ระบบนิเวศตลาดหุ้นไทย

ดัชนีหลักทรัพย์สิ้นปี 2565 ปรับตัวเพิ่มขั้นเพียง 11 จุดจากปี 2564 ท่ามกลางความคาดหวังว่า เมื่อเปิดประเทศหลังโควิดแล้ว เศรษฐกิจจะฟื้นตัวและตลาดหุ้นจะรีบาวด์ขึ้นทันตาเห็น แต่ดัชนีหลักทรัพย์ก็ฟื้นตัวได้เพียงเล็กน้อยแค่นั้น แต่มาปี 2566 ตอนช่วงสิ้นปีนี่สิ ดัชนีหงายเงิบจากช่วงต้นปีมาถึง 252.8 จุด หรือร้อยละ 15.15 มาสู่ 1415.85 จุด จากต้นปีมังกรทองมาถึงสิ้น ม.ค. ประเดิมเดือนแรกของปี ดัชนีหลักทรัพย์ก็หายวับไปถึง 51.33 จุด หรือ 3.6% แล้ว และอนาคตข้างหน้าก็ยังค่อนข้างจะมืดมน ไม่แจ่มใสเอาเสียเลย อนาคตตลาดหุ้นไทยในวันข้างหน้า นอกจากดัชนีหลักทรัพย์ที่หดหายแล้ว ปริมาณซื้อขายหรือ “วอลุ่ม เทรด” ก็หดหายตามไปด้วย จะเห็นได้จากมูลค่าซื้อขายเฉลี่ย/วันในปี 2564 ซึ่งมีมากถึง 93,845.64 ล้านบาท และลดลงมาในปี 2565 เหลือเพียงเฉลี่ยวันละ 71,226.17 ล้านบาท และในปี 2566 ที่ผ่านมา มูลค่าซื้อขายเฉลี่ย/วัน เหลือเพียง 51,071.95 ล้านบาทเท่านั้น ไม่แน่ใจว่าอันดับแชมป์สภาพคล่องซื้อขายสูงสุดในอาเซียน ถูกสิงคโปร์ทวงคืนไปแล้วหรือยัง Eco System หรือ ระบบนิเวศตลาดหุ้นไทยในปัจจุบัน เกิดการเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก ปัจจัยบวกมีน้อย-ปัจจัยลบมีมาก ก่อเกิดผลกระทบเชิงโครงสร้างอย่างรุนแรง ที่บ่อนเซาะกร่อนทำลายตลาดหุ้น อันเป็นฟันเฟืองใหญ่ในการระดมทุนของประเทศลงไปทุกวัน โครงสร้างนักลงทุนที่มีบทบาทการซื้อขาย ก็เปลี่ยนไปมาก สัดส่วนนักลงทุนต่างประเทศ เพิ่มขึ้นอย่างมาก ครองสัดส่วนในระดับ 50-60% มากกว่านักลงทุนท้องถิ่นทั้งรายย่อยและสถาบันไปแล้ว ซึ่งในอดีต สัดส่วนนักลงทุนต่างประเทศแค่ 30-35% เอง จึงมีบทบาทอย่างมากต่อการกำหนดทิศทางตลาดหุ้นไทย เมื่อก่อนนั้น ยังมีคำพูดกันในตลาดบ้างว่าคนไทยซื้อขาย “หลอกฝรั่ง” แต่เดี๋ยวนี้ ไม่มีแล้ว มีแต่คนไทยซื้อขายแบบเดินตามเกมฝรั่งสถานเดียว อันตรายที่คุกคามตลาดหุ้นไทยอย่างรุนแรงที่สุดในเวลานี้ก็คือ การซื้อขายในระบบ “โปรแกรม เทรดดิ้ง” ที่ใช้การส่งคำสั่งซื้อขายที่มีความถี่สูง (High Frequency Trading) หรือที่เรียกกันแบบบ้าน ๆ ว่า ระบบการซื้อขายโดย “หุ่นยนต์” ซื้อก็เร็วและขายก็เร็ว ปัจจุบันมีบทบาทอยู่ในตลาดในราว 45-50% ของปริมาณการซื้อขายในตลาด คนไม่ทันมันหรอก ไม่ว่าจะซื้อหรือขาย “คน” อาจใช้เวลา 3 วิ.ถึงจะคีย์คำสั่งซื้อขายได้ แต่ 3 วิ.ของมันก็ไปเป็นร้อยเป็นพันหรือหมื่นออเดอร์ไปแล้ว มนุษย์จะไปสู้กับหุ่นยนต์ได้อย่างไร อันตรายร้ายแรงที่สุดก็คือ “โปรแกรม เทรดดิ้ง” มุ่งเน้นการลงทุนระยะสั้น ตั้งโปรแกรมซื้อไว้ 5 ช่อง-10 ช่อง พอมีกำไรสักช่อง-สองช่องก็ขายทิ้งทำกำไรแล้ว ส่วนโปรแกรมขายก็ตั้งไว้ 5 ช่อง-10 ช่องเช่นกัน เวลาขายหุ้นทีก็เทสะบั้นราวปืนกล เดี๋ยวนี้จึงปรากฏอาการหุ้นขึ้นทีละนิด ขึ้นไม่เท่าไหร่ก็โดนเทขาย แต่ยามหุ้นอ่อนตัว ก็มักจะโดนเทพรวดราว “ตกลิฟต์” ก็ไม่ปาน ตลาดหุ้นที่ถูกครอบงำด้วยนักลงทุนระยะสั้นที่ครองตลาดอยู่ถึง 50% จะเป็นตลาดที่มีเสถียรภาพและมีพัฒนาการอย่างยั่งยืนได้อย่างไร ใครเข้าตลาดก็ตายเรียบหมดแหละ เพราะเทรดสู้หุ่นยนต์ไม่ไหว โปรแกรม เทรดดิ้ง ยังเป็นช่องทางทำ “Naked Short” ขายชอร์ตหุ้นโดยไม่มีใบหุ้นอยู่ในมือโดยผ่านคัสโตเดียน เอาเปรียบนักลงทุนอีกด้วย ตลาดหลักทรัพย์ฯ และก.ล.ต. ไม่คิดจะทำอะไรบ้างเลยหรือ ที่ปล่อยหุ่นยนต์มาทุบนักลงทุนต่อหน้าต่อตา แถมแปรเปลี่ยนตลาดหุ้นไทยให้เป็นตลาดการลงทุนระยะสั้นลงทุกขณะ