หุ้นหลุดจอง

จากสถิติปีนี้มีหุ้นเข้าเทรดวันแรก หลุดจองไป 4 รายการ อาทิ PLAT, GPSC, ORI และ TFG และเท่ากับราคาจองวันแรก 1 รายการคือ SLP แต่หลุดจองในวันถัดมาจนถึงล่าสุด โดยในจำนวน 5 รายนี้ ที่ไม่สามารถกลับมายืนเหนือจองได้อีกเลย 4 ราย คือ PLAT, GPSC, SLP และ TFG

ส่วนอีก 1 ราย สามารถกลับมายืนเหนือราคาจองได้ คือ ORI ซึ่งทำให้รายย่อยหลายๆ คนต้องขายหมูกันไป ซึ่งประเด็นที่ทำให้ราคาหุ้นหลุดจอง ณ วันเข้าเทรดวันแรก มาปิดที่ 8.90 บาท มีข่าวซุบซิบว่าเป็นฝีมือของนักลงทุนรายใหญ่กลุ่มหนึ่งที่ต้องการทุบหุ้นเพื่อให้ราคาหุ้นไดลูทลงมาต่ำ เพื่อที่จะได้เข้าไปรับที่ราคาถูกลง ส่วนเรื่องจริงหรือไม่จริง ราคาหุ้นปัจจุบันคือคำตอบ เพราะตอนนี้ราคาหุ้นก็สามารถปรับตัวขึ้นอย่างต่อเนื่องจนเหนือกว่า 13 บาท  

หุ้นที่หลุดจองทั้งหมดล้วนอยู่ในตลาด SET ทั้งหมดทุกราย

ในขณะที่ตาด mai ล้วนแล้วแต่สามารถยืนเหนือจองได้ตามคาดหมาย แต่มีรายการเดียวที่หลุดจองนับวันที่ 2 หลังจากเข้าตลาด แต่ก็กลับมาเหนือจองได้อย่างรวดเร็ว

หากพิจารณาแล้ว หากมองย้อนกลับไป จะพบว่า หุ้นที่หลุดจอง มีสาเหตุหลักคือ มีจำนวนหุ้นมาก หรือถ้าไม่มากก็ตั้งราคาสูงอย่างมั่นใจ เกินเหตุ 

หุ้นเข้าเทรดวันแรกพ้นจองหรือหลุดจอง มีความหมายเชิงสัญลักษณ์และภาพลักษณ์ ทั้งระยะสั้นและยาวอย่างลึกซึ้ง

สำหรับที่ปรึกษาการเงิน และอันเดอร์ไรเตอร์ หากหุ้นเทรดวันแรกของลูกค้าเจ้าของหลักทรัพย์ (issuer) แล้วราคาไม่เป็นที่น่าพอใจ หรือที่เลวร้ายกว่านั้น ปรับตัวลงต่ำกว่าราคาจองซื้อ ย่อมส่งผลกระทบต่อชื่อเสียงของบริษัทและโอกาสในการหาลูกค้ารายใหม่ในอนาคต

สำหรับบริษัทเจ้าของหลักทรัพย์ มันหมายถึงโอกาสที่จะเสียหายในอนาคต ในเรื่องของมูลค่าผู้ถือหุ้น และโอกาสในการระดมทุนรอบต่อไปที่จะมีต้นทุนแพงขึ้นโดยปริยาย เพราะบางบริษัทที่หุ้นหลุดจอง โอกาสที่ราคาหุ้นในอนาคตจะตกอยู่ในสภาพ “บริษัทดีมาก หุ้นเลวมาก” ได้ง่าย ตัวอย่างใกล้ๆ นี้คือ กรณีของหุ้น JSP, SLP,  PLAT และ GPSC

ทุกครั้งที่หุ้นมีอาการหลุดจอง จะมีการออกมาแก้ตัวกันเป็นพัลวัน เช่น ปัจจัยภายนอกไม่เอื้ออำนวย หรือโทษว่านักลงทุนไม่อ่านหนังสือชี้ชวนดีพอ หรือ  ผลประกอบการด้านที่มีตัวเลขเชิงลบบางอย่าง ไม่ได้หมายความหุ้นไม่ย่ำแย่…อะไรทำนองนี้

การพยายามขับเคลื่อนให้หุ้นพ้นจากสภาพหลุดจองเมื่อเข้าเทรดวันแรก จึงถือเป็นภารกิจสำคัญส่วนหนึ่งของกระบวนการนำหุ้นเข้าระดมทุนไอพีโอ

บางยุคสมัย ในช่วงที่ตลาดหุ้นย่ำแย่ ตลาดหลักทรัพย์ไทย เคยยินยอมให้มีการนำเอากลยุทธ์รองเท้าเขียว (greenshoe option) มาใช้ เหตุผลเชิงทฤษฎีที่ใช้อ้าง คือ ทำให้ความผันผวนของราคาหุ้นที่เข้าเทรดวันแรกน้อยลง เพราะจะมีการซื้อหุ้นคืนในตลาดหลักทรัพย์ฯ เพื่อนำมาชดเชยหุ้นที่ถูกจัดสรรเกินออกไป  แต่ทางปฏิบัติ ก็รู้กันว่า กลยุทธ์นี้ ช่วยประคองราคาหุ้นไม่ให้หลุดจองได้ระดับหนึ่ง เพราะปัจจัยหลักที่ชี้ขาดว่าจะหลุดจองหรือเหนือจอง ยังคงอยู่ที่จำนวนหุ้น และราคาที่ตั้งเอาไว้

เนื่องจาก ปีนี้การระดมทุนที่เน้นไปที่บริษัทขนาดค่อนข้างกลางถึงใหญ่มากกว่าบริษัทขนาดเล็ก ในขณะที่แรงกดดันให้บรรยากาศของตลาดหุ้นร่วงลงยาวนานหลายเดือน ทำให้เกิดปรากฏการณ์ที่สวนทางกันเป็นแรงกดดันให้ความสำเร็จของหุ้นต่ำกว่าที่คาดกันเอาไว้อย่างมีนัยสำคัญ

เคยมีผลการศึกษาและประมวลสาเหตุของการหลุดจองวันแรก และทางแก้ไขเอาไว้หลายประการที่น่าสนใจ ซึ่งจะพบว่าเบื้องหลังของการหลุดจองนั้น มีหลายสาเหตุ และบางอย่างแก้ไขได้ บางอย่างแก้ไขไม่ได้ ดังนี้คือ

 

สาเหตุของการหลุดจองวันแรกของหุ้นที่เข้าซื้อขายในตลาด

สาเหตุ	ทางแก้ไข
1.ที่ปรึกษาการเงินและอันเดอร์ไรเตอร์ไม่ดี	ไม่มี เพราะสายเกินแก้
2.ช่วงเวลาเข้าซื้อขายไม่เหมาะสม	เลือกเวลาที่ตลาดเป็นขาขึ้น ไม่ใช่ขาลง
3.ความบ้าคลั่งของนักล่าหุ้นจองนอก ทำให้การตั้งราคาจองสูงเกินจริง	ไม่มี และยากควบคุม เพราะขึ้นกับภาวะของตลาด
3.ผลประกอบการโดยเฉพาะค่า พี/อี สูงเกินไป	ให้อันเดอร์ไรเตอร์กำหนดราคาจองที่ลดต่ำให้เหมาะสม
4.ราคาหุ้นโดยเปรียบเทียบแพงเกินกว่าบริษัทในกลุ่มธุรกิจเดียวกัน(วัดจากสัดส่วนทางการเงิน)	ผู้ถือหุ้นใหญ่ต้องประเมินความต้องการทุนของบริษัท และการกำหนดราคาอันเดอร์ไรเตอร์ให้เหมาะสม
5.ต้องไม่โหมประโคมคุณค่าของบริษัทเกินความจริง	ไม่มี ขึ้นกับภาพลักษณ์ของบริษัท ที่ปรึกษาการเงิน และอันเดอร์ไรเตอร์
6.การสื่อสารล้มเหลวที่จะสร้างความน่าสนใจ	ไม่มี สายเกินแก้ขึ้นกับทัศนคติพื้นฐานของผู้บริหารบริษัทที่ระดมทุน และการคัดเลือกอันเดอร์ไรเตอร์

ทั้งหมดนี้คือหุ้น IPO ที่ผ่านมา แต่ยังมีหุ้น IPO ที่รอการเข้าระดมทุนอีกหลายรายการ ให้นักลงทุนได้ลุ้นกันต่อไปอีกนับ 10 บริษัทเลยทีเดียว

…

บริษัท/หลักทรัพย์จดทะเบียนเข้าใหม่กลุ่ม SET

…

 

บริษัท/หลักทรัพย์จดทะเบียนเข้าใหม่กลุ่ม mai