FinTech Company

นายผยง ศรีวณิช กรรมการผู้จัดการใหญ่ ธนาคารกรุงไทย จำกัด (มหาชน) หรือ KTB เปิดเผยในงานสัมมนา Battle Strategy แผนฝ่าวิกฤต พิชิตสงคราม จัดโดย ข่าวหุ้นธุรกิจ และ SCB Thailand ในวันที่ 26 พ.ย.64 ถึงความก้าวหน้าของเทคโนโลยีการเงินที่ทำให้ FinTech company กลายเป็นผู้เล่นหน้าใหม่ที่เข้ามามีบทบาทในโลกการเงิน ทั้งนี้ สะท้อนจากผลสำรวจชาวอเมริกันของ McKinsey ในปี 2563 พบว่า 42% มีใช้บริการด้านการเงินของบริษัท FinTech ในช่วงที่โควิด-19 ระบาด โดยเฉพาะในกลุ่ม Gen Z และ Millennials ซึ่งมีบัญชี FinTech โดยรวมมากที่สุด เช่นเดียวกับผลสำรวจของ EY ในปี 2564 ที่ชี้ว่า 27% ของผู้บริโภคทั่วโลกมีการทำธุรกรรมทางการเงินกับธนาคารรูปแบบใหม่ หรือ Neobanks นอกจากนั้น ในมุมของเม็ดเงินลงทุนยังเติบโตต่อเนื่อง โดยงานวิจัยของ KPMG เผยว่าในครึ่งแรกของปี 2564 มีการลงทุนใน FinTech company ทั่วโลก คิดเป็นมูลค่า 98 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือจำนวนกว่า 2 พันดีล ซึ่งเพิ่มขึ้นจาก 87 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในครึ่งปีหลังของปี 2563 อย่างไรก็ตาม จากสถานการณ์โควิด-19 ที่เกิดขึ้น ทำให้กรอบแนวคิดด้าน “สิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล” (ESG) ถูกยกให้เป็นหัวใจสำคัญของการดำเนินธุรกิจและการขับเคลื่อนประเทศ ซึ่งทุกภาคส่วนจะต้องผนวกเป็นส่วนหนึ่งกับแนวทางดำเนินพันธกิจองค์กร รวมถึงภาคการเงินเองซึ่งจะต้องมีบทบาทเพิ่มขึ้น ทั้งการ address กระแสสังคมคาร์บอนต่ำ และการเปลี่ยนผ่านสู่ Green economy ที่หลายประเทศเริ่มตื่นตัวและยึดเป็น agenda สำคัญในการขับเคลื่อนธุรกิจของประเทศ รวมถึงการส่งเสริมการแข่งขันที่เป็นธรรมให้กับภาคธุรกิจและการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในระยะยาวให้แก่ธุรกิจรายย่อย เพื่อให้ภาคธุรกิจขนาดเล็กมีโอกาสในการเติบโตได้อย่างมั่นคง โดย 4 มิติของ ESG ที่สามารถใช้ศักยภาพของเทคโนโลยีการเงินและ FinTech Company ได้แก่ มิติแรก คือ ลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงแหล่งเงินทุน โดยเฉพาะในกลุ่มธุรกิจ SMEs ซึ่งตั้งแต่ก่อนเจอวิกฤตโควิด-19 หลังเผชิญปัญหาในการเข้าถึงแหล่งเงินทุนและสภาพคล่อง โดยงานวิจัยจากสถาบันวิจัยเศรษฐกิจ ป๋วย อึ๊งภากรณ์ ธนาคารแห่งประเทศไทย เผยว่าในปี 2561 มี SMEs เพียง 5.2 แสนราย หรือ 17% ของ SMEs ทั้งหมดกว่า 3 ล้านราย ที่เข้าถึงสินเชื่อในระบบธนาคารพาณิชย์ ขณะที่วิกฤตโควิด-19 กระทบสถานะการเงินและการดำเนินธุรกิจของ SMEs ให้ย่ำแย่ลง สะท้อนจากยอดสินเชื่อ SMEs ที่ปรับโครงสร้างหนี้กับสถาบันการเงินที่มากถึงกว่า 8 แสนล้านบาท ซึ่งมีนัยต่อ Credit risk ที่สูงขึ้น ซ้ำเติมความสามารถในการเข้าถึงเงินทุน โดยเฉพาะในระบบที่อิงกับหลักประกันหรือ Cash flow ในบัญชี ซึ่งจะเพิ่มความเหลื่อมล้ำในการแข่งขันกับรายใหญ่ที่ฟื้นตัวจากโควิด-19 ได้เร็วกว่า นอกจากนั้น การเปิดโอกาสให้ประชาชนเข้าถึงเงินทุนด้วยต้นทุนต่ำ รวมถึงการแก้ปัญหาหนี้นอกระบบ คืออีกโจทย์ใหญ่ของประเทศ โดยเฉพะในกลุ่มอาชีพอิสระหรือผู้ที่ไม่ได้ทำงานประจำ ซึ่งอาจไม่ประวัติทางการเงินที่เพียงพอในการพิจารณาสินเชื่อของธนาคารพาณิชย์ แต่พวกเขาเหล่านั้นอาจมีความสามารถในการชำระคืนสินเชื่อได้เป็นอย่างดี มิติที่สอง การสร้างความยั่งยืนจากโอกาสในการออมและการลงทุน โดยผลการสำรวจการออมภาคครัวเรือนไทยของสำนักงานสถิติแห่งชาติพบว่าครัวเรือนไทย 5.8 ล้านครัวเรือน หรือ 27.1% ของครัวเรือนทั้งประเทศ ไม่มีเงินออม และเมื่อพิจารณาถึงวิธีการออมคนไทยพบว่า 38.9% มีพฤติกรรมใช้ก่อนออม คนไทย 38.5% ออมไม่แน่นอน มีเพียง 22.6% เท่านั้นที่มีพฤติกรรมออมก่อนใช้ นอกจากนี้ข้อมูลของการสำรวจประชากรสูงอายุของประเทศไทย พบว่า ในช่วงหลังเกษียณผู้สูงอายุ 34.7% ยังต้องพึ่งพารายได้จากบุตรหลาน ขณะที่ 31% ยังต้องทำงานเพื่อให้มีรายได้เลี้ยงตัวเอง และมีเพียง 2.3% ที่สามารถพึ่งพาตนเองได้จากเงินออม สะท้อนให้เห็นว่าคนไทยจำนวนไม่น้อย อาจมีความเสี่ยงให้ต้องเผชิญเกษียณทุกข์ได้ในอนาคต จากการมีเงินออมสำหรับใช้จ่ายไม่เพียงพอหากหยุดทำงาน มิติที่สาม คือ การเพิ่มความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืนให้กับภาคธุรกิจ การเร่งยกระดับประสิทธิภาพการฟื้นฟูผลการดำเนินงานที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤตโควิด-19 และการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของภาคธุรกิจ คืออีกโจทย์ท้าทายของประเทศไทย เพื่อให้ก้าวทันการเปลี่ยนแปลงของโลก แม้ล่าสุด World Bank ได้จัดสถานะความยากง่ายในการดำเนินธุรกิจ ในประเทศไทยให้อยู่อันดับที่ 21 จาก 190 ประเทศทั่วโลก แต่ยังตามหลังประเทศเพื่อนบ้านอย่างมาเลเซีย ซึ่งอยู่อันดับที่ 12 ขณะที่มีบางด้านที่ควรเร่งปรับปรุงเพราะยังทิ้งห่างหลายๆ ประเทศ โดยเฉพาะด้านการชำระภาษี (อันดับ 68) ด้านการค้าระหว่างประเทศ (อันดับ 62) และด้านการได้รับสินเชื่อ (อันดับ 48) เป็นต้น มิติที่สี่ คือ ความยั่งยืนจากการดำเนินนโยบายรัฐที่ตรงจุดและโปร่งใส ภาครัฐถือเป็นเครื่องจักรขับเคลื่อนเศรษฐกิจหลักของประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงวิกฤติการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่กิจกรรมของภาคธุรกิจเอกชนมีความซบเซาลง และงบประมาณภาครัฐกลายเป็นหนึ่งในกลไกหลักในการกระตุ้นและฟื้นฟูเศรษฐกิจของประเทศ ดังนั้นประสิทธิผลในการดำเนินนโยบายภาครัฐอย่างตรงจุดและมีความโปร่งใสจึงเป็นประเด็นสำคัญมากที่เทคโนโลยีการเงินสามารถเข้ามาช่วยเสริมความแข็งแกร่งได้ ทั้งนี้ ประเทศที่มีความโดดเด่นด้านการพัฒนาเทคโนโลยีดิจิทัลและ FinTech ก็มักจะมีประสิทธิผลการดำเนินงานของภาครัฐที่สูงด้วย เช่น ในปี 2563 อันดับด้าน Government Effectiveness ประเทศสิงคโปร์ครองแชมป์อยู่อันดับที่ 1 และเอสโตเนียอยู่อันดับที่ 25 จาก 145 เขตเศรษฐกิจทั่วโลก ส่วนประเทศไทยอยู่ในอันดับที่ 49 (ข้อมูลจาก World Bank) นายผยง กล่าวปิดท้ายว่า ศักยภาพของเทคโนโลยีการเงินจะถูกพัฒนาต่อไปอย่างไม่หยุดยั้ง และดึงดูดคนเก่งๆ เข้ามาสู่โลกของ FinTech มากขึ้น โจทย์ด้านของเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทยและของโลกก็มีความซับซ้อนและมีความท้าทายใหม่ๆ เกิดขึ้นอยู่เสมอ ความร่วมมือกันจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะสามารถดึงพลานุภาพของ FinTech เข้ามาสร้างคุณค่า เป็นเครื่องมือสร้างสรรค์สังคมไทยให้เศรษฐกิจเติบโตบนฐานของความยั่งยืน มีภูมิคุ้มกันต่อภัยคุกคามและความไม่แน่นอน และพร้อมปรับตัวรับกระแสการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมที่ไม่เคยหยุดนิ่ง