ตราสารทุน

“เครดิต สวิส” เปิดเผยรายงานผลตอบแทนการลงทุนทั่วโลกประจำปี 2566 โดยมีเนื้อหาครอบคลุมสินทรัพย์หลักทุกประเภทใน 35 ประเทศ ข้อมูลตลาดส่วนใหญ่ รวมถึงดัชนีชี้วัดระดับโลกมีข้อมูลย้อนหลัง 123 ปี ตั้งแต่ปี 2443 มุมมองในระยะยาว โดยพบว่า ตราสารทุน ให้ผลดีที่สุดในระยะยาว ช่วง 123 ปีที่ผ่านมา ตราสารทุนทั่วโลกได้ให้ผลตอบแทนในสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐต่อปีที่ร้อยละ 5.0 เทียบกับพันธบัตรที่ร้อยละ 1.7 และตั๋วเงินที่ร้อยละ 0.4 ขณะที่ตราสารทุนให้ผลตอบแทนดีกว่าพันธบัตร ตั๋วเงิน และภาวะเงินเฟ้อในตลาดทั้ง 35 แห่ง และตั้งแต่ปี 2443 ตราสารทุนทั่วโลกให้ผลตอบแทนดีกว่าตั๋วเงินราวร้อยละ 4.6 ต่อปี และสูงกว่าพันธบัตรราวร้อยละ 3.3 ต่อปี และในอนาคตประเมินว่าค่าชดเชยความเสี่ยง (Risk Premium) ของตราสารทุน จะอยู่ที่ประมาณร้อยละ 3.5 ซึ่งต่ำกว่าตัวเลขในอดีตเล็กน้อยที่ร้อยละ 4.6 ทั้งนี้ นักลงทุนตราสารทุนคาดหวังที่จะได้ผลตอบแทนจากตราสารทุนเป็น 2 เท่าของอัตราผลตอบแทนของพันธบัตรรัฐบาลระยะสั้นในช่วงเวลา 20 ปี โดยตั้งแต่ปี 2443 ออสเตรเลียเป็นตลาดหุ้นที่ให้ผลตอบแทนดีที่สุดในแง่ของสกุลเงินดอลลาร์สหรัฐ โดยมีผลตอบแทนที่แท้จริงต่อปีที่ร้อยละ 6.43 รองลงมาคือสหรัฐอเมริกาที่ร้อยละ 6.38 ด้านตลาดหุ้นสหรัฐฯ มีมูลค่าร้อยละ 58 ของตลาดหุ้นทั่วโลก (แบบ Free-float และลงทุนได้) ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าตลาดหุ้นญี่ปุ่น ซึ่งเป็นคู่แข่งที่ใกล้เคียงที่สุดถึง 9 เท่า นอกจากนี้สหรัฐอเมริกายังมีตลาดตราสารหนี้ที่ใหญ่ที่สุดในโลกอีกด้วย ซึ่งในอดีต การกระจายความเสี่ยงในหุ้น ในหลายประเทศ และหลายสินทรัพย์ต่าง ๆ ได้ทาให้อัตราผลตอบแทน เมื่อเทียบกับความเสี่ยง (Return-Risk Tradeoff) ปรับตัวดีขึ้นอย่างมาก และในอนาคตผลประโยชน์ยังคงมีอยู่มากเช่นกัน ภาวะเงินเฟ้อ ภายในสิ้นปี 2022 เงินเฟ้อเฉลี่ยของประเทศในรายงานประจาปีฉบับนี้อยู่ที่ร้อยละ 8.0 ซึ่งสูงกว่า ณ สิ้นปี 2020 ถึง 19 เท่า โดยมีสัญญาณบ่งชี้ว่าเงินเฟ้อได้พุ่งถึงจุดสูงสุดในสิ้นปี 2565 อย่างไรก็ตาม รายงานประจำปีบ่งชี้ว่าในอดีตเมื่ออัตราเงินเฟ้อสูงกว่าร้อยละ 8 อาจต้องใช้เวลาหลายปีกว่าจะกลับสู่ระดับเป้าหมาย โดยในช่วง 123 ปีที่ผ่านมา ภาวะเงินเฟ้อส่งผลกระทบในทางลบต่อทั้งพันธบัตรและตราสารทุน ตราสารทุนไม่ได้ป้องกันความเสี่ยงจากภาวะเงินเฟ้อ แม้ว่าจะมีการกล่าวอ้างว่ามีก็ตาม ขณะที่ความสัมพันธ์ของหุ้นและพันธบัตรส่วนใหญ่เป็นไปในทางลบมานานกว่าสองทศวรรษจนถึงสิ้นปี 2021 ทาให้ หุ้นและพันธบัตรป้องกันความเสี่ยงของกันและกัน อย่างไรก็ตาม ในรายงานประจำปี 2565 ได้มีการเตือนนักลงทุนว่าสิ่งนี้ไม่ใช่เรื่องปกติในระยะยาว การบริหารความเสี่ยงล้มเหลวในปี 2565 เนื่องจากทั้งตราสารทุนและพันธบัตรมีมูลค่าที่ลดลงทั้งคู่สืบเนื่องจาก ภาวะเงินเฟ้อ การขึ้นอัตราดอกเบี้ยอย่างรวดเร็ว และรอบการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ย จึงทำให้กลยุทธ์ 60:40 และการผสมสินทรัพย์ที่คล้ายกัน ประสบการขาดทุนเป็นอย่างมาก โดยหลังจาก 40 ปีที่พันธบัตรให้ผลตอบแทนเหมือนตราสารทุน กฎว่าด้วยความเสี่ยงและผลตอบแทนได้รับการ พิสูจน์อีกครั้งในปี 2565 โดยถือเป็นปีที่แย่ที่สุดของพันธบัตรในสหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร สวิตเซอร์แลนด์ และตลาดที่พัฒนาแล้ว ซึ่งรายงานประจำปีระบุว่า ในอดีตผลตอบแทนจากหุ้นและพันธบัตรจะลดลงมากในช่วงที่ดอกเบี้ยปรับตัวสูงขึ้น มากกว่าช่วงที่ปรับตัวลดลง ซึ่งในสหรัฐอเมริกาส่วนชดเชยความเสี่ยงของตราสารทุนเมื่อเทียบกับตั๋วเงินส่วนใหญ่ (ในสหราชอาณาจักรและ ทุกตลาด) จะได้ผลตอบแทนที่ดีในช่วงที่ดอกเบี้ยปรับตัวลดลง ขณะที่นักลงทุนจะกังวลเกี่ยวกับภาวะเศรษฐกิจชะลอตัวแต่อัตราเงินเฟ้อกลับเพิ่มสูงขึ้น (Stagflation) การวิจัยทางประวัติศาสตร์ใหม่ในรายงานประจำปีฉบับนี้แสดงให้เห็นว่าข้อกังวลเหล่านี้เป็นเหตุเป็นผล โดยในช่วงภาวะ Stagflation ผลตอบแทนของหุ้นและพันธบัตรที่แท้จริงเฉลี่ยติดลบอยู่ที่ร้อยละ 4.7 และ 9.0 ใน กรณีตรงกันข้ามที่เศรษฐกิจมีการเติบโตอย่างมั่นคง ผลตอบแทนที่แท้จริงโดยเฉลี่ยจะอยู่ที่ร้อยละ 15.1 สำหรับตราสารทุน และร้อยละ 8.8 สำหรับพันธบัตร โดยปีนี้ นักประวัติศาสตร์การเงินชื่อดังอย่างศาสตราจารย์ Elroy Dimson ศาสตราจารย์ Paul Marsh และ Dr. Mike Staunton ได้ตรวจสอบข้อดีของการลงทุนในสินค้าโภคภัณฑ์โดยใช้ข้อมูลตั้งแต่ปี 2414 จนถึงปัจจุบัน ด้านสินค้าโภคภัณฑ์และอัตราเงินเฟ้อ ราคาสินค้าโภคภัณฑ์ที่เพิ่มสูงขึ้น โดยเฉพาะในภาคพลังงาน เป็นตัวเร่งภาวะเงินเฟ้อให้เพิ่มสูงขึ้น ดังนั้นผู้เขียนจึงได้ตั้งคำถามว่าการลงทุนในสินค้าโภคภัณฑ์จะช่วยป้องกันความเสี่ยงจากเงินเฟ้อได้อย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ ซึ่งสินค้าโภคภัณฑ์จริง/สินค้าโภคภัณฑ์แบบซื้อขายเงินสด (Physical / Spot) ได้ให้ผลตอบแทนต่ำในระยะยาวมาตั้งแต่ปี 2443 ด้วยผลตอบแทนเฉลี่ยต่อปี ติดลบที่ร้อยละ 0.5 โดยร้อยละ 72 ของสินค้าโภคภัณฑ์ที่ตรวจสอบไม่สามารถเอาชนะเงินเฟ้อได้ อย่างไรก็ตาม พอร์ตโฟลิโอของสินค้าโภคภัณฑ์หลายประเภทที่ให้น้ำหนักเท่ากัน ให้ผลตอบแทนต่อปีสูงกว่า ร้อยละ 2.0 แสดงให้เห็นถึงข้อดีของการกระจายความเสี่ยง โดยทองคำไม่ได้เป็นเพียงสินค้าโภคภัณฑ์ แต่ยังเป็นการลงทุนทางการเงินด้วย การลงทุนในทองคา 1 ดอลลาร์ สหรัฐเมื่อปี 2443 เพิ่มขึ้นเป็น 2.5 ดอลลาร์สหรัฐในปี 2022 ซึ่งต่ำกว่าพันธบัตรสหรัฐ (7.8 ดอลลาร์สหรัฐ) และ หุ้น (2,024 ดอลลาร์สหรัฐ) อย่างไรก็ตาม ทองคำมีบทบาทในการป้องกันความเสี่ยงจากอัตราเงินเฟ้อและการ ลงทุนแบบระมัดระวัง ทั้งนี้ นักลงทุนส่วนใหญ่หลีกเลี่ยงการลงทุนในสินค้าโภคภัณฑ์แบบซื้อขายเงินสด (Spot) ยกเว้นโลหะมีค่า เนื่องจากมีค่าจัดเก็บและค่าประกันที่สูง สัญญาซื้อขายสินค้าโภคภัณฑ์ล่วงหน้า (Commodity Futures) มีความสะดวกและราคาที่ถูกกว่า อีกทั้งยังมีการทบสัญญา (Rollover) เพื่อหลีกเลี่ยงการส่งมอบได้ด้วย ส่วนสัญญาซื้อขายสินค้าโภคภัณฑ์ล่วงหน้า (futures) ได้สร้างผลตอบแทนที่สูงกว่าสินค้าโภคภัณฑ์แบบซื้อขายเงินสด (Spot) โดยเฉลี่ยสูงกว่าพันธบัตรรัฐบาลราวร้อยละ 1 ต่อปีในระยะยาว ด้านพอร์ตโฟลิโอที่มีน้ำหนักเท่ากันของสัญญาซื้อขายล่วงหน้าแบบเดียวกันนั้น ให้ผลตอบแทนมากกว่าพันธบัตร รัฐบาลมากกว่าร้อยละ 3 ต่อปี แสดงให้เห็นถึงผลดีของการกระจายความเสี่ยงเช่นกัน โดยตั้งแต่ปี 2443 พอร์ตโฟลิโอสัญญาซื้อขายล่วงหน้าที่มีการค้ำประกันโดยสมบูรณ์ให้ค่าชดเชยความเสี่ยงสูงกว่าหุ้นในตลาดหลักทั้งหมด โดยมีค่าความผันผวนคล้ายกับหุ้นมาก อย่างไรก็ตาม สัญญาซื้อขายล่วงหน้านั้นมีลักษณะเหมือนกับหุ้น ซึ่งมีความอ่อนไหวต่อการขาดทุนที่ยาวนาน โดยการขาดทุนของสัญญาซื้อขายล่วงหน้าที่เห็นชัดที่สุดคือในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 ช่วงปี 2473 และหลังวิกฤตการเงินโลก โดยในอดีตสินค้าโภคภัณฑ์มีความสัมพันธ์ต่ำกับตราสารทุนและมีความสัมพันธ์เชิงลบกับพันธบัตรทำให้สินค้า เหล่านี้เป็นตัวกระจายความเสี่ยงที่มีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังสามารถป้องกันความเสี่ยงจากอัตราเงินเฟ้อด้วย โดยสินค้าโภคภัณฑ์มีลักษณะเฉพาะตัว ต่างจากสินทรัพย์หลัก ไม่ว่าจะเป็นหุ้น พันธบัตร หรืออสังหาริมทรัพย์ ซึ่ง ต่างมีความสัมพันธ์เชิงลบกับอัตราเงินเฟ้อ ขณะที่สัญญาซื้อขายสินค้าโภคภัณฑ์ล่วงหน้ามีแนวโน้มที่จะให้ผลดีเมื่ออัตราเงินเฟ้อสูง แต่คุณสมบัติการ ป้องกันความเสี่ยงด้านเงินเฟ้อหมายความว่าสัญญาซื้อขายดังกล่าวมีแนวโน้มที่จะให้ผลตอบแทนต่ำในช่วง ภาวะเงินฝืด ทั้งนี้ จากผลตอบแทนในอดีต ดูจะสมเหตุสมผลที่จะสรุปว่า พอร์ตโฟลิโอที่สมดุล (Balance Portfolio) ของสัญญา ซื้อขายสินค้าโภคภัณฑ์ล่วงหน้าที่มีหลักทรัพย์ประกันมีแนวโน้มที่จะให้ส่วนชดเชยความเสี่ยงในอนาคตระยะ ยาวต่อปีที่ประมาณร้อยละ 3 อย่างไรก็ตาม สินทรัพย์ที่น่าสนใจนี้มีข้อเสียอยู่ประการหนึ่งเนื่องจากตลาดที่สามารถลงทุนได้มีขนาดค่อนข้าง เล็ก ดังนั้น มันจึงเป็นเรื่องที่ค่อนข้างท้าทาย ถ้านักลงทุนไม่ว่าจะเป็นรายบุคคล หรือนักลงทุนสถาบัน ต่างหันมาเพิ่มสัดส่วนในการลงทุนในสัญญาซื้อขายสินค้าโภคภัณฑ์ล่วงหน้าพร้อมๆ กัน สำหรับข้อมูลวิเคราะห์ฉบับนี้ไม่รวมสกุลเงินดิจิทัล เนื่องจากยังถือว่าเป็นเรื่องใหม่ อย่างไรก็ตาม ล่าสุดมีการบ่งชี้ว่า การที่สกุลเงินดังกล่าวสามารถป้องกันความเสี่ยงจากภาวะเงินเฟ้อได้นั้นเป็นเรื่องเท็จอย่างชัดเจน ด้าน Axel Lehmann, Chairman of the Board of Directors of Credit Suisse Group AG and Chair ของสถาบันวิจัย Credit Suisse Research Institute กล่าวว่า “เรารู้สึกภูมิใจเป็นอย่างยิ่งที่จะได้นาเสนอรายงานประจาปีของเครดิต สวิส ฉบับที่15 ซึ่งเป็นความร่วมมืออันยาวนานกับคณาอาจารย์ท่านต่าง ๆ ทั้งนี้เนื่องด้วยการพัฒนาทางภูมิศาสตร์ และเศรษฐกิจเมื่อปีที่ผ่านมาทำให้นักลงทุนในตลาดจำนวนมากเข้าสู่สภาวการณ์ที่ไม่คุ้นเคย โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการเข้าสู่ภาวะเงินเฟ้อสูง เพราะเหตุนี้มุมมองทางประวัติศาสตร์จึงมีความสำคัญเป็นอย่างมาก และด้วยความคาดหวังที่ดู เหมือนจะถูกกาหนดโดยอดีตที่ผ่านมา ทำให้นักลงทุนจำนวนมากได้รับการเตือนจากการเรียนรู้ขั้นพื้นฐานในระยะยาว สองสามข้อของรายงานประจาปีฉบับนี้เกี่ยวกับความยากลาบากในปี 2565 อย่างเรื่องของกฎของความเสี่ยงและ ผลตอบแทน (the laws of risk and reward)” ด้าน ศาสตราจารย์ Paul Marsh จาก London Business School กล่าวเสริมว่า “ในช่วงเวลาที่เศรษฐกิจมีความไม่แน่นอน อาจเป็นเรื่องง่ายที่จะสูญเสียมุมมองด้านการลงทุนระยะยาว รายงานประจา ปีฉบับนี้ซึ่งมีฐานข้อมูลย้อนหลังไปถึง 123 ปี มีแหล่งข้อมูลและประสบการณ์มากมายที่จะช่วยให้ผู้อ่านเลือกใช้กลยุทธ์การลงทุนในอนาคตโดยการเรียนรู้จากอดีต” กลุ่มตลาดหุ้นในรายงานประจำปีฉบับนี้คิดเป็นมากกว่าร้อยละ 95 ของตลาดหุ้นโลกในปี 2533 ซึ่งรวมถึงตลาดใหม่ 12 ประเทศที่ได้นาเสนอในฉบับปี 2564 และ 2565 โดยรายงานประจำ ปีฉบับนี้ซึ่งรวบรวมข้อมูลทั้ง 35 ประเทศ ครอบคลุมตลาดการลงทุนทั่วโลกถึงร้อยละ 98 และดัชนีที่สะท้อนการเคลื่อนไหวของตลาดหลักทรัพย์ (Composite Index) ของแต่ละประเทศทั่วโลก รวมถึงดัชนีทั่วโลกที่ไม่รวมสหรัฐอเมริกา ยุโรป ตลาดประเทศพัฒนาแล้ว และตลาดเกิดใหม่ โดยมี ประวัติยาวนานถึง 123 ปีเต็ม ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ได้มีการรวบรวมดัชนีราคาหุ้นเพิ่มเติมอีก 55 ประเทศเข้าไว้ด้วยกัน รายงานประจำปี 90 ประเทศฉบับนี้จึงครอบคลุมตราสารทุนทั่วโลกได้ครบถ้วน รายงานมูลค่าผลตอบแทนการลงทุนระดับโลกประจาปีประกอบด้วย 9 หมวดสำคัญ โดยหมวดที่ 1-8 เน้นเรื่อง ผลตอบแทนสินทรัพย์ระยะยาว สกุลเงิน ความเสี่ยงและค่าชดเชยความเสี่ยง ผลตอบแทนที่คาดหวัง การลงทุนแบบ Factor Investing สินค้าโภคภัณฑ์และข้อมูลอัตราเงินเฟ้อ ส่วนหมวดที่ 9 จะเป็นเรื่องการประเมินตลาดสำคัญทั้ง 35 ตลาดและดัชนี Composite Index 5 รายการซึ่งเป็นหัวข้อสำคัญของรายงานประจำปีนี้