SCB EIC ส่งซิก! ธุรกิจไทยต้องเร่งใช้สูตร “4P” ก่อนพายุเศรษฐกิจโลกถล่ม

ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจไทยพาณิชย์ หรือ SCB EIC ประเมินว่า กรณีสหรัฐอเมริกา ภายใต้การนำของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ประกาศเลื่อนมาตรการภาษีตอบโต้ (Reciprocal tariffs) เต็มรูปแบบออกไป 90 วัน มองว่าการเลื่อนครั้งนี้ “อาจช่วยซื้อเวลาได้ แต่ไม่ใช่คำตอบ”

โดยในช่วงเวลาผ่อนผันนี้ ประเทศต่าง ๆ รวมถึงไทย จะถูกเก็บภาษีนำเข้าจากสหรัฐฯ ที่อัตราพื้นฐาน 10% ยกเว้นจีนที่ถูกเก็บสูงถึง 145% ทันที เปิดโอกาสให้ภาคธุรกิจไทยเร่งส่งออก ก่อนจะเจอกับภาษีตอบโต้ในอัตราสูงถึง 36% ซึ่งอาจเริ่มบังคับใช้ในช่วงครึ่งหลังของปีนี้

SCB EIC ระบุอีกว่า แม้การชะลอมาตรการภาษีจะช่วยลดแรงกระแทกในระยะสั้น แต่เศรษฐกิจไทยยังคงต้องเผชิญกับผลกระทบทั้งทางตรงและทางอ้อม ผ่านช่องทางสำคัญ เช่น

1. การส่งออกสินค้าขั้นกลางไปยังประเทศคู่ค้า ที่อาจชะลอตัว โดยเฉพาะจีนที่โดนภาษีหนักจากสหรัฐฯ
2. สินค้าจีนทะลักเข้าสู่ไทยและตลาดโลก ทำให้การแข่งขันด้านราคารุนแรงขึ้น
3. เศรษฐกิจโลกชะลอตัว กระทบต่ออุปสงค์สินค้าส่งออก
4. แรงกดดันให้ไทยเปิดตลาดให้สหรัฐฯ
5. โอกาสแทรกตัวส่งออกแทนจีนในบางสินค้า
6. ห่วงโซ่อุปทานโลกเปลี่ยนทิศ กระทบต่อการลงทุนในไทย

SCB EIC ประเมินว่า หากไทยถูกเก็บภาษี 36% อย่างเต็มรูปแบบในช่วงครึ่งปีหลัง จะมีธุรกิจที่ได้รับผลกระทบอย่างหนัก โดยเฉพาะกลุ่มที่พึ่งพาการส่งออกไปสหรัฐฯ และจีนสูง ได้แก่

• อิเล็กทรอนิกส์และเครื่องใช้ไฟฟ้า สินค้าหลักอย่างเซมิคอนดักเตอร์และอุปกรณ์สื่อสาร ส่งออกไปสหรัฐฯ สูงถึง 67%
• ชิ้นส่วนยานยนต์ สหรัฐฯ ถือเป็นตลาดสำคัญ ครองสัดส่วนสูงถึง 25%
• ถุงมือยางและผลิตภัณฑ์พลาสติก โดนทั้งทางตรงและทางอ้อมจากจีนและคู่แข่งที่ภาษีต่ำกว่า
• แผงโซลาร์เซลล์ ถูกภาษีซ้ำซ้อนทั้งจากมาตรการตอบโต้การทุ่มตลาด และภาษีตอบโต้ใหม่
• สินค้าประมง (โดยเฉพาะกุ้ง) ไทยเริ่มเสียส่วนแบ่งให้กับเอกวาดอร์และอินเดียที่ต้นทุนต่ำกว่า

นอกจากนี้ ยังมีอีกหลายกลุ่มที่ได้รับผลกระทบระดับปานกลางถึงต่ำ เช่น เม็ดพลาสติก น้ำมันปาล์ม อาหารสัตว์เลี้ยง ข้าว และผลิตภัณฑ์นม

SCB EIC คำนวณว่า หากภาษีตอบโต้ 36% ถูกใช้ต่อเนื่องเป็นเวลา 5 ปี จะทำให้มูลค่าการส่งออกไทยไปสหรัฐฯ ลดลงสะสมสูงถึง 8.1 แสนล้านบาท และหากลากยาวถึง 10 ปี ตัวเลขจะพุ่งทะลุ 1.4 ล้านล้านบาท และเมื่อเวลาผ่านไป ความเสียหายจะไม่เพียงรุนแรง — แต่กลายเป็นเรื่องถาวรที่พลิกโฉมการค้าไทยไปตลอดกาล

SCB EIC เสนอว่า ผู้ประกอบการไทยควรเร่งปรับตัวด้วยกลยุทธ์ “4P” ได้แก่

1. Product พัฒนาสินค้าคุณภาพสูง มีมูลค่าเพิ่ม สร้างความแตกต่าง
2. Place กระจายตลาด ลดการพึ่งพาสหรัฐฯ มุ่งสู่จีน อินเดีย EU และตลาดเกิดใหม่
3. Preparedness บริหารความเสี่ยงรอบด้าน ทั้ง Supply chain และการเงิน
4. Productivity เพิ่มประสิทธิภาพ ลดต้นทุน และเร่งใช้เทคโนโลยี

ทั้งนี้ แม้การเลื่อนภาษี 90 วันจะดูเหมือนข่าวดี แต่ SCB EIC เตือนชัดว่า นี่อาจเป็น “ช่วงเวลาทองสุดท้าย” ที่ภาคธุรกิจไทยต้องเร่งปรับตัวให้ทันก่อนที่เกมการค้าโลกจะเข้าสู่ด่านโหด แบบถาวร หากยังใช้สูตรเดิมในการทำธุรกิจ อาจไม่รอดในโลกใหม่ ซึ่งความไม่แน่นอนกลายเป็นเรื่องปกติ และคำว่า “รอด” อาจต้องแลกด้วยการเปลี่ยนแปลงที่กล้าหาญและเด็ดขาด