต. รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ประธานสภาธุรกิจตลาดทุนไทย นายกสมาคมนักลงทุนคุณค่า เป็นต้น มาร่วมกันให้ข้อมูลและพิจารณาแนวทางแก้ไขปัญหาโดยเร่งด่วนถึงผลดีและผลเสียของการนำเทคโนโลยีบอทเทรด โปรแกรม HFT มาใช้พร้อมกับการชอร์ตเซลล์หุ้นขนาดใหญ่ในตลาดหลักทรัพย์ไทย เป็นอย่างไร สมควรต้องปรับปรุงแก้ไขหรือชะลอการใช้ออกไปหรือไม่ เนื่องจากได้เกิดผลเสียหายมหาศาลดังที่กล่าวไปแล้ว