ปัจจัยด้านการกำกับดูแลกิจการที่ดี

สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ หรือ ก.ล.ต. ได้เปิดเผย “ปัจจัยด้านการกำกับดูแลกิจการที่ดี” เพื่อเป็นประโยชน์แก่ผู้ลงทุน ซึ่งบริษัทจดทะเบียนแต่ละแห่งที่เสนอขายหุ้นผ่านตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย มีหน้าที่ต้องแจ้งข้อมูลที่แสดงให้เห็นถึงการกำกับดูแลกิจการที่ดีในหลากหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็น ด้านการเงิน ด้านการบริหาร โดยมีกระบวนการแจ้งข้อมูลที่ผู้ลงทุนสามารถเข้าถึงข้อมูลได้อย่างสะดวก เช่น การแจ้งข้อมูลผ่านระบบของตลาดหลักทรัพย์ฯ (ELCID) การประชุมผู้ถือหุ้น การจัดกิจกรรมวันบริษัทจดทะเบียนพบผู้ลงทุน (opportunity day) เป็นต้น ทั้งนี้ ปัจจัยที่แสดงถึงการกำกับดูแลกิจการที่ดีของบริษัทจดทะเบียนมี 5 ข้อสำคัญ ดังนี้ 1) บริษัทต้องจัดทำรายงานทางการเงินที่มีประสิทธิภาพและสมดุล ผู้บริหารของบริษัทจดทะเบียนที่ดีจะให้โอกาสผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับกระบวนการจัดทำรายงานทางการเงินได้ปฏิบัติหน้าที่อย่างเต็มประสิทธิภาพ เช่น ฝ่ายบัญชีการเงิน คณะกรรมการตรวจสอบ และผู้สอบบัญชี เป็นต้น โดยผู้บริหารจะสนับสนุนด้านทรัพยากรให้เหมาะสมและอำนวยความสะดวกให้แก่ผู้ปฏิบัติงาน และไม่ใช้อำนาจแทรกแซงเกินความจำเป็น ซึ่งจะเกิดความสมดุลในการดำเนินงาน และผู้ลงทุนจะได้ข้อมูลรายงานทางการเงินที่ถูกต้อง แท้จริง ประกอบการตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง 2) กรรมการตรวจสอบและกรรมการอิสระได้ทำหน้าที่อย่างอิสระ กรรมการตรวจสอบและกรรมการอิสระ มีหน้าที่เป็นตัวแทนผู้ลงทุนรายย่อยในการตรวจสอบความผิดปกติ โดยจะช่วยตรวจสอบรายงานทางการเงินของบริษัทนั้น ๆ ให้มีความถูกต้อง เป็นจริง รวมทั้งดูแลให้บริษัทมีระบบควบคุมภายในที่เหมาะสมและมีการบริหารความเสี่ยงที่มีประสิทธิภาพ เพราะการมีระบบควบคุมภายในที่มีคุณภาพจะช่วยให้การทุจริตนั้น เกิดได้ยากขึ้น ซึ่งในบางครั้งการทำทุจริตทางบัญชีเกิดจากผู้บริหารระดับสูงในบริษัท ดังนั้น กรรมการตรวจสอบและกรรมการอิสระของบริษัทจดทะเบียน จึงต้องมีความอิสระในการตรวจสอบความสมเหตุสมผลของการดำเนินกิจการและตรวจสอบตัวเลขในรายงานทางการเงิน 3) มีระบบควบคุมภายในที่เหมาะสม หากผู้ลงทุนหรือบุคคลใดก็ตามพบเห็นการกระทำที่ผิดปกติในบริษัท จะต้องมีช่องทางติดต่อไปยังบริษัทได้ หรือมีระบบการรับเรื่องร้องเรียนที่สามารถเปิดโอกาสให้ผู้ที่พบเห็นการทุจริตทั้งภายใน และภายนอกบริษัท แจ้งเรื่องเข้ามาให้กรรมการตรวจสอบได้ทราบถึงปัญหา เพื่อแก้ไขปัญหาได้ทันเวลา และควรวางแนวทางการบริหารเรื่องร้องเรียนที่ดี สร้างวัฒนธรรมองค์ที่โปร่งใส ยุติธรรม ตรวจสอบได้ รวมถึงมีมาตรการคุ้มครองแก่ผู้ให้เบาะแส นอกจากนี้ หากพบเห็นการกระทำผิดในบริษัทจดทะเบียน หรือต้องการร้องเรียนผู้ประกอบธุรกิจในตลาดทุนที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ ก.ล.ต. สามารถแจ้งเบาะแส หรือแจ้งเรื่องร้องเรียนได้ที่ โทร.1207 หรืออีเมล complaint@sec.or.th 4) คัดเลือกผู้สอบบัญชีที่มีคุณภาพ บริษัทจดทะเบียนต้องมีกระบวนการคัดเลือกผู้สอบบัญชีที่มีคุณภาพเพื่อทำหน้าที่ตรวจสอบและแสดงความเห็นต่องบการเงิน ซึ่งในการคัดเลือกผู้สอบบัญชีที่มีคุณภาพ บริษัทและกรรมการตรวจสอบควรพิจารณาคัดเลือกผู้สอบบัญชี และคำนึงถึงปัจจัยด้านคุณภาพมากกว่าปัจจัยด้านราคาค่าสอบบัญชี โดยตัวอย่างปัจจัยด้านคุณภาพ ได้แก่ ความรู้ ความสามารถ และประสบการณ์ของผู้สอบบัญชี การมีส่วนร่วมของผู้สอบบัญชี การจัดสรรทรัพยากรบุคคล ความเป็นอิสระของผู้สอบบัญชี และรายงานการตรวจระบบควบคุมคุณภาพ และระบบการบริหารคุณภาพของสำนักงานสอบบัญชีในตลาดทุนที่ผู้สอบบัญชีในตลาดทุนสังกัด (firm inspection report) 5) มีมาตรการส่งเสริมด้านการป้องกันและค้นพบการทุจริต บริษัทจดทะเบียนที่มีการกำกับดูแลกิจการที่ดีย่อมแสดงข้อมูลการบริหารงานอย่างมีธรรมาภิบาล โดยสามารถพิจารณาได้จากการมีมาตรการป้องกัน และค้นพบการทุจริตอย่างทันท่วงที เพื่อรักษาผลประโยชน์ของผู้ถือหุ้นและผู้ลงทุน สร้างความเชื่อมั่นต่อการบริหารงานของบริษัท และการรายงานทางการเงิน ทั้งนี้ จากปัจจัยที่แสดงถึงการกำกับดูแลกิจการที่ดี ของบริษัทจดทะเบียน 5 ข้อสำคัญ ข้างต้น จะเห็นได้ว่าการทำหน้าที่ของกรรมการ ผู้บริหาร มีบทบาทสำคัญอย่างมากในการเป็นตัวแทนของผู้ถือหุ้นและผู้ลงทุน ดำเนินงานทั้งในส่วนของการขับเคลื่อนธุรกิจ และการกำกับดูแลกิจการที่ดี รวมทั้ง ความมีอิสระของกรรมการตรวจสอบและกรรมการอิสระในการทำหน้าที่ตรวจสอบ บริหารงานก็สำคัญไม่แพ้กัน โดยผู้ลงทุนสามารถสืบค้นข้อมูล ทำความเข้าใจแนวปฏิบัติที่ดีในการกำหนดบทบาทหน้าที่ ความรับผิดชอบของคณะกรรมการและฝ่ายจัดการ ได้ที่เว็บไซต์สมาคมส่งเสริมสถาบันกรรมการบริษัทไทย (IOD) https://www.thai-iod.com